Орынсыз опық

Бәрі ұйқыда тоған, дала,
Тыныш екен түн, дача.
Айтарым бар саған, бала,
Балам, мені тыңдашы!
Жаба тұршы кітабыңды,
Көзілдірік кимеші;
Үнсіз-тілсіз, жұтап енді;
Маған бола күймеші...
Жасырмаймын, бұл күндерде
Жаным саған өкпелі, —
Өрге баса білгендерге
Өмірдің көп өткелі
Біз де болдық комсомолда,
Жаңа ауылмен бірге өстік.
Қанша төре, қанша молда,
Қанша баймен күрестік.
Жер бөлістік, мал бағыстық,
Тастан сарай салыстық.
Жер астына шам жағыстық,
Аспанға да сан ұштық.
Сұрапылдың кездерінде
Су да кештік, от кештік;
Көрдік ажал көздерін де,
Зілзаламен беттестік.
Пайғамбарға сиынбадық,
Құдайға да — еш құлдық!..
Азат еңбек сыйын алдық
Алты дүркін бесжылдық
Ұрпақ жетті тілегіне,
Ұран болды жеті жыл.
Жеті жылдың түлегіне
Ай да қоныс жер түгіл.
Бәрін ұғып әлі келем,
Әлі цехта жұмысым;
Тұрмысқа ой әpi бөлем,
Білсең еді, кім үшін...
Озып келем қатарымнан,
Мақтан емес, тағы шын.
Жүрерім көп жатарымнан,
Баршылық бар табысым.
Саған осы басым үлгі
Болмағаны неткені?..
Сарқып айтсам бар шынымды
Ата қанға не еккені?..
Оқуына зерек едің,
Мінезің де қызымдай.
Мен шешеңе: «Зере, — деуім, —
Өле кетсем, ізім бай».
Сен-ақ едің, рас еді,
Айнымаған өз қаным.
Ecipттi ғой, cipә, сені
Елден ерек — озғаның.
Келмей жатып кемеліңе
Бригада басқардың.
«Байқа бала, — демедім бе, —
Іс басына жас бардың».
Жақсылардың басын қостың,
Жақсы болдың сол үшін.
Енді кімнің қасында өстің?
Маңдайыңның сорысың!..
Өңшең асыл құрбыдан да,
Өзің кеттің тіленіп.
Түк бітірмей жүр бұдан да
Үйде ғана түленіп.
Оңғаны жоқ қырсықтарды
Оздырам деп сұранып,
Азап-сорың қысып барды,
Енді соның сыры анық...
Жыларсың да енді егіле;
Жолың ұзақ бөгелер!..
Байғұс бала, еңбегіне, —
Сыбағаңа не келер?!
Айдан бepi тапқаның да
Жалақының жартысы;
Үйде салқын тартқаның да
Жат қылығы, жат ісі.
Айнымаса алар қызың,
Тоқтай тұрар тойыңда.
Ол бip піскен анар, жүзім...
Не жоқ менің ойымда...
...Әке мұнша налығаны
Қатты батты Асанға:
Мақтанышы — наны, қаны...
Әке бүйтер қашанға.
Оңбайтұғын адам жоғын
Ойласа бip қайтеді?..
Жайнап тұрған жанның шоғын
Үрлегені қайсы еді?..

---