Арғымақ аттың баласы
Аз оттап көп жусайды.
Асыл ердің баласы.
Аз сөйлеп, көп тыңдайды.

Ілмектер: жан-жануар, төрт түлік мал, ер, сөйлеу, тыңдау

---

---

Әке тұрып бала сөйлесе,
Ер жеткені.
Шеше тұрып қыз сөйлесе,
Бой жеткені.

Ілмектер: әке, ер, шеше, ана, қыз, сөйлеу

---

---

Батыр сөйлей қалса:
Жауға салған ойнағын айтар.
Сәудегер сөйлей қалса:
Ала шапан, байрағын айтар.
Шаштараз сөйлей қалса:
Ұстарасын жаныған қайрағын айтар.
Ақымақ сөйлей қалса:
Ақылға қонбайтын қайдағыны айтар.

Ілмектер: сөз, сөйлеу, батыр, ақымақ

---

---

Көп біл, аз сөйле.

Ілмектер: біл, сөйлеу, тәлім, тағлым, тәрбие

---

---

Емен ағаштың иілгені - сынғаны,
Ер жігіттің екі сөйлегені - өлгені.

Ілмектер: емен, ағаш, ер, сөйлеу

---

---

Бұра сөйлеген күлуге жақсы.

Ілмектер: сөйлеу, қырғыз мақалы

---

---

Ақылды кісі аз сөйлер.

Ілмектер: ақыл, аз, сөйлеу

---

---

Ата тұрып сөйлеген баладан без,
Ана тұрып сөйлеген қыздан без.

Ілмектер: ата, ана, бала, тәрбие, қыз, сөйлеу, әдеп

---

---

Әдемі сөйлегеннің ісі әйбат.

Ілмектер: әдебі, сөйлеу, іс, әйбат

---

---

Әмірдің алдында сөйлегеннен, тыңдаған жақсы.

Ілмектер: әмір, тыңдау, сөйлеу

---

---

Білікті адам жұрт тынғанда сөйлейді.

Ілмектер: адам, жұрт, біліктілік, сөйлеу

---

---

Білікті адам сөйлемей-ақ білініп тұрады.

Ілмектер: біліктілік, білікті, сөйлеу

---

---