Иесі жоқтың - асы жоқ.

Ілмектер: ас, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Қызмет ет те, міндет ет.

Ілмектер: қызмет, міