Өлең, жыр, ақындар

Қысқарған күндей қысқарып ғұмыр барады

Қысқарған күндей қысқарып ғұмыр барады,
Артыңда қандай айтарлық ісің қалады.
Базарлы шақтар базардай кешкі тарады,
Апанда жатқан арыстандай болдым жаралы.

Толық

Солқылдатса тамырда от кеселі

Солқылдатса тамырда от кеселі,
Сағыныштың самалы іште еседі.
Ауық-ауық терезеге қараймын,
Қайда достар, қайда туыс кешегі.

Толық

Қою керек еркеліктің барлығын

Қою керек еркеліктің барлығын,
Жақындады жасамыс шақ, жарлы күн.
Бойдан қуат, буыныңнан әл кетсе,
Кімге керек, серілігің, салдығың?

Толық

Қайда менің кешегі сыйластарым

Қайда менің кешегі сыйластарым,
Қайда менің ет-бауыр қимастарым.
Еске түсіп жанымды елжіретіп,
Еңіретті-ау маңдайға сыймастарым.

Толық

Амандық бер, бір Алла, балаларға

Амандық бер, бір Алла, балаларға,
Қайғы салма ата мен аналарға.
Байлық, бақыт, кедейлік кемдік емес,
Тойсам тоба қара су, қара нанға.

Толық

Қайтыңдар атақонысқа

Қайтыңдар атақонысқа,
Қайтыңдар туған еліңе.
Қозғалып жатыр орыс та,
Қара орман мүкті жеріне.

Толық

Құдайдан сұрап тұрмын

Құдайдан сұрап тұрмын,
Қол жайып жылап тұрмын.
Бұл күнге жету үшін
Қанша рет құлап тұрдым.

Толық

Құдіреті шексіз Алла

Шексіз әлем он сегіз мың ғаламды,
Жаратушы жан-жануар, адамды.
Құдіреті шексіз Алла, ғұмыр бер,
Қуат бергін жарқыратып санамды.

Толық

Ит өлім

Рас болса өмірге адам боп келгенің,
Адам болып, адал өл, ит өліммен өлмегін.
Өлексеге таласқан бұралқы иттер секілді,
Ит өлімдер көбейді, жеңілген кім, жеңген кім?

Толық

Жаныс бабаға

Аруағыңа бас идім, Жаныс бабам,
Атақ-даңқың жасымнан таныс маған.
Шапырашты бабаммен немересің,
Ұрпағыңнан жайым жоқ алыстаған.

Толық

Бауырым Абайға

Арысым, ақ пейілім, Абайым-ай,
Жас толар сені ойласам жанарым-ай!
Ағалап жарқ-жұрқ етіп жүруші едің,
Жұлдызың ерте сөнді-ай, қарағым-ай.

Толық

Батыр бабам Жауғашарға

Бәйдібектің ұрпағы Жауғаш батыр,
Жау басына орнатқан заман ақыр.
Туған жердің торқалы топырағын,
Жамылғалы болыпты екі ғасыр.

Толық

Мінез

Жеген астан адамзаттың өзгереді мінезі,
Құдіреттің құпиясы, кереметі бұл өзі.
«Қазақ халқы жылқы мінез» деген сөз бар көнеден,
Сол халықтың ұлағатты ұрпақтары біз еді.

Толық

Жұбайым Күміскүлге

Мен әке де, сен ана он балаға,
Көшіп келдік у-шуы мол қалаға.
Бақыт, байлық бастағы – жалғыз өлең,
Тәуекелге бел бумай жол бола ма?

Толық

Сәмбі тал

Тамырлап тақыр шөлге өніп,
Желегін жайып желге өріп,
Жапанда жалғыз сәмбі тал,
Сыңсиды баяу тербеліп.

Толық

Ойнама тағдырмен, ойнама

Ойнама тағдырмен, ойнама,
«Тағдырым қолда» деп ойлама.
Ғайыптан тауға да шығарып,
Алтын тәж таққа да мұра ғып.

Толық

Қара ниет

Қара ниет,
Қайырымсыз болсам,
Байлық - бағыңды берме, Тәңірім.
Асқақтап сөйлеп,

Толық

Ұлы далам

Ұлы далам, ұлы анам,
Құдіретіңе табындым.
Сағым жортқан боз жусанды,
Сардаламды сағындым.

Толық

Мәңгілік бақыт болмайды

Мәңгілік бақыт болмайды,
Басыңа мәңгі қонбайды.
Мәңгілік емес тағы да,
Басыңа түскен сор-қайғы.

Толық

Опасыз жалған дүние

Опасыз жалған дүние,
Дүние үшін күйіне берме, күйіне.
Қонақ екеніңді ұмытпа,
Өзіңнің тіптен үйіне.

