«Арық» деген жаман тай
Жазға шықса ат болар,
Жамандығың сезілсе
Жақын кісің жат болар.

Ілмектер: жан-жануар, төрт түлік мал, жаман, жақын, кісі, жат

---

---

Жабыны жалды екен деп
Сатып алма,
Жаманды малды екен деп
Жақын қылма.

Ілмектер: жан-жануар, төрт түлік мал, жаман, жақын

---

---

Жақынның жаманын мақтама,
Көршіңнің ала жібін аттама.

Ілмектер: жақын, жаман, көрші, туыс

---

---

Ақылы елден артылған,
Ақылық болса, бір мақтан.
Жұрттығы жұрттан артылған
Жақының болса, бір мақтан.

Ілмектер: туған, туыс, жақын, мақтан, ағайын

---

---

Туысы жақын жақын емес,
Қонысы жақын — жақын.

Ілмектер: туыс, ағайын, жақын

---

---

Үйден ұзап шықпасаң
Қатынға қадірің болмайды.
Ауылдан ұзап шықпасаң
Жақынға қадірің болмайды.

Ілмектер: үй, қатын, ауыл, жақын

---

---

Жауға жақсылық қылма,
Жақынға тапшылық қылма.

Ілмектер: жау, жақын

---

---

Алыстағыңа сыйын,
Жақындағыңа сүйен.

Ілмектер: жақын, алыс

---

---

Жақыныңмен жауласқан
Жатқа мазақ болар.

Ілмектер: жақын, жат, туыс

---

---

Қарыстың алыстығы бар,
Сүйемнің жақындығы бар.

Ілмектер: алыс, жақын

---

---

Алыстан арбалағанша,
Жақыннан дорбала.

Ілмектер: алыс, жақын, еңбек, нәсіп, кәсіп

---

---

Жақыны көп адам жасқанбайды.

Ілмектер: адам, туыс, жақын

---

---

Алыстан дабыл сазы хош келеді,
Жақындасың – бос келеді.

Ілмектер: дабыл, саз, алыс, жақын

---

---

Ағайын алыста болса, кісінесер,
Жақында болса, тістесер.

Ілмектер: ағайын, туыс, жақын

---

---

Ауылыңда қартың болса, хатың сол,
Жаманың болса, жатың сол.
Жақсылық болса, жақының сол.

Ілмектер: ауыл, өарт, хат, жаман, жат, жақын, туыс, жақсылық

---

---

Әрбір адам ақылды бола бермейді,
Жат пен жақын бірдей бола бермейді.

Ілмектер: ақыл, жат, жақын

---

---

Жамандық жақын, жақсылық алыс.

Ілмектер: жақсылық, жамандық, алыс, жақын

---

---

Әдепшілік белгісі—
Иіліп сәлем бергені.
Жақындықтың белгісі—
Кешіктірмей келгені.

Ілмектер: әдеп, жақын, кешігу, сәлем

---

---

Кешегi күннен алыс жоқ, ертеңгi күннен жақын жоқ.

Ілмектер: кеше, күн, ертең, алыс, жақын

---

---

Ащы мен тұщыны татқан білер,
Алыс пенен жақынды жортқан білер.

Ілмектер: алыс, жақын, ащы, тұщы

---

---