Жігітте жұртты жеген күй болмайды
Жігітте жұртты жеген күй болмайды,
Шортанда шабақ жеген ми болмайды.
Ащыны тұщыменен тату керек,
Теріде тоқпақ жемей, ін болмайды.
Данасың дәулетіңе масықпасаң
Данасың, дәулетіңе масықпасаң,
Жарымсың жар, досыңнан қашықтасаң.
"Сары алтын — сабыр түбі" сақтап таза,
Жетерсің мақсұдыңа асықпасаң.
Тіріңде тура болсаң ту ұстарсың
Тіріңде тура болсаң ту ұстарсың,
Боғыңды бұзық болсаң, уыстарсың.
Жамандық жақын түгіл, жатқа ойлама,
Өзіңмен о басында туысқансың.
Бақ тайса, мал мен мүлкін қоса кетер
Бақ тайса, мал мен мүлкін қоса кетер,
Жар, досың жәрдем берер боса кетер.
Айрылып ақылыңнан аң-таң болып,
Әл қалмай аяқ, қол да, ошаң етер.
Жігітке жарамайды алаң болған
Жігітке жарамайды алаң болған,
Абырой аландарға арам болған.
Өмірін өкінішпен өткереді,
Адамдай айналасы аран болған.
Заман келбеті
Жүкті алды "Жүдеусің", - деп пілден піше,
Жабы озып арғымақтан, алды мүше.
Бектердің, белдерінен қалды түсіп,
Күмбезді күміс кемер, алтын кісе.
Не көзелдер қор болған
Не көзелдер қор болар,
"Жақанды жолдас білем" деп.
Жиырма - отызды өткізер,
"Жүйрік пен жорға мінем" деп.
Көңіл гүжім дарақтай
Көңіл гүжім дарақтай,
Миуалары сулаған.
Иман — бұлбұл басында,
Көркейіп күнде қунаған.
Жырыңды жаз жөрмелеп
Барады өмір арбадай,
Төмен қарай дөңгелеп.
Шығу жоқ енді қайтадан,
Өр үстіне өрмелеп.
Жоқ деме маза өлеңде
Інгенің қысыр қалады,
Болмаса бура келенде.
Біршілігің бұзылар,
Болмаса білім көненде.
Әр елдің бар бұлбұлы
Кем ойлыдан — кеп тыңдар
Сөз шықпайды үлгілі.
Бәріміз де бисымақ,
От басынын "білгірі".
Өнер өткелдері
Атаның, әуелінде, белінде еттің,
Екінші, ана қарны теңінде еттің.
Тоғыз ай, тоғыз сағат, тоғыз күнде
Қадірлеп құдіретіңмен шегіндеттің.
Отырма уайымсыз ажал барда
Отырма уайымсыз ажал барда,
Бойында, пенделік қыл, мажал барда.
Дариясы дін - исламның ағып жатыр,
Шомылып кір-қоңыңнан тазар, бар да.
Таусылмас кен
"Болады тыныштыққа — не нәрсе тең?" —
Деп әр кез ойлана сен беретін ең.
Түзейтін тұрмысыңды түпкілікті,
Тұтынар сол емес пе — керегің ең?!
Ұядан ұшқанда
Пайда көп өмір сүрсең, өнерінде,
Нәрсе жоқ өнетұғын өлерінде.
Ойыңа тіпті өлмейтін сияқтысың,
Әр жаққа ақылыңды бөлерінде.
Өнер бәйгесі
Ақылсыз нені аңғарар көз болғанмен,
Кім тыңдар өтірікті сөз болғанмен.
Қалғансың жалыны өшіп, шоғы сеніп,
Қазанды қайната алмас, қоз болғанмен.
Абайды оқығанда
Артында атақты ердің қалса сөзі,
"Өлді" деп ойламаймын оның өзі.
Қисынсыз кедергінің керегі не,
"Базарлап" болғаннан соң қайтар кезі.
