Ер еңбегін жер жұтпайды.

Ілмектер: ер, еңбек, жер

---

---

Ер — әлімен,
Жер — кенімен.

Ілмектер: ер, жер, әл, кен, қырғыз мақалы

---

---

Арадай жерге,
Шарадай жиын.

Ілмектер: жер, жиын, қырғыз мақалы

---

---

Жер сәні — егін,
Ер сәні — білім.

Ілмектер: жер, ер, білім, егіншілік

---

---

Білім – елге,
Су – жерге.

Ілмектер: білім, ел, су, жер, қырғыз мақалы

---

---

Сулы жер - нұрлы жер.

Ілмектер: су, жер

---

---

Су - атасы, жер - анасы.

Ілмектер: су, жер

---

---

Су – диханның қаны.
Жер - қолыңдағы наның.

Ілмектер: су, жер

---

---

Жердің сәні егін, ердің сәні білім.

Ілмектер: білім, ер, жер, сән

---

---

Жасыл киген жас-жаран
Елдің сәні,
Қызғалдақ гүл құлпырған
Жердің сәні.

Ілмектер: ел, жер

---

---

Байлықтың атасы - еңбек, анасы - жер.

Ілмектер: байлық, жер, еңбек

---

---

Жер тозса — тақыр,
Ер азса — пақыр.

Ілмектер: жер, ер

---

---

Әркімнің өз жері - жұмақ.

Ілмектер: жер, жұмақ

---

---

Аспандағы бұлтқа қарама,
Жердегі жұртқа қара.

Ілмектер: жер, жұрт, бұлт, Атамекен, Ел, Халық

---

---

Ағаш бір жерде көгереді.

Ілмектер: ағаш, жер

---

---

Ұлтарақтай болса да
Ата қоныс жер қымбат.
Ат төбелiндей болса да
Туып-өскен ел қымбат.

Ілмектер: жер, отан, ел

---

---

Жеріне қарай бұланы, тауына қарай қыраны.

Ілмектер: жер, қыран

---

---

Алтын — жай тас, босқа жатқан жердегі,
Қазып алса — бек тәжінің өрнегі.

Ілмектер: алтын, тас, бек, жер, тәж

---

---

Алтынның шыққан жерін белден қаз.

Ілмектер: алтын, қазу, жер

---

---

Аспаннан не түспейді,
Жер нені көтермейді.

Ілмектер: аспан, жер

---

---