Оқу қызметінің кезеңдері

            Тәрбиешінің қызметі

Балалардың қызметі

Мотивациялық-қозғаушылық

Шаттық шеңбер:

Сәлеметсіздерме-здравствуите-(хелеу чилдрен) хелеу тиче.
Бүгін қонақтарға қандай ақылды,жақсы балалар екенімізді көрсетейік.
-Армысыз, мейірімді –Аспан Ата!
-Армысыз,қайырымды-Жер Ана!
-Армысыз,шұғылалы-Нұрлы Күн!
Құт-дарыт бар әлемді жарқырат!

Жарайсыңдар балалар, жүректен жылы сөздер шығады қане бәріміз бір- бірімізге
Жылылық танытып,жақсы лебіздерімізді білдірейік:
-Таңымыз арайлап атсын!
-Күніміз жарқырасын!
-Аспанымыз ашық болсын!
-Көк туымыз желбірей берсін!
-Мен достарымды жақсы көрем!
-Әлемде тыныштық болсын!
-Деніміз сау болсын!
-Бәріміз тату болайық!
Міне,менің жылуым, жылуыма жылу қос!

У-у-у!

Атқан таңдарың нұрлы болсын,тілектерің қабыл болсын!

Барлығы бірге айтады.

Қимылмен көрсетеді.

Ұйымдастырушылық-ізденушілік

Өздерің байқағандай бүгінгі оқу қызметіміз ерекше өтпек. -    Ендеше біз бүгін сендермен жабайы жануарлардың қысқы тіршілігімен танысамыз.
Қыс мезгілі:
Бір жылда неше мезгіл бар?
Атап беріңдерші балалар?
Қазір жылдың қай мезгілі ?
Қыс мезгілінде неше ай бар?
(Желтоқсан,қаңтар, ақпан)
Қыс мезгілінде қандай ерекшеліктер бар.?
Сендерге қыс мезгілі ұнай ма?
Қандар ойындар біз далада ойнаймыз? Қар лақтырып,аққала жасап,сырғанақ тебеміз...(төбешіктерден шанамен сырғанаймыз, Қыста сыртқа шығып,қармен ойнап келгеннен кейін  қолғабың су болып қалады.Неге? Өйткені,қар дененіміз су. Аязды күні су қатып,қар мен мұзға айналады.Ал,қолға ұстаған кезде ол сенің алақаныңның жылуымен ери бастайды.Қайтадан суға  айналады. .
 Тақпақтар хормен
   
 Қыста табиғат демалады.Өсімдіктер көрпе жамылғандай қардың астына тығылады.
                  -Суда мұз бар,жерде қар,
                  Боран  борап соғады.
                  Айтыңдаршы, балалар,
                    Бұл қай кезде болады?
             -Қыста
             -Дұрыс айтасыңдар,балалар.
 -Балалар,қар демекші. Біз сендермен
«Жасырын сурет» ойынын ойнаймыз.  

Бізге қажетті суреттерді қар басып, жасырып қалыпты.Қардан тазалау үшін жұмбақтарды шешейік.
•    Қорбаң, қорбаң етеді,
Орман оның мекені
Тәтті балға тойып ап,
Қыста ұйқыға кетеді.
 Бұл не?(Аю)
 Олар  қайда өмір сүреді?
Немен қоректенеді?
Жемтігін қалай аулайды?
Жауларынан қалай қорғанады?
Суықтан  қалай сақтанады.?
Олардың сыртқы бейнесі қандай?

-1)Бұл –апан(үңгір).Аю болса, өздерің көріп тұрғандай қыс бойы қардың астындағы апанда жатып ұйықтайды.              
 Аю ұйықтап жатқанда кішкентай қонжықтарын дүниеге әкеледі.  Оның іші жылы, әрі жайлы. Аю жаз бойы жинаған майынан қорек алып,табанын жалап  ұйықтайды.
АЮ-үлкен, маймақ, қорбаң-қорбаң етіп  жүреді. Оның екі кішкентай құлағы, төрт аяғы бар.

Айым:Менің атым –АЮ,
Оңай маған баю.
Орман ішінде жүремін,
Балды иісінен білемін.

•    Өзі бір қу, жүрген жері айқай шу .(Түлкі)
 
2).Түлкі –інінде.
 -Түлкі мұрны иісті жақсы сезеді, ол қар астындағы тышқандарды аулап жейді. Құстарды жейді. -Түлкі,қасқыр,қоян қысқа азық қорын дайындамайды.
Олардың көздері қырағы, құлақтары сақ,иіс сезуі жақсы жетілген.
           Қу,жүні қалың,әдемі...
 
