Сағы сынған жігіттің —
Қамшысының сабы сынар.

Ілмектер: жігіт

---

---

Ер жігіт —
Етек, жеңі кең жігіт.

Ілмектер: ер, жігіт

---

---

Жарлы атанар жігіт - байталын атқа айырбастайды,
Жалғыз қалар жігіт - ағайынын жатқа айырбастайды.

Ілмектер: жарлы, кедейлік, жігіт, ағайын, кедей

---

---

Адам болатын жігіт:
Әуелі өз нәпсісін билейді,
Сонан соң ауылын билейді,
Сонан соң аймағын билейді.

Ілмектер: адам, жігіт

---

---

Жігітті не дауда, не жауда сынайды.

Ілмектер: жігіт, дау, жау, сын

---

---

Жігіттің түсін айтпа, ісін айт.

Ілмектер: жігіт, түс, іс

---

---

Істің ағы білінбейді,
Жігіттің бағы білінбейді.

Ілмектер: іс, жігіт, ер, бақ

---

---

Жақсы жігіт жер шолып,
Ақыр түбі айналар.

Ілмектер: жігіт, туған жер, отан

---

---

"Әйт-шүу" деген атанға күш,
"Әуіп" деген жігітке күш.

Ілмектер: күш, ер, жігіт, ерлік, батырлық

---

---

Ерте тұрған жігіттің
Ырысы артық,
Ерте тұрған әйелдің
Бір ісі артық.

Ілмектер: ырыс, жігіт, әйел

---

---

Алғыр жігіт ақылына қарай іс қылар,
Олақ жігіт оңай жұмысты күш қылар.

Ілмектер: алғыр, олақ, іс, еңбек, жігіт, күш

---

---

Қырсыққан жігіт мал таппас.

Ілмектер: мал, қырсықтық, жігіт

---

---

Адасқан жігіт жол таппас.

Ілмектер: адасу, жол, жігіт

---

---

Жаман болатын жігіт, шегіншек келер,
Кедей болатын жігіт, еріншек келер.

Ілмектер: жаман, еріншек, кедей, жалқау, жалқаулық, жігіт

---

---

Ұрыншақ ат арық болар,
Көңілшек жігіт жарлы болар.

Ілмектер: ат, жігіт, көңілшек, жарлы, кедей

---

---

Арғымақтың белгісі,
Аз оттар да көгі жусар.
Асыл жігіт белгісі,
Аз сөйлер де көп тыңдар.

Ілмектер: арғымақ, асыл, сөз, жігіт

---

---

Жігіттің бір жұрты нағашысы.

Ілмектер: жігіт, жұрт, нағашы, салт-дәстур, әдет-ғұрып

---

---

Жігіттің ерінгені көрімнің көрінгені.

Ілмектер: жігіт, еріншектік, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Көшкен жұрттың қадірі қанғанда өтер,
Ер жігіттің қадірі өлгенде өтер.

Ілмектер: жұрт, жігіт

---

---

Өсер елдің жігіті бірін-бірі батыр дер,
Өшер елдің жігіті бірін-бірі қатын дер.

Ілмектер: ел, жігіт, батыр, қатын

---

---