араб тілінен алынған бала — жүрек, жан, ес, ой, зейін; қанат, қол + ахмет. Ата-ананың сүйеніші, қанаты, тірегі. Біріккен тұлғалы есімдер — Балқыбал, Балқыбек.
Балдай тәтті бала деген мәнді есім; араб тілінен бал - парасат, ақыл, ес, зерде, яғни ақылды, есті бала.
Балдай, шырынды гүл; яғни ата-ананың ең сүйікті, балдай тәтті баласы болсын деген мағынада қойылған есім.
балға + бек, бала балғадай мықты, берік болсын деген тілекпен қойылған есім.
араб тілінен алынған бал — жүрек + қожа, жүректің әміршісі, деген мағынаны білдіреді.
араб тілінен алынған бал + араб тілінен алынған мухқан — қызмет етуші. Адал жүрегімен қызмет етуші.
бала өткір, қайтпас-қайсар батыл, мықты болсын деген ниетпен қойылған. Біріккен тұлғалы есімдер — Балтабай,
иран тілінен алынған пахлеван — батыр, ер, күрескер, палуан + араб тілінен алынғанғали — жоғары биік. Ең мықты күрескер, батыр деген мағынаны білдіреді.
Менің балым, ақылдым, қымбаттым. Балғаным деген есімнің еркелете қысқартып айту түрі.
Араб тілінен алынған эбнатун — көпше түрі банату — қыз, бойжеткен. Парсы тілінен алынған бану — әмірші, әкім әйел, ханым.
араб тілінен алынған уәфа — дұрыстық, адалдық; толықтык; сөзде тұру, уәдені орындау.
қазақтың сөзі бар, үлкен, зор + қосымша лы + бай; дәулетті, бай адам.
өлген баланың орнын басар, жасы ұзақ болар деген үміт, тілекпен қойылған есім.
бастау + бай, бастаудай мөп-мөлдір, таза адам боп өссін деген тілекпен қойылған есім.
иран тілінен алынған баттол + көне туркі тілінен алынған хан — өткір, өжет, батыл хан.
батыр + араб тілінен алынған алы , ғали сөзінің жуан айтылуы, яғни батыр ғали.
батыр + ша , шах иран сөзінің қысқарған түрі. Батыр шах деген мағынаны білдіреді.
өмір-жасы ұзақ, өмірлі болсын, табанды жігіт болсын деген тілекпен қойылған есім. Синонимі — Бекбау.
ағайынға, туған-туысқа жан-тәнімен берілсін, жанындай жақсы көрсін, бауырмал болсын деген тілекпен қойылған есім.
араб тілінен Абуязид есімінің өзгерген түрі. Абуязид — Язидтің әкесі деген мағынаны білдіреді. Ал Язид сөзінің тура мағынасы – ерекше, айрықша асқан.
Көне түркі, моңғол тілдеріне ортақ «мықты», «зор», «бай» мағыналы сөз. Араб тілінен вайан — айқын, ашық, түсінік, анықтама, хабарлама.
Араб тілінен алынған бадига — ғажайып зат, таңғажайып нәрсе, шығармашылық өнер, шеберлік, өте шебер.
Араб тілінен - теңдесі жоқ сұлу, әдемі қыз. Еркелете қысқартып айту түрі — Бәдеш.
Парсы тілінен алынған пак — таза, кіршіксіз және зада — бала, перзент.
Орыс тілінен батист, жұқа биязы ақ мата. Осы матадай ақ, таза, адал болсын деген тілекпен қойылған есім.
қазақтың сөздерден бек — мықты, күшті + айдар — балалардың төбесіне қөйылатын бір шөк шаш. Араб тілінен алынған айдар — хайдар — арыстан деген сөзінің өзгерген түрі.
көне түркі тілінен келген, ескі қазақ тілдерінде ведас — хан ұлы деген мағынада айтылған.
иран тілінен алынған — бейбітшілік, тыныштық, татулық. Синонимі — Тынышбек, Тиышбек.
иран тілінен алынған - бейбіт + жан, тыныштықты, татулықты сүйетін адам.
Бимухамбет деген есімнің дыбыстық тұрғыдан өзгерген түрі. Біріккен тұлғалы есімдер құрамындагы бей — би — бек сөздері түркі тілдерінде «кінәз, бек, әкім, төре» мағыналарында қолданылады.
иран тілінен алынған бахшт — ұжмақ. Біріккен тұлғалы есімдер — Бейісәлі, Бейісбай, Бейісқали. Екінші мағынасы мықты, берік.
бек + берген.Өмір-жасын ұзақ етіп берген деген мағынаны білдіреді.
бек + араб тілінен алынған дайр - дайра. Ауданның, аймақтың әкімі, басшысы.
Қазақ сөзі бек және парсы тілінен алынған дана, білгір, яғни нағыз дана, данышпан.
қазақтың сөзі беке + тәжіктің сөзі жан. адам жанының патшасы деген мағынаны білдіреді.
қазақ тілінен алынған бек + тәжік тілінен алынған жан. Мықты, берік, қайратты адам.
бала ұзақ өмір сүрсін, көп жасасын деген тілекпен қойылған есім. Синонимі — Көпжасар.
бек + иран тілінен алынған зат , зада — бектің ұлы, бектен туған перзент.
бек + болат. Бала мықты болады, болаттай берік, өмір-жасы ұзақ, болып, көп жасайды деген тілекпен қойылған. Еркелете қысқартып айту түрлері — Бекен, Бекет.
қазақ тілінен алынған бек + араб тілінен алынған мұрат — тілек, мақсат, мұраты, ойлаған арман-тілегі зор деген мағынада.
бек - күшті + араб тілінен алынған мұхамед. Күшті Мұхамед. өзгерген түрі — Баймахан, Бекмақан. Еркелете қысқартып айтылатын түрлері — Бектай, Бекен, Бекеш, Бекіш.
бек + араб тілінен алынған нәзәр – көзқарас, назары қатты түскен деген мағынаны білдіреді.
қазақ тілінен алынған бек — күшті, + иран тілінен алынған ниязь — өтініш, тілек; үміт; сый, тарту.
бек — күшті, мықты + араб тілінен алынған сейдь — мырза, бастық, әкім; құрметті, қадірлі.
қазақ тілінен алынған сұлтан — билеуші әкім. Синонимі — Сұлтанбек.
бекте — бекіту, мықты ұстау. Бұл Бектұрған деген есімнің синонимі болып табылады.
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі