Ақылдыға сөз айтсаң
Аз ойланып біледі.
Ақылсызға сөз айтсаң
Тыңдайды да, күледі.

Ілмектер: ақыл, сөз

---

---

Ер жігіттің өлгені —
Ессіз болса алғаны.
Әділ бидің өлгені —
Сөзінің болса жалғаны.

Ілмектер: жігіт, сөз, ақыл

---

---

Естінің сөзі —
Ескінің көзі.

Ілмектер: сөз

---

---

Көп сөйлеген білімді емес,
Дөп сөйлеген білімді.

Ілмектер: сөз, білім

---

---

Аз сөйле, көп тыңда.

Ілмектер: сөз

---

---

Оқып сөйлеме,
Көңіліңе тоқып сөйле!

Ілмектер: көңіл, сөз

---

---

Ата-ананың сөзі —
Айдын жолдың өзі.
Ақылдының сөзі —
Ақ дарияның өзі.

Ілмектер: сөз, ақыл, ата-ана

---

---

...Өз аузына ие болмаған:
Астындағы биесінен айрылған,
Жетегіндегі түйесінен айрылған.

Ілмектер: сөз

---

---

Жыртық үйді жел табар,
Өтірік сөзді ел табар.

Ілмектер: сөз, өтірік, ел

---

---

Ашыққан не жемейді,
Ашынған не десөзмейді.

Ілмектер: ел, сөз

---

---

Ел иесіз болмайды,
Сөз жүйесіз болмайды.

Ілмектер: ел, сөз

---

---

Бұрынғыны айтпай,
Соңғы еске түспейді.

Ілмектер: сөз, ес

---

---

Тұңғиықты қара су,
Түйе бойлап шыға алмас.
Кім атадан кем туса,
Оның сөзін пұл алмас.

Ілмектер: сөз, ата

---

---

Сөзде тұру — ерлік,
Сөзді жұту — қорлық.

Ілмектер: сөз, ерлік

---

---

Батыр сөйлей қалса:
Жауға салған ойнағын айтар.
Сәудегер сөйлей қалса:
Ала шапан, байрағын айтар.
Шаштараз сөйлей қалса:
Ұстарасын жаныған қайрағын айтар.
Ақымақ сөйлей қалса:
Ақылға қонбайтын қайдағыны айтар.

Ілмектер: сөз, сөйлеу, батыр, ақымақ

---

---

Өтірік сөз — жанғақас,
Өткір пышақ – қынға қас.

Ілмектер: өтірік, сөз

---

---

Жуас түйе жүндеуге жақсы,
Бұралқы сөз күлуге жақсы.

Ілмектер: сөз, төрт түлік мал

---

---

Адамның жүзіне емес, сөзіне бақ.

Ілмектер: адам, сөз

---

---

Сөз ауыздан кірмейді,
Құлақтан кіреді
Құлағың керең болса
Қаяқтан кіреді?

Ілмектер: сөз, ауыз, құлақ

---

---

Халық ауызына
Қақпақ қойып болмас.

Ілмектер: халық, сөз, ауыз

---

---