Атаң алты мың қой айдаса да,
Өзіңде біреу жоқ болса, жарлысың.

Ілмектер: ата, бала, жарлы, кедей

---

---

Бай аз, кедей көп.

Ілмектер: бай, кедей, аз, көп

---

---

Бай барын бермес,
Жоқ қарап тұрмас.

Ілмектер: бай, сараңдық, кедей

---

---

Бай болсаң, паршаменен бетіңді сүрт,
Жарлы болсаң, жаныңменен етіңді сүрт.

Ілмектер: бай, кедей, жарлы, парша, бет, ет, жан

---

---

Бай кісі балпаң келер,
Жарлы кісі жалтаң келер.

Ілмектер: бай, жарлы, кедей

---

---

Бай мақтанса, табылар,
Әрнәрсенің, қоры бар.
Жоқ мақтанса, шабылар,
Маңдайының соры бар.

Ілмектер: бай, мақтану, кедей

---

---

Бай мақтанса, май табылар,
Жоқ мақтанса, не табылар.

Ілмектер: бай, май, кедей

---

---

Бай мен бай құда болса, жорға жүрер,
Жарлы мен жарлы құда болса, дорба жүрер,
Бай мен кедей құда болса, зорға жүрер.

Ілмектер: бай, құда, кедей, дорба

---

---

Бай мінеді бір ат,
Жарлы мінеді бір ат.
Жазғытұры болғанда,
Бай мінеді құр ат.

Ілмектер: жазғытұры, бай, ат, жарлы, кедей

---

---

Байды мал басар,
Жарлыны бала басар.

Ілмектер: бай, жарлы, кедей, бала, мал

---

---

Байдың мың қойының ішінде
Жарлының жалғыз қара тоқтысын көреді.

Ілмектер: бай, мал, кедей, жарлы, тоқты, қара

---

---

Байдың ісі пәрменменен,
Жарлының ісі дәрменменен.

Ілмектер: бай, іс, жарлы, кедей, пәрмен, дәрмен

---

---

Байлардың сыйлығынан
Кедейдің сабыр еткені артық.

Ілмектер: бай, кедей, сыйлық, сабыр, артық

---

---

Байлық — басқа машақат,
Ашкөздік — жаман әдет, серті қатты,
Өкініш артында оның қайғы жатты.
Бай болу, кедей болу — тағдыр ісі,
Мал іздеу — ерге әшейін машақат-ты.

Ілмектер: байлық, машақат, ашкөздік, әдет, жаман, қайғы, өкініш, кедей, бай, тағдыр

---

---

Байыдым деме,
Кедейлік сіңіріңе жетер.
Жетістім деме,
Қара жер түбіріңе жетер.

Ілмектер: байлық, кедей, жер, сіңір

---

---

Батыр болып, бай болсаң,
Патшадан нең кем?
Жарлы болып, бек болсаң,
Келекеден нең кем?

Ілмектер: батыр, бай, патша, кемшілік, жарлы, кедей, бек, келеке

---

---

Дүниесi аз кiсi жарлы емес, тойымсыз кiсi жарлы.

Ілмектер: дүние, жарлы, кедей, тойымсыздық, ағылшын мәтелі

---

---