Ләк-ләк пен шымшық

Сүлеймен сұлтан болып сүрді дәурен,
Есепсіз бар еді пәйкі пері, дәуден.
Мәжмұғы мақұлы қатты мұтыйғы айлап,
Оздырды қатарынан Қадыр Мәулен.
Бір күні көтергізіп тақтың желге,
Гүлстан, көлайттауға шықты, зәумен.
Орнаған ол тараптың жерлеріне,
Тағзымға келді таман тастар, таумен.
Солардан соңға нышан қалмағансың,
Болад да дүниеге осы еткен әурең.
Батарсың бітсе уақытың ақырында,
Айдай боп атырапқа түссе сәулең.
"Ошалша шәжіра тіл қылап" деген,
Дараққа келді әр күйде таңырқаумен.
Сағаттай саясында тұрды тақта,
Таусылмай тамашасы бір қараумен.
Бір шымшық және бір құс деген "ләк-ләк",
Осыны ұялаған екен жандап.
Күнелтіп көптен бері екеуі де,
Тұр екен бір-бірінің әлін аңлап.
Бір күні болмашыға араздасып,
Кінәні бір-біріне жатыр қамдап.
Бұлардың осы түрлі біліп сырын,
Таң көріп Дәуіт ұлы тыңдады арнап.
Шымшыққа ләк-ләк құсы:
– Ей, надан!
Әліңді андамайсың неге барлап?
Менімен көптен бері бірге тұрдың,
Мен сені "қоңсым ғой" деп, қамың құрдым.
Өзіңнің жісмің — кішік, есімің — шымшық,
Қарашы тұмсығыңа, титтей мұрның.
Жылан көп шаға қойса, бірін аман
Қояр ма болса-дағы балаң бір мың.
Әр түрлі осы арада дұшпандар бар,
Солардың бәрінен мен сақтап тұрмын!
Жарбиып, жадыңа алмай жақсылықты
Саласың көңіліме қалай кірбің?
Шымшықтың сөзі мынау айтқан оған:
— Қоңсыға қолайлы іс — тартпақ қоғам.
Меніңде бақадар һәл бар қызыметім,
Деп міндет ете берме: "Қамың соғам".
Тұмсығың лайқатсыз ұзын үшін,
Қаптаған құмырсқаға болмас тоған.
Шақса әгар шиедей қып сирағыңды,
Алатын арашалап осы жораң.
Сен ондай айтпа маған ұнамсыз көп,
Кел бері бірігейік, болмайық шет!
Таптырмас татулықты қолдан беріп,
Қалмайық қапияда өкініш жеп.
Біреуге біреу себеп шамаласаң,
Әммеге асылында бір Құдай сеп.
Тамамы тіршіліктің — біршілікпен,
Лайық бірін-бірі тұрмақ демеп.
Шымшықтың осы айтқанын аңдады да,
Ашудан қайтты ләк-ләк: "Солай ма?" деп.
Ақырын ойлап бұған күліп сұлтан,
Тақтымен жел көтерген кетті жөнеп.
Әлсізді аяқ асты етпей онша,
Ғибрат мұнан әркім алу керек.
Асауды ұсталмаған абайласаң,
Жарайды жүруіңе жіп жетелеп.
Созуға сөз шамасы шақ болған соң,
Тоғардым бұл сөзді осы жерге тіреп.

---