Өлең, жыр, ақындар

Ғабиден Мұстафин

Мұстафин Ғабиден (29. 11.1902, Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы Жауыр тауы – 20.1.1984, Алматы) – жазушы, Қазақстанның халық жазушысы (1984), қоғам қайраткері.


Туындылары Нақыл сөздері

Күйгелек пен жайбасар жолға шығыпты. Әңгімелесіп келеді.
Күйгелек: Аузыңнан бір сөздің шығуы бір шыбыштың лақтауындай екен.
Жайбасар: Сен байталша шаптыра сөйлейді екенсің.
Күйгелек: Күн бұлттанды! Жүріңкірейік, жауып кетер.
Жайбасар: Талай бұлттанатын, тарқайтын, жетерміз, ат қинамайық.
Күйгелек: Ат қиналса қиналсын, ішім жарылмасын,—деді де тұра жөнелді.
Жайбасар: Ішімді жармай-ақ, атымды қинамай-ақ мен де жетермін,— деп қала беріпті.

Ілмектер: Күйгелек, жайбасар, жол, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Көңіл көкте, көз көкжиекте. Көк шолақпен тепеңдеп, келем қашан жетем деп.

Ілмектер: Көңіл, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Екі долы кездессе, дамбалдары суланбай қоймайды.

Ілмектер: долы, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

«Алтау ала болса — ауыздағы кетеді, төртеу түгел болса төбедегі келеді» деп отыратын ынтымақ құмарды айт.

Ілмектер: ынтымақ, құмар, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Татуды араз етсе қыбы қанады, өзінен озықты көрсе іші жанады.

Ілмектер: тату, озық, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Е, тәңірі, өз бұзауымды сақта, көршінің өгізі садаға!

Ілмектер: бұзау, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Күйгелектің күні қыста да ыстық, жайбасардың күні жазда да салқын.

Ілмектер: Күйгелек, қыс, күн, ыстық, нақыл, афоризм, қанатты сөздер, жайбасар, жаз, салқын Ғабиден Мұстафин

Оның басқамен, басқаның онымен ісі жоқ. Керегі тек — тойғаны, өзімен өзі болғаны.

Ілмектер: іс, тою, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Болмашыға бет жыртысады, кейін табысады, тағы жыртысады, не қалды беттен?

Ілмектер: бет, нақыл, афоризм, табысу, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Сөзі сылдыр, ойы бұлдыр, қолды-аяққа тұрмайды құрғыр.

Ілмектер: сөз, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Екі шақар кездессе, жұдырықтары шекеде ойнайды.

Ілмектер: жұдырық, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

«Жақсы бол» деп әркім айтады, «жаман бол» деп ешкім айтпайды. Жаман сонда да бола береді. Адал дән егумен шығады, арам шөп өзі шығады. Жамандық арам шөп сияқты, жұлмаса өседі, егіннің өнімін кеседі. Сондықтан егін мен арам шөп, жақсылық пен жамандық өмір бойы отаса алмай келеді.

Ілмектер: жақсылық, жамандық, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Екі дәукес кездессе, алқымдары іспей қоймайды.

Ілмектер: дәукес, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Халық көзі қырағы: ұрлық жасырын — сонда да оны көреді; жердің тыққан асылын, тауып қолға береді; арам кеуде ішінде аузын буған сан қалта, оны да тауып төгеді. Елді алдаймын дейтіндер, түбінде өзі алданады.

Ілмектер: ел, алдау, нақыл, афоризм, қанатты сөздер, ұрлық Ғабиден Мұстафин

Бойы биік, көлеңкесі шағын, бойы аласа, көлеңкесі көлемді ағаштар бар. Адам да сол сияқты. Бойың биік болғанша, ойың биік болсын, көлеңкең шағын болғанша, бойың шағын болсын.

Ілмектер: ағаш, адам, көлеңке, бой, нақыл, афоризм, қанатты сөздер, ой Ғабиден Мұстафин

Күле кіреді, күңірене шығады. Досы кім, қасы кім екені белгісіз.

Ілмектер: дос, нақыл, афоризм, қанатты сөздер, қас Ғабиден Мұстафин

Уәдесі көп, орындауы аз. Болмашы беделін байламсыз сөзі жойып барады.

Ілмектер: уәде, бедел, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Жаман баланы табудан құтылу қиын.

Ілмектер: жаман, бала, құтылу, табу, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Балаң жақсы болса — қызығың, жаман болса — қайғың.

Ілмектер: бала, жақсы, қызық, жаман, қайғы, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Көңіл — арсыз, нәпсі — мешкей, жетегіне жүре берсең қатарсың сеспей.

Ілмектер: көңіл, ар, нәпсі, нақыл, афоризм, қанатты сөздер, мешкей, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ғабиден Мұстафин

Қарап көріңіз