Толық

Өресі биік жартас ем, өсекшілерден үгілдім

Өресі биік жартас ем, өсекшілерден үгілдім,
Қайғысын қара халықтың көтере алмай бүгілдім.
Адамдар түгіл аңды да дос етпек едім тіл тапсам,
Есеппен ғана дос болған есерсоқтардан түңілдім.

Толық

Бәрін де ғазиз жүрек көтереді

Бәрін де ғазиз жүрек көтереді,
Дертіне болмаған соң етер емі.
Шын сүйсең, жүрегімнің дүрсілі де,
Бір сенің құлағыңа жетер еді.

Толық

Жастығым-ау, қайта айналып келсейші

Жастығым-ау, қайта айналып келсейші,
Құшағыма от жалын боп енсейші.
Өмірімнің көктемі едің, көркі едің,
Құдіретіңмен жанға қуат берсейші.

Толық

Япырмай

Япырмай, жетпіс жасқа кеп қалдым ба?
Талай көш көз ұшында кетті алдымда.
Біртіндеп көкжиекке сіңіп жатыр,
Жетуге көкжиекке көп қалды ма?

Толық

Қызықтырмас ешкімнің дәулеті де

Қызықтырмас ешкімнің дәулеті де,
Қызықпадым салтанат сәулетіне.
Амандығын тілеймін Адамзаттың,
Аманшылық бере гөр Әулетіме.

Толық

Ысқылай берсең мысың да

Ысқылай берсең мысың да,
Алтындай болып жарқырар.
Бірақ та алтын емес қой.
Селдете сел де сарқырар,

Толық

Мүсілімге

Төле бидің түлегі Мүсілімім,
Төле баба секілді кісілігің.
Ер танылар кебенек ішінде де,
Саған жаннат қажет пе ішігіңнің.

Толық

Хайдар Арыстанбекұлына

Абызы болдың халықтың,
Аңызы болдың халықтың
Бірісі болдың алыптың,
Ірісі болдың алыптың,

Толық

Серік Әбдірайымовқа

Сырбазым-ай, аспайтын, таспайтын да,
Сырбазым-ай асығып, саспайтын да.
Алқа топқа ой салып салиқалы,
Ортақ іске өзің ең бастайтын да.

Толық

Сәкен Иманасовқа

Сәкен ақын, құрдасым, ақындығың ғажайып,
Ғажайыпқа бүгін күн арнап өлең жазайын.
Ақындарға серілік тұрушы еді жарасып,
Серілігің алпыста кеткендей ме азайып?

Толық

Дауыс бер, халқым, ұлыңа

Дауыс бер, халқым, ұлыңды наза етпегін,
Бірлігің болса арманды күнге жеткенің.
Алауыз болсаң алақан жайып қаласың,
Даналар сөзі, бұл – сөзім емес тек менің.

Толық

Беу, дүние

Тоқтамас тылсым дүние керуені,
Бұл неткен шетсіз-шексіз шеру еді.
Бұл шеру адамзаттың ұрпағының,
Өмірден өтуі мен келуі еді.

Толық

Мұқағали Мақатаевқа

Домбыраңды әкелсем шертесің бе, бауырым,
Жүрегің мұз, тәнің күз, ертесің бе, бауырым.
Жырыңменен жұбатып әлдилеуші ең әлемді,
Қалай сыйып жатырсың жер төсіне, бауырым.

Толық

Кештік талай өзенді

Кештік талай өзенді,
Көрдік қилы кезеңді,
Кешіп жүріп өзенді,
Шөлдеп ернім кезерді.

Толық

Құртқа бабама

Жатқан жерің жаннаттай әуе теңіз,
Жан ауырса рухынды сәуе етеміз.
Өзің ғана үш жүздің бас тәуібі,
Құртқа бабам, басыңа тәу етеміз.

Толық

Наурызбай батырға

Атан түйе өркешінен екі иығы асатын,
Айбарынан адам түгіл арыстан да қашатын.
Қарасайдай қас батырдың, бас батырдың ұрпағы,
Наурызбайдың аты аталса қалмақты үрей басатын.

Толық

Қарасай бабаға

Қолдасын Аруағың, батыр бабам,
Рухың өзгелерден жақын маған.
Қол жайып қысылғанда бір өзіңе,
Келеді ғұмыр кешіп ақын балаң.

Толық

Алпыста дейсің, елуде, қырықта демейсің

Алпыста дейсің, елуде, қырықта демейсің,
Күш қалай дейсің, кімге сен мені теңейсің?
Нәрестесімін мәңгілік шексіз ғаламның,
Қартайдым десең – баласы емес, өгейсің.

Толық

Құл болмайды ер жігіт

Ешқашан қатынға еркек құл болмайды,
Құл болса елін қорғар ұл болмайды.
Қатынына құл болған ер кіндікте,
Қарабақыр құнындай құн болмайды.

Толық

Қара арғымақ арыса

Қара арғымақ арыса,
Қарға адым жер мұң болар.
Кәріліктен, жоқтықтан,
Кәдірлі басың сұм болар.

Толық