Көз — нұрдың ұясы,
Көңіл — сырдың ұясы,
Сезім — жырдың ұясы.

Ілмектер: көңіл, сезім, көз, тіл, сөз

---

---

Ел арасын сөз бұзар,
Жол арасын сел бұзар.

Ілмектер: сөз, ел, тіл

---

---

Тілің бар болса,
Жауым жоқ деме
Тамырың бар болса,
Дауым жоқ деме.

Ілмектер: тіл, сөз, жау

---

---

Қысыр сөзге мініп,
Қысырақ қумас болар.

Ілмектер: сөз

---

---

Түсінбеске сөйлеме,
Толмасқа құйма!

Ілмектер: сөз

---

---

Майда сөйлеп, ірі шық,
Ақылдының бірі шық.

Ілмектер: сөз, тіл, ақыл

---

---

Көп сөз күлгенге жақсы,
Аз сөз білгенге жақсы.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Делдал малдың базарын келтіреді,
Мақал сөздің ажарын келтіреді.

Ілмектер: мақал, сөз, тіл, делдал

---

---

Ұқпас құлаққа айтқан сөз,
Оқпанға құйған сумен тең.

Ілмектер: сөз, су, тіл

---

---

Аузына әлі келмеген мылжың,
Айтар сөзінен адасады.

Ілмектер: сөз

---

---

Айта білмесең,
Мақалдың мәні болмайды
Жасай білмесең,
Астың дәмі болмайды.

Ілмектер: мақал, мән, дәм, ас, сөз, тіл

---

---

Шебердің бізі — ортақ,
Шешенің сөзі — ортақ.

Ілмектер: шебер, шешен, сөз

---

---

Сегіз тұтам сар садақ,
Секірген аңды сұлатар.
Сегіз қырлы өткір сөз,
Сойылдай ерді құлатар.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Судың түбін шым бекітеді,
Сөздің түбін — шын бекітеді.

Ілмектер: сөз, шын, тіл

---

---

Үй ортасына шала тастама,
Сөз ортасына жала тастама.

Ілмектер: үй, сөз, тіл

---

---

Сөйлегенді үндемеген жеңеді.

Ілмектер: сөз

---

---

Бастың көркі — жүз,
Жүздің көркі — көз.
Ауыз көркі — тіл,
Тілдің көркі — сөз.

Ілмектер: тіл, сөз

---

---

Көшпелі ел,
Тоғанақсыз, бұраусыз болмайды.
Той мен ас,
Айтыссыз, жыраусыз болмайды.

Ілмектер: ел, сөз, тіл

---

---

Қиын жерде жол тапқыш,
Түйін жерде — сөз тапқыш.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Той — ақындікі,
Көкпар — батырдікі!

Ілмектер: той, ақын, сөз, тіл

---

---