Арқаңның ауруы не қозбайтұғын
Ақыл — тон, андағанға тозбайтұғын,
Ғылым — кен, күнде өніп қоздайтұғын.
Иелік екеуіне еткендердің
Жаны жоқ жер жүзінде озбайтұғын.
Толымды жігіт
Қас масаты қағылса,
Күннен-күнге құлпырар.
Шыны жүйрік наз бедеу
Шапқан сайын жұлқылар!
Қайтсең де өз халқыңа қызмет қыл
Қабанға қарсы ұмтылма "ер" дегенге,
Сортапқа тұқым шашпа"жер" дегенге!
Отырып өрт алдында, өртенбеңдер,
"Сабырлы, саспайтұғын кер" дегенге.
Қамын ойла халқыңның
Қайратты туған ер болсаң
Қамын ойла халқыңның!
Жетім менен жесірге
Өзі бол жүзі жарқынның.
Адамдық іс
Күн шықса, нұр қашады айдан - дағы,
Жарлы артық қайыры жоқ байдан - дағы.
Бұрынғы қариялардан қалған нақыл,
"Бұл сөзді таптың, - деме, - қайдан тағы?!"
"Бар" мен "Жоқ", "Ал" менен "Бер"
"Бар" мен "Жоқ", "Ал" менен "Бер" бірге туған,
"Ал" мен "Бар" ажал жетіп өлген удан.
"Жоқ" пен "Бер" жұрт біткенді жүр аралап
Жанына жолдас ертіп ылғи қудан.
Жігіт жарастығы
Жігіттің жарастығы жан барында,
Дос сыйлау, дастарханда нан барында.
Тұтынып үлкенді — аға, кішіні — іні,
Отыру қатарының қамдарында.
Еңбегің ессізге еткен еш болады
Жаманға жақсы адам ақыл айтар,
Жақсыға жаман көзін ақырайтар.
"Тудым, - деп, - өзің туған мен де атадан"
Недәуір аузын керіп нақыл айтар.
Шәкірттерге
Балалар, бос болмасын сабақтарың,
Жарқырар, жаттасаңдар қабақтарың.
Жастықта жатпай-тұрмай жаһат етіп,
Жыртықтың жаңартыңдар жамап бәрін.
Туымды ер туралықпен билейді ұлтын
Туымды ер туралықпен билейді ұлтын,
Жібермес жаман жолға пірлер мұртын.
Бұл күнде Әлһісламнан ықпал тайып,
Бақ, дәулет қашуға тұр беріп сыртын.
Ұстаз ұсынысы
Шәкірттер, бір-біріңмен ұрыспаңдар,
Мінездің мінін алып, дұрыстаңдар!
Жолына жамандықтың жақын бармай,
Күтініп күн ілгері жылыстаңдар!
Өнерден өнеді не өлім барда
Өнерден өнеді не өлім барда,
Үй түзеу ұнамайды көрің барда.
Қаңғуың, қойың бақпай — қолайсыз іс,
Аңдыған жан-жағыңнан бөрің барда.
Болғанмен байтаққа бас, қоймас өлім
Болғанмен байтаққа бас, қоймас өлім,
Наһан боп, шараң нешік, сарқылса өрің?
Шаукатың шамадан тыс болғанменен,
Үңірейген, өмір бітсе, ордан — көрің.
Болашақ жарыма
Түн уағы. Тағы да сізді ойлаймын
Сезім тереңіне ерік беріп бойлаймын
Жүрегімнің жартысы бір өзіңіз
Сізге арнап жыр жазуға тоймаймын
Жер жәннатым – Бозша
Әр адамға өсіп өнген елі қымбат,
Өз жерінің әрбір гүлі, тасы сымбат,
Ақындардай қолыма қалам алып,
Ауыл жайлы жыр жазбасам жаным сырқат .
- Джон Максвелл
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі