Шыңғыс ханға
Жалпақ әлем жартысын тізесімен илеген,
Жалаң қылыш жүзімен жарты әлемді билеген.
Ұлы қаған Шыңғыс хан соңғы демі бітерде,
Өтті екен өмірден қандай көңіл күйменен.
Мақалалар Өлеңдер Жоспарлар Мақал-мәтелдер Ұлағатты сөздер
Жалпақ әлем жартысын тізесімен илеген,
Жалаң қылыш жүзімен жарты әлемді билеген.
Ұлы қаған Шыңғыс хан соңғы демі бітерде,
Өтті екен өмірден қандай көңіл күйменен.
Хан басымды, қадірімді өзім кейде қорлаймын,
Бармас жерге бару үшін өзімді-өзім зорлаймын.
Қорсылдасып шошқалармен, ырылдастым иттермен,
Өзіме де обал жоқ-ау, обал жоқ-ау, оңбаймын.
«Қара арғымақ арыса қарға адым жер мұң болар»,
Кәріп етсе кәрілік кәдірлі басың сұм болар.
Арылдаған арыстан айға шауып мертіксе,
Аңдығаны тышқан мен ін маңында жым болар.
Бар қазақтың Бауыржан – намыс, ары,
«Жоқ» дегеннің жақтары қарысады.
Баукең рухы мәңгілік шындық үшін,
Зұлымдықпен, зұлматпен алысады.
«Баласы Қошқарбайдың Шашубаймын,
Болсам да малға кедей, тілге баймын.
Күніне мыңды алып, жүз берсем де,
Қалтамның түбі тесік байымаймын».
Сан рет келіп тәубе еттім, ескерткішіңнің басына,
Маңдайды сүйеп сиындым, тұғырдың суық тасына.
Тасып та келген шығармын, тасыма дерсің, тасыма,
Жасып та келген шығармын, жасыма дерсің, жасыма.
Лаулап жанып жүргенде,
Заулап өмір өтіпті.
Көктемім де, жазым да,
Көзден ұшып кетіпті.
Он сегіз мың ғаламның,
Егесіне құлшылық.
Таңым атып арайлап,
Жарқырап тұр күн шығып.
Он сегіз мың ғаламды,
Жаратушы Тәңірім.
Тәңірімнің бар ғалам,
Орындап тұр әмірін.
Адам боп келдім өмірге, адам боп өтсем арман жоқ,
Бақыт пен байлық шайқалса, басыңды мүжір арлан боп.
Өмірден кімдер өтпеген, алтыннан сарай салдырып,
Жақсылығынан басқа артында, жарты тиын да қалған жоқ.
Мәңгілік музам менің, табындырған,
Өзіңсің жаным тербеп сағындырған.
Ерітіп, елжіреттің жүрегімді,
Өзгермей сан бояулы сағым нұрдан.
Жаманға – мал, жал бітер жаман атқа,
Жалды деп жаман атты тағалатпа.
«Жаманға мал бітті» деп желіктіріп,
Тектіге тексіз итті абалатпа.
Ей, адамзат, дүние үшін алданба,
Еш қайыр жоқ алтыннан да, малдан да.
Иманыңның бары-жоғын сұрайды,
Бұл жалғаннан о жалғанға барғанда.
Қиялым жетер шексізге.
Жанардың оты жетпейді.
Сөз айта көрме тексізге,
Тексізге сөзің өтпейді.
Таң нәсібі – Тәңірден,
Тәңірім берген әмірмен.
Шыбын-шіркей жыбырлап,
Құрт-құмырсқа қыбырлап,
Бір сәттік жарық,
Бір тамшы су мен
Бір демдік қана ауаңның.
Қарызын қалай өтермін,
Астан-кестен көңілім, астан-кестен,
Көз алдыма елестеп бастан кешкен.
Бастан кешкен бір күнгі ғұмырым-ақ,
Болады екен бірнеше дастан десең.
Қойса ба деймін, құрысын, осы өлеңді,
Өртеніп біттім, өртеген отым, сөн енді.
Бар-жоқты шатып, тып-тыныш жатып үйімде.
Жазсам ба деймін, роман, повесть дегенді.
Таттым аға, ащыны да тәттіні,
Енді оралмас балалықтың пәк күні.
Көре-көре көсем болар дегендей,
Көре-көре білдік жаман-жақсыны.
Ақбоз үй, айлы түн, сылқылы бұлақтың,
Көк шалған көк теңіз сыбдыры құрақтың.
Тұп-тұнық айдындай аспан мен айнала,
Көгенде күйісі қозы мен лақтың.
Кеп тұрмын Қордайдағы Майтөбеге,
Майтөбе білгендерге жай төбе ме?
Түңліктей төбедегі қара тастың,
Сыры да мәлім емес байтақ елге.
«Білем деме, шексіз ғалам, тылсым өмір сырларын,
Білесің бе шексізден тыс не құдірет тұрғанын.
Әлем сырын білмек болып аласұрған жандар көп,
Білмек те емес, білген де емес бір данышпан, бір ғалым.
Туған жердің топырағына
Тиер кезде табаным,
«Таза ма» деп,
Табаңымды сүртіп-сүртіп аламын.
Өмір сырын қандай жан ұға алады?,
Ұға алмастан барлығын құп алады.
Жарқылдатып жасындай бірте-бірте,
Сөндіред те қатардан шығарады.
Тозбастай көрме тоныңды,
«Кім кесер» деме жолымды.
Тобаңнан Алла жаңылтса,
Білмейсің оң мен солыңды.
Хаттар, хаттар, хаттар-ай,
Қимас-сыйлас жандардың,
Хат соңында аттары-ай.
Сөзі жүрек лүпілі,
Ұмытып жалған дүниені,
Өртенген шағың есте ме?
Ұмытпай жүрмін мен сені,
Ұмытылар емес ештеңе.
Арсыздық, ойсыз озбырлық,
Аздырып адам баласын.
Жыртқыштай қанын қоздырып,
Тұмшалар саңылау санасын.
Шексіз қиялым-ай, шексіз ғаламды шарлаған,
Тіршілік тозаңы болып тұңғиығыңда қарманам.
Жансыздарға әр беріп, жандыларға нәр берген,
Құдіретіңе, бір Алла, басымды иіп таң қалам.
О, Жаратқан, ешбір жанға бас идіре көрмегін,
Қошеметке құл болғанша, жақсы оданда өлгенім.
Дақ түсірмей өткізе гөр адамдықтың арына,
Рас болса бұл өмірге адам болып келгенім.
Өзектегі өртім қойды-ау басылмай,
Кейде отырам қас-қабағым ашылмай.
Тұңғиыққа түпсіз сүңгіп кетемін,
Метеориттің ағып түскен тасындай.
Байлықты бедел санама, ерлердің басын бағала,
Ерекше ғып жаратып, тудырған Алла Тағала.
Әліңді біл, Аяз би, жолыңды біл құмырсқа,
Ақылсыз сөйлеп ақиып, жағаласпа жағаға.
«Ала гөр» деме Аллаға,
Ал демесең де кетесің.
Артынан ата-анаңның,
Арулап тәнді жетесің.
- Альфред Адлер
- Альфред Адлер
- Альфред Адлер
- Альфред Адлер
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі