Өлең, жыр, ақындар

Жүрегім менің қырық жамау

Жүрегім менің қырық жамау
Қиянатшыл дүниеден.
Қайтып аман қалсын сау,
Қайтқаннан соң әрнеден.

Толық

Желсіз түнде жарық ай

Желсіз түнде жарық ай,
Сәулесі суда дірілдеп,
Ауылдың жаны - терең сай,
Тасыған өзен күрілдеп.

Толық

Жақсылыққа

Аяғыңды аңдап бас, ей Жақсылық!
Өз басыңда жының бар бір бақсылық.
Борышқорлық – адамға қиын нәрсе,
Әрқайда өсіткізеді мал тапшылық.

Толық

Жасымда ғылым бар деп ескермедім

Жасымда ғылым бар деп ескермедім,
Пайдасын көре тұра тексермедім.
Ержеткен соң түспеді уысыма,
Қолымды мезгілінен кеш сермедім.

Толық

Жастықтың оты, қайдасың

Жастықтың оты, қайдасың,
Жүректі түртіп қозғамай?
Ғылымның біліп пайдасын,
Дүниенің көркін болжамай?

Толық

Жастықтың оты жалындап

Жастықтың оты жалындап,
Жас жүректе жанған шақ.
Талаптың аты арындап,
Әр қиынға салған шақ.

Толық

Жарқ етпес қара көңілім не қылса да

Жарқ етпес қара көңілім не қылса да,
Аспанда ай менен күн шағылса да,
Дүниеде сірә сендей маған жар жоқ,
Саған жар менен артық табылса да.

Толық

Жапырағы қуарған ескі үмітпен

Жапырағы қуарған ескі үмітпен
Қиял қып өмір сүріп, бос жүріппін.
Жыбыр қағып, көңілді тыншытпайды
Қашанғы өтіп кеткен бұлдыр көп күн.

Толық

Жаманбаланың баласы өлгенде

Белгілі сөз: «өлді, өлді»,
Белгісіз оның мекені.
Не халатқа¹ әурілді²,
Қайда қандай екені.

Толық

Жалын мен оттан жаралып

Жалын мен оттан жаралып,
Жарқылдап Рағит жайды айдар.
Жаңбыры жерге таралып,
Жасарып шығып гүл жайнар.

Толық

Жазғытұры

Жазғытұры қалмайды қыстың сызы,
Масатыдай құлпырар жердің жүзі.
Жан-жануар, адамзат анталаса,
Ата-анадай елжірер күннің көзі.

Толық

Жаз

Жаздыкүн шілде болғанда,
Көкорай шалғын, бәйшешек,
Ұзарып өсіп толғанда;
Күркіреп жатқан өзенге,

Толық

Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат

Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат,
Екі түрлі нәрсе ғой сыр мен сымбат.
Арзан, жалған күлмейтін, шын күлерлік
Ер табылса жарайды, қылса сұхбат.

Толық

Жігіт сөзі

Айттым сәлем, қалам қас,
Саған құрбан мал мен бас.
Сағынғаннан сені ойлап,
Келер көзге ыстық жас.

Толық

Есек

Қырық-елу қос бір жерден
Қайтқан екен керуендер.
Мал айдап барып әр елден
Сауда қылып жүргендер.

Толық

Есіңде бар ма жас күнің

Есіңде бар ма жас күнің,
Көкірегің толық, басың бос,
Қайғысыз, ойсыз, мас күнің —
Кімді көрсең, бәрі дос.

Толық

Ерекше естен кетпес қызық қайда?

Ерекше естен кетпес қызық қайда?
Жолығатын қыз қайда терең сайда?
Сұлулығын қояйын, мінезі артық,
Ақылды, асыл жүрек, сөзі майда.

Толық

Ем таба алмай

Ем таба алмай,
От жалындай,
Толды қайғы кеудеге.
Сырласа алмай,

Толық

Дүтбайға

Жылуы жоқ бойының,
Жылмиғаны неткені?
Құбылуы ойының —
Кетпей құйтың еткені.

Толық

Дүйсенқұлға

Саудайы ай, сауды алмадың ау, сырқауды алып,
Бір пәлеге жолықтың шырқау барып.
Ала жаздай көгалды бір көрмедің,
Сары жұртқа қондың ба ірге аударып?

Толық

Домбыраға қол соқпа

Домбыраға қол соқпа,
Шымырлатып бір-бірлеп.
Жүрегім, соқпа, кел тоқта,
Жас келер көзге жүр-жүрлеп.

Толық

Өртейін деп отқа көмдім...

Өртейiн деп отқа көмдiм,
От жүрегiм жанбады.
Жанды апарып жарға бердiм,
«Пара ғой» деп алмады.

Толық

Өмірдің ұнап ойынын...


Өмiрдiң ұнап ойынын,
Шатыраш ойнап жүрмiн шат.
Жер ашып тұр қойынын:
«Кел жылдам,– деп,– көрге жат!»

Толық

Өмір үйін тұрғызам деп...

Өмiр үйiн тұрғызам деп,
Мың сан үйдi құлатып.
Кiрпiш, ағаш жиғызам деп,
Матшаларын сұлатып.

Толық

Өмір сырын көздесең...

Өмiр сырын көздесең,
Жарға шоқын, жаннан без.
Сыр қаласын iздесең,
Сырлы сұлу тамнан без.

Толық

Өмір

Біреу маған от жақ деп қылды бұйрық,
Жағайын деп ұмтылдым, көңіл жүйрік.
От жаққалы жатқаным –бір үлкен үй,
Отын жиып қойыпты талай күндік.

Толық

Өлтірдің, онан таптың қандай пайда...


Өлтiрдiң, онан таптың қандай пайда,
Өмiр сүрiп жүрушi ем жазда сайда.
Жетiмдiк қандайлығын көзiң көрдi,
Кешегi тiрi жүрген әкең қайда?!

Толық

Өлген көңіл, ындынсыз өмір

Қабағынан қар жауған
Қараңғы бұлт жоғалды.
Қас қараймай беті ауған,
Қаһарлы жел де оңалды.

Толық

Өлім шыққан ауылға...

Өлім шыққан ауылға
Ойбайлап қазақ шабады.
Өтірік жылап көз жасын
Қайдан да болса табады.

Толық

Өкінішті өмір

Қайғылының iшiнде жанар жалын,
Шалмай қоймас жалыны жолдастарын.
Өзiмдi ұрған мiнездi сөгемiн деп,
Тiлiм тисе сiздерге, кеш, достарым.

Толық

Өзіме

Қолда қалам, көзде жас, толқындап ой,
Шіміркеніп, тітіреп, салқындап бой,
Тозған мола сықылды сұм көрініп,
Өткен күнде қызыққан сауық пен той.

Толық

Әлемді түгел мен көріп...

Әлемдi түгел мен көрiп,
Ешкiм менi бiлмесе.
Мұқтажым, нәпсiм жоқ болып,
Зияным жанға тимесе.

Толық

Әбден толып жарық ай...

Әбден толып жарық ай,
Жоғарылап өрледi.
Таласып жарға байқамай,
Нұры кемiн көрмедi.

Толық

Ұждандыны мақтайды тамам адам...

Ұждандыны мақтайды тамам адам,
Мейлi ғалым болса да, мейлi надан.
Ар, нысаппен iс қылып, азап тартып,
Ақ жолында өледi бiрталай жан.

Толық

Қысқа сөз

Мен жаздым өлеңменен бiрталай сөз,
Бұл ендi талай жанға болады кез.
Жалықпай жоқты шатып жаза берген,
Демеңiз осынша қырт, не қылған ез.

Толық

Қырық жылдан өтіп жасым...

Қырық жылдан өтiп жасым,
Ақылым болды сырласым,
Отыз жылдық замандасым,
Иманым – басшы жолдасым.

Толық

Қулар

Жігіттер, қор да емеспін, кедей де емен,
Кемдік көрген жерім жоқ ештемеден.
Құдай жолын біле алмай, қу билеген
Елден басқа қайғым жоқ, мұныма сен.

Толық

Қош‚ жұртым

Шарлайсың, ойым, шарлайсың,
Алыстан менi барлайсың.
Таяу тұр ажал алдыңда,
Сарынға салып сарнайсың,

Толық

Қош!

Жас өтті тынымсыз,
Өнерсіз, ғылымсыз,
Надандық жолымен
Кеттім-ау білімсіз.

Толық

Қорқыттың сарыны

Кешегi кеткен Ер Қорқыт
Кейiнгi жанға болды ұмыт‚
Сарынын соның салайын,
Ескi әуез демей құлақ тұт.

Толық