Арайлым: Мен,түлкімін,түлкімін
Біреулерге күлкімін.
Кейбіреуді алдаймын,
Екіншіңді арбаймын.

•    Сылдырдан қорқады,
Шошынып жортады. (Қоян)

   3).-Қоян түні бойы жүгіріп қорек іздейді. Ал, күндіз бұта астына жасырынып демалады. Құрғақ шөптер мен ағаш қабығын жеп қоректенеді.
Қай аң қысқа қарсы тонының түсін өзгертеді?Неліктен?
Қоян сұр тонын ақ тонға ауыстырады.Ол қары қалың орманда қасқыр мен түлкіден осылайша жасырынады.
Қорқақ,кішкентай,құлақтары ұзын.
Медина:
 -МЕН, қоянмын,қоянмын
Жорыққа түнде жортамын
Қалдырмаймын ізімді,
Өйткені күндіз қорқам.

•    Сұр түсті
Ақсиған көп тісті.(Қасқыр)

4)Қасқыр –апанда.
-Қасқыр Әлі жететін аңдармен қоректенеді:  Үй жануарларымен,
құстармен қоректенеді.
 Тістері үлкен,қорқынышты, сұр түсті.
Санжар А:
Мен,қасқырмын,қасқырмын
Аң ішінде  асқармын.
Талай қойды бауыздап,
Үйге әкеліп асқанмын.

•    Секең, секең етеді,
Орман оның мекені.
Отырғанда шоқиып,
Құманға ұқсап кетеді. (Тиін)

5). Тиін ағаштың қуысында мекендейді.Ашып көрелік .
-Балалар,өздерің айтып тұрғандай,тиін жаздай жидектерді, жаңғақтарды ,саңырауқұлақтарды жинап және шырша бүрінімен қоректенеді .Қыс бойы сол азығын қорек етеді.
 Балалар, тиін туралы қандай
Тақпақ  білеміз?

Айкүнім:
 Мен тиінмін,тиінмін
  Қыста жылы киіндім.
 Қоймам толы жаңғаққа,
 Талдан-талға секірем.

•    Көп, көп ине,
Бір сабағы жоқ ине,
Іс тікпейді әрине,
Бұл не? (Кірпі)

6)Кірпі қыс бойы ұйықтайды-інінде.
.Кірпіге үстіндегі инелері не үшін керек? Сыртқы жауларынан қорғану үшін.
Кішкентай тікенектері көп,сақтанғанда жиырылып қалады.
Иса:
Мен,кірпімін,кірпімін
Көрінгенге түрпімін.
Үстім толы ине,
Есің болса,тиме!

-Ал, балалар, кім айтады? Бір сөзбен
бұл  жануарларды қалай деп атаймыз?

-    Жабай жануарлар.
-    Неге жабайы дейміз?
-    Орманда өмір сүреді.
-    Ормандағы аңдарға біреулер тамақ апарып бере ме?
-    Өз беттерімен тамақтарын тауып жейді.

          Сергіту сәті:

Ормандағы бала қонжық,
Ұялардан бал іздеді
Мойындарын оңға бұрды.
Мойындарын солға бұрды.
Орман ішін аралады,
Ағаштарды шайқап көрді
Аяқтарын көтеріп ап,көтеріп ап.
Қуанғаннан билеп кетті, билеп кетті.
«Біз көңілді жануармыз»ойын жаттығуы.
Аюдың қалай жүретінін сүрау.
   Орманға бардық,
аюды көрдік   -жүрісін көрсетеді..

. «Табыстыр» ойыны.
-Жабайы жануарлардың төлдері болады білесіңдер ғой? Яғни балалары, оларға қамқорлық танытып азығын тасып жүрген анасы адасып қалыпты. Екеуін табыстыру үшін сендер мына тапсырманы орындайсыңдар.
-Табыстырып болдық па?
-Ендеше  жануарлардың төлдерін атай кетейік.  

«Жануарлардың балалары (төлдері)
Қалай аталады?
-Аю баласы-қонжық,
-Қасқыр баласы-бөлтірік,
Қоян баласы-көжек
Түлкі баласы-мыршай,
Тиін баласы- тиін.
Кірпі баласы-кірпі.
Балалар , өздерің табыстырған жануарларды үш тілде айтып көрейік.
 
