Өзіңнен ұл, қыз туса, ей азамат!
Қолда өсір - ұстай көрме алыста жат.
Мейірімді, таза болса тәрбиесі,
Баланың еркін өсер тәртібі-есі

Ілмектер: тәрбие, нақыл, афоризм Жүсіп Баласағұни

---

---

Көп ойлап, жақсы сөйле нұсқа болсын,
Қайтарар жауабың да қысқа болсын.

Ілмектер: жауап, сөйлеу, сөз, нақыл, афоризм Жүсіп Баласағұни

---

---

Білімдінің - аты өсер, білімсіздің - аты өшер.

Ілмектер: білім, нақыл, афоризм Жүсіп Баласағұни

---

---

Адамды білім сақтайды.

Ілмектер: адам, білім Жүсіп Баласағұни

---

---

Көңіл - терең теңіз, білім - тереңінде жатқан інжу-маржан.

Ілмектер: білім, көңіл, нақыл, афоризм Жүсіп Баласағұни

---

---

Әділдік жолын өзің аш.

Ілмектер: әділдік, афоризм, нақыл Жүсіп Баласағұни

---

---

Қылыш - ел шауып, қазына құрайды.

Ілмектер: қылыш, қару, қару-жарақ Жүсіп Баласағұни

---

---

Әділдік әкімдіктен күшті.

Ілмектер: әділдік, Әкімдік Жүсіп Баласағұни

---

---

Сөздің де уы бар.

Ілмектер: сөз, у Жүсіп Баласағұни

---

---

Түзу қисықпен жараспас,
Ез игіге қараспас.

Ілмектер: жақсы, жаман, игілік Жүсіп Баласағұни

---

---

Жақсылардың ісін өсекшілер бұзады.

Ілмектер: жақсы, өсек Жүсіп Баласағұни

---

---

Бұл жалған бергенін алар, жиғаныңды шашар.

Ілмектер: дүние, жалған Жүсіп Баласағұни

---

---

Әділ сөз ащы көрінер.

Ілмектер: әділдік, сөз Жүсіп Баласағұни

---

---

Қоштасу — жүрекке салмақ.

Ілмектер: қоштасу, жүрек Жүсіп Баласағұни

---

---

Бәлеқорды байытпа, тәкаппарды өсірме.

Ілмектер: бәлеқор, тәкаппар Жүсіп Баласағұни

---

---

Үй сатып алсаң - көршіңе қара, жер сатып алсаң - суына қара.

Ілмектер: үй, көрші, жер, су Жүсіп Баласағұни

---

---

Саулық тілеп, табыс күтсең ісіңнен,
Жарамайтын сөз шығарма ісіңнен.

Ілмектер: саулық, табыс, сөз, іс Жүсіп Баласағұни

---

---

Бәлеқор жаныңда болса, бәледен бас алмассың.

Ілмектер: бәлеқор, бәле Жүсіп Баласағұни

---

---

Жарамсақтықтың жолы — жіңішке.

Ілмектер: жарамсақ Жүсіп Баласағұни

---

---

Ей, құлқынның құлдары, тыңда ақылды,
Өсиеті дананың — біл нақылды;
Адамға тән қасиет ішсе — тынар,
Бар мәкүрік, жаман сөз тысқа шығар!

Ілмектер: өсиет, нақыл, арақ Жүсіп Баласағұни

---

---