Өлең, жыр, ақындар

Александр Блок

Александр Александрович Блок (16.(28)11.1880, Санкт-Петербург — 7.8.1921, сонда) — орыс ақыны.

Ақсүйек отбасында дүниеге келген. Әкесі А.Л. Блок (1852 — 1909) Варшава университеттінің заң факультеттінің профессоры, анасы А.А.Бекетова (1860 — 1923) жазушы болған. Блок Санкт-Петербург университетінің тарих-филология факультеттін бітіреді.
1903 жылы атақты орыс химигі Д.И.Менделеевтің қызына үйленеді. Бала кезден өлең жаза бастаған Блокқа өнерге жақын Бекетовтар ортасының ықпалы ерекше болған.

Жас Блокқа В.А. Жуковскийдің романтикалық поэзиясы, А.А.Феттің, Я.П. Полонскийдің лирикасы, А.Н. Апухтиннің романстары әсер етеді. Блоктың алғашқы өлеңдері 1903 жылы Санкт-Петербург символистері Д.С.Мережковский мен З.Н.Гиппиустің “Новый путь” журналында жарияланады.Шығармашылық жолын символист ақын ретінде бастаған ол 1904 жылы “Асыл ару” кітабын шығарады.

1903 — 04 жылдары өлеңдерінде қалалық пейзаждар пайда бола бастады. Бұл салада ол В.Брюсовке еліктегенмен, әлеуметтік әуендері мен ырғақтарында өзіндік өрнек бар екендігі байқалады.

“Қара перде” (1907), “Қала кітабы”(1908), “Отан” (1916), “Сұм дүние” (1916), “Бұлбұлдар бағы” (1915), “Он екі” (1918) жыр жинақтары, “Жаза”(1910 — 21), “Үйшік” және “Бейтаныс әйел” (1906) пьесалары, “Шыншылдар туралы” (1907), “Ресей және интеллигенция” (1909), “Қазіргі орыс символизмінің жағдайлары” (1910) атты әдеби сын және публицистикалық шығармаларында осы ерекшеліктері айқын көрініс береді.

Оны орыс интеллигенциясының тағдыры толғандырды. Блок — орыс әдебиетінің ірі лиригі, қилы заманның шырғалаңдарын бойына сіңіре білген, 20 ғ. поэзиясына айтулы ықпалын тигізген жаңашыл ақын. Оның өлеңдері көптеген шет ел тілдеріне аударылған. “Он екі” поэмасы, бірқатар өлеңдері қазақ тіліне аударылған.


Қарап көріңіз