Мен көрдім тау мен сайдың жырлағанын

(аударма)

Мұхтар Әуезовтың 80 жылдық тойына арналған жырлар

Мен көрдім тау мен сайдың жырлағанын,
бәрі де айтып жатыр құндақ әнін.
Сен жайлы сыр шерткісі келетіндей
бас изеп талдары да бұл даланың.
Сен туған бұл өлкенің тастары да
сөйлейді сені үлгі етіп жастарына.
Ардақтап есіміңді елің бүгін
әніндей көтеруде аспанына.
Есітуге сол әуенді бар жер асық,
қазақтар халық екен әнге ғашық.
Сол әуен бүгін шырқау шарықтауда
Памирдің жотасынан әрмен асып.
Қарсы алып алтын далаң шыққан күнін,
әз халқың тыңдатуда бұлттарға үнін!
Дүрсілдеп алып жүрек заводтар тұр.
Өлмепсің, тірі екенсің, Мүхтар, бүгін!
Далаңның қойны тұнып гүл, егінге,
күй шалқып, еседі екен жыр еліңде!
Сен жүрсің соның бәрін өзің бастап,
сен жүрсің бар қазақтың жүрегінде!
Кезде де талантың - жау, даңқың - қайғы
толғандың тағдыр жайлы, халқың жайлы.
Кешсең де отты өткелді, асыл сөзің
бұл күнде шам-шырақтай жарқылдайды.
Ол сөзде лүпілі бар жүрегіңнің,
ол сөзде қуаты бар жігеріңнің.
Ол сөзде бүлағыңның сыңғыры бар,
нұры бар сенің мақпал іреңіңнің.
Ол сөзде өткен күннің өксігі бар,
өксітіп бүл жерді де көшті мұздар.
Қашан да таланттыны тақымдайтын
бұл тірлік өзіңе де тосты ма ызғар?
Жырладың күн шуағын ғажап таңның
(еліңде еркін жүріп, наз ақтардым),
жырладың байтақ Совет еліндегі
жаңарған кең даласын қазақтардың.
***
Болғанмен қанша алып ұл,
ажалдың оғы жыр үзді.
Таптаурын жолда бәрібір
табады ол әрқайсымызды.
Қаусырғанменен жалғанды,
өмірді салып сынаққа,
үміттен туған арманды
үзе алмайды ажал бірақ та!
Ұмытпас сені паң дала,
мәңгісің «Абай жолымен»,
белгісіз ғасырларда да
жүздесер қазақ онымен.
Тасалай алар қай мүсін
ой-өзен ақса арнадан!
Еңлік пен Қебек қайғысын
бөлісер әлі сан заман.
***
Досым менің!
Міз бақпайтын болмыстың қақпаларын
сені іздеп ұрғыладым,
іздедім, құр жыладым.
Ысқаяқ жел қоймайды, қайталайды
мұңдылау қырдың әнін.
Осы сәтте бір сәуле соны нұрлы
жұбатты көңілімді:
«Мұхтар тірі! Қеткен жоқ ол өмірден!»
Сонда менің төгілді нұр өңімнен,
сендік ұлы қазақтың тірлігіне:
бұлт тамшы боп сүюде гүлді, міне,
тамшы сосын бұлттарға жалғасады,
өмір менен өлім де дәл осылай
ғаламда алмасады.
Өзгермеген жердегі бұл заңдылық
не заманнан,
әлі де тұр жаңғырып,
сала алмаған бұл заңға жылдар құрық.
Мұхтар тірі,
бір соғып тұр жүрегі даласымен,
досымды іздеп, ел кезіп, тау асып ем –
көрдім оны сәбидің күлкісінен,
әр қазақтың бойынан, түр-түсінен,
тауларынан қазақтың, орманынан,
егінінен, сайраған жолдарынан.
Кездестірдім Мұхтардың нұр бейнесін,
елмен бірге қарсы алған күнгей, кешін.
Көрдім оны (іздеп мен әр үйге ендім)
кітапқа ынтықтығынан сәбилердің.
Жасай берсін сөз күші тапталынбай,
мұзарт таудың ерімес ақ қарындай!
***
Бұл күнде асыл сөзің - жасқа мұра,
тірісің, оған куә тас та мына!
Бас иіп тұрмыз бүгін, Мұхтар саған,
халқыңа, аймағыңа, аспаныңа!
Бағыштап ғұмырыңды туған елге,
ал өзің айналыпсың асқарына!

АБДРРАХМАН ӘЛЬ-ХАМИСИ

---