  * Жабайы  жануарлар-дикие животные-уайлд энимелс;
                                                 
 *Орман-лес- форест ;
* Аю-медьведь-беар;
* Қасқыр-волк-уолф;
  *  Түлкі-лиса-фокс;
* Қоян-заяц-хеар;
*Тиін-белка-скуейрл;
Кірпі-ежык-  хачак;     

Жарайсыңдар, балалар!

Орман иесі кіреді: Ол балалармен сәлемдесіп сендердің орман жайлы айтқандарыңды естіп,не білетіндеріңді білуге келдім.
-    
-    Орман адамдарға не үшін қажет:
-    1)-Орман біздің байлығымыз.
-    2)Орман жердің жасыл әшекейі.
-    3)Орман бар жерде ауа да таза.
-    4)Орман жануарлар мен құстардың мекені.
-    5)Орман-біздің досымыз
-    6)Орман- ылғалды ұстау арқылы  егін өсіруге көмектеседі.
-    7 )Орман өзінің жемістері мен жидектерін,саңырауқұлақтарын сыйға тартатын қамба.
-    8 Орман сұлулықтың қайнар көзі.
-     Орманды бақылайтын орманшы болады,олар аңдарды аңшылар келіп атып кетпесінші деп бақылау жасайды.Орманда мекендейтін қай аң болмасын біз адамдар қамқоршы болуымыз керек.
-    ---Иә дұрыс айтасыңдар,Ағаштарға  тисуге де болмайды, себебі қыста үсіген бұталар тез сынады. Ну орман  адамдардың қуанышы үшін өсе бер,ғажапқа толы орман біз доспыз.Орманда бәріне қорек жетеді,ешкім де аш қалмайды. Орман  көптеген жануарларға баспана әрі қорек болады..

ОЙЫН: Ойлауға

Ең айлакер аң....(түлкі)
Ең қорқақ...(қоян)
Балды жақсы көретін...(аю)
Ең ұзын мойын...(керік)
Ең ақылды...(маймыл)
Ең ұзақ өмір сүретін...(тасбақа)
Ең күші көп ол...(құмырсқа)
(Себебі ол өзінен екі есе артық жүкті көтереіп алып жүре алады екен)

Төрт мезгіл

Қыс,көктем,жаз, күз

Үш ай

Күн суық,аяз,

қырау, боран.

Қар жауады жиі-жиі,мұз болады.

Үйлердің шатырларынан мұз сүңгілер салбырап тұрады.

Сабаққа қызығушылық танытады.

Қар жауады.Ауа-райы суытады. Боран соғады.

Айнала аппақ қарға оранады

Жұмбақтарды шешеді

Қыста

Аю

Тақтадағы суреттен апанның ішінен аңдарды табады

Слайд көрсетіп тұрады

Аюдың дыбысы

шығады.

Түлкі

Балалар айтады.

Қоян

Тәжірибе жасайды қоянның терісінің түсін ауыстырады себебін анықтайды

Қасқыр

Сұрақтарға жауап береді

Тиін

Кірпі

Орманда, тауда, далада

Бәрі бірге жасайды.

Таратпа материалдан төлдерін табу

Өз беттерімен тапсырманы орындайды.

Жабайы аңдардың төлдерін айтады

Үш тілде айтады

Сәлемдеседі

Балалар  жауап береді

Тез жауап береді

Рефлексиялық-түзетушілік

 Енді біз бүгінгі алған білімдерімізді қортындылап

кетейік. Оған бізге мына текше көмектеседі.

   -«КУБИК» ОЙЫНЫ.

Әрбір аң түскенде:

-        Немен қоректенеді?

-        Қысқы баспанасы не?

Аю –апанда, тиін –ағаш қуысындағы індерде, қоян-бұталар арасында, түлкі-інінде, қасқыр-апанда, кірпі інінде.

-Қандай сипаттама бересің?

-Ол туралы не білесің?Тауға шықсаң қалың қар,

Сайға түссек қалың қар.

Байқаңдар қар астында,

Ұйықтап жатқан аю бар.

-Балалар, табиғаттың  бізге берері көп. Табиғаттың тыныштығын сақтап,жан-жағымызға мейірім сыйлап жүрейік.

Аюдың –батырлығын,

Қоянның –жүйріктігін,

Түлкінің –әдемілігін,

Тиіннің-ақкөңілдігін,

Қасқырдың-қайсарлығын тілеймін.

-Сау болыңдар-Досвидания-Гуд бай.

Білімдерін сұрақ-жауаптармен бекіту.