Жақсы туса – ел ырысы,
Жауын жауса – жер ырысы.

Ілмектер: жақсы, ел, ырыс

---

---

Жаңбырсыз жер — жетім,
Жақсысыз ел — жетім.

Ілмектер: жақсы, ел

---

---

Жақсы — елдің мақтаны,
Жұпар гүл — жердің мақтаны.

Ілмектер: жақсы, мақтан, ел

---

---

Нар маяның жүні — жібек,
Сүті — бал,
Нар жігіттің аймағы ел,
Алды мал.

Ілмектер: жан-жануар, төрт түлік мал, жігіт, ел

---

---

Жылқылы елде жау көп,
Жатақ елде дау көп.

Ілмектер: жан-жануар, төрт түлік мал, ел, дау

---

---

Жер тоймай,
Ел тоймайды.

Ілмектер: егіншілік, ел

---

---

Жер —ана,
Ел — бала.

Ілмектер: жер, ел

---

---

Жер байлықтың көзі,
Еңбеккер иесінің өзі.

Ілмектер: жер, ел, егіншілік

---

---

Тарылы
Елге барсаң,
Жарма жерсің,
Балықты елге барсаң,
Қарма жерсің.

Ілмектер: ел, жер

---

---

Жер — адамның бесігі.
Ел — бақыттың есігі.

Ілмектер: жер, ел

---

---

Жердің тілін білсең,
Тілдей жерден жылдық өнім аларсың.
Елдің тілін білсең,
Елге сыйлы боп жағарсың.

Ілмектер: егіншілік, жер, сый, ел

---

---

Басыңды көтеріп елден сұрағанша,
Басыңды иіп жерден сұра.

Ілмектер: егіншілік, ел, сұрау

---

---

Бақыт бесігі — ел,
Ырыс есігі — жер.

Ілмектер: ел, ырыс, жер

---

---

Жер жарасты көрінер
Өзені мен көлімен,
Ел жарасты көрінер
Еңбегі жанған ерімен.

Ілмектер: жер, ел, еңбек

---

---

Елге мал көптік қылмайды,
Жерге тал көптік қылмайды.
Тарыға май көптік қылмайды,
Күрішке су көптік қылмайды.

Ілмектер: ел, мал, жер

---

---

Жерді теппе,
Елді сөкпе.

Ілмектер: жер, ел

---

---

Елге сыймаған —
Жерге сыймайды.

Ілмектер: ел, жер

---

---

Құс қонбаған көл жетім,
Ел қонбаған жер жетім.

Ілмектер: көл, жетім, ел

---

---

Елдің көркі — жастық,
Жердің көркі — астық.

Ілмектер: ел, жер

---

---

Арқа сүйер елің болсын,
Аунап жатар жерің болсын.
Алысып ойнар теңің болсын,
Сүңгіп бойлар көлің болсын.

Ілмектер: ел, жер

---

---