Анадан өнеге көрмеген қыз жаман.
Атадан өнеге алмаған ұл жаман.

Ілмектер: ана, ата, қыз, ұл, жаман Қорқыт ата

---

---

Сіз ұлыңызды немесе қызыңызды тек қана өзіңіздің ата-аналық қуанышыңыз үшін ғана дүниеге әкеліп, тәрбиелеп жатқан жоқсыз. Сіздің отбасыңызда және сіздің басшылығыңызда болашақ азамат, болашақ қайраткер және болашақ күрескер өсіп келеді.

Ілмектер: ұл, қыз, ата-ана, қуаныш, отбасы, тәрбие Антон Макаренко

---

---

Жақсыдан болат ұл туса - жауырынынан өтін алса да, жамандарға жалынбас.

Ілмектер: жақсы, ұл, жаман Махамбет Өтемісұлы

---

---

Әйел - үйдегі ырысың,
Ұл - айбарлы қылышың.
Қыз - түздегі өрісің,
Келін - кеңейген тынысың.
Олақ - міншіл,
Қызғаныш - күншіл.
Сырғақ - сыншыл,
Бос сөз - былшыл.

Ілмектер: ырыс, әйел, ұл, қыз, келін, қызғаныш, сын Ескелді би Жылгелдіұлы

---

---

Сүйер ұлың болса сүй, Сүйінерге жарар ол.

Ілмектер: ұл Абай Құнанбайұлы

---

---

Ата-анасын ардақтамаған ұл – нағыз қылмыскер. Ешбір ұлдың анасына бейжай қарауына құқы жоқ.

Ілмектер: ата-ана, ұл, ана, қылмыскер, ардақтау Ги де Мопассан

---

---

Атадан жақсы ұл туса – елінің зоры болады,
Атадан жаман ұл туса – адам біткеннің қоры болады.

Ілмектер: ата, ұл, ел Қазыбек Келдібекұлы

---

---

Туған ұлдан не пайда - қолына найза алмаса, атаның жолын қумаса.

Ілмектер: пайдасыздық, ұл, керексіздік Махамбет Өтемісұлы

---

---

Ұл туса — әкеге тартар.

Ілмектер: ұл, әке, ұқсау Жүсіп Баласағұни

---

---

Бақ қонады ұл таңдап,
Қонақ қонар үй тандап.
Болымы жоқ бозбала,
Бейнеттен қашар бұлтыңдап.

Ілмектер: бақ, ұл, қонақ, бозбала, бейнет Майлықожа Сұлтанқожаұлы

---

---

Ұлың менен қызың — жарқыраған екі көзің.

Ілмектер: ұл, қыз Жүсіп Баласағұни

---

---

Ананың әлдиін білмеген – ұл болмайды,
Уставты білмеген – солдат болмайды.

Ілмектер: ана, әлди, ұл, солдат, устав Бауыржан Момышұлы

---

---

Бір жаралыға жәрдем беріп, оны аман алып қалған жауынгер – он ұл тапқан анадан артық.

Ілмектер: жауынгер, ана, ұл, артық Бауыржан Момышұлы

---

---

Дәулетті ұл – ошақтың қоры,
Дәулетсіз ұл – атаның соры.

Ілмектер: дәулет, ұл, ошақ, сор, ата, бала Қорқыт ата

---

---

Ұлдың күні күн емес – атадан мал қалмаса,
Ата малы пұл емес – баста ақыл болмаса.

Ілмектер: ұл, мал, ақыл, ата, бала Қорқыт ата

---

---

Ат жемейтін ащы шөптің шыққанынан шықпағаны игі,
Адам ішпес ащы судың аққанынан ақпағаны игі,
Атасының атын шығармаған жігерсіз ұлдың – туғанынан тумағаны игі.

Ілмектер: ат, игі, су, бала, әке, ұл, жігер Қорқыт ата

---

---

Ұл ақылды хош көрмес – ата үлгісін көрмесе,
Қыз жарытып ас бермес – ана үлгісін көрмесе.

Ілмектер: ұл, қыз, тәрбие, үлгі, ата, ана, ас, ақыл Қорқыт ата

---

---

Қызы анадан үйренбей өнеге алмас,
Ұл атадан үйренбей сапар шекпес.

Ілмектер: тәрбие, ұл, қыз, ата, ана, өнеге Қорқыт ата

---

---

Билеуші – билеуші, ал бағынышты – бағынышты, әке – әке, ал ұл – ұл болу керек.

Ілмектер: әке, билеуші, ұл Конфуций

---

---

Ата тұрып ұл сөйлесе — ер жеткені болар,
Ана тұрып қыз сөйлесе — бой жеткені болар.

Ілмектер: ата, ана, қыз, ұл, ер жету, бойжеткен, сөз, сөйлеу Сырым Датұлы

---

---