Жүйелі сөз —
Жүйесін табар;
Жүйесіз сөз —
Иесін табар.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Сөз жүйесін тапса —
Мал иесін табар.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Жүзден біреу — шешен,
Мыңнан біреу — көсем.

Ілмектер: шешен, көсем, сөз, тіл

---

---

Бұралқы сөз — күлуге жақсы,
Бұралқы жылқы — мінуге жақсы.

Ілмектер: сөз, тіл, жақсы, төрт түлік мал

---

---

Айтпаса жүректен кетеді,
Тартпаса білектен кетеді.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Құр судан май шықпайды,
Құр сөзден мән шықпайды.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Сөзің тәтті болсын,
Ашуың қатты болсын.

Ілмектер: сөз, ашу

---

---

Еттен өткен таяқтан,
Сүйектен өткен сөз жаман.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Сөз қуған — пәлеге жолығар,
Шаруа қуған — қазынаға жолығар.

Ілмектер: сөз, тіл, шаруа, қазына, пәле

---

---

Өзі — шынашақтай,
Сөзі — келсаптай.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Сөздің басы — бір пышақ,
Аяғы — бір құшақ.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Сөйлемесе қайдан туады?
Сөз сөзден туады.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Айтсаң сөзіңе жет,
Мінгес те, үйіңе жет.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Ауруда — шаншу жаман,
Сөзде — қаңқу жаман.

Ілмектер: ауру, сөз, тіл, жаман

---

---

Құрғақ сөз бас ауыртар,
Құрғақ қасық ауыз жыртар.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Көз көргенше,
Ауыз батыр, сөйлеп қал.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Сөз бергенге ерме,
Бөз бергенге ер
Сөз — бейнет болар,
Боз — көйлек болар.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Көп сөйлесең — тақылдақ дер,
Аз сөйлесең — ақымақ дер.

Ілмектер: ақымақ, сөз, тіл

---

---

Көптің аузы — зеңбірек.

Ілмектер: тіл, сөз

---

---

Кесірлі ауыздан
Кесапатты сөз шығар.

Ілмектер: кесір, тіл, сөз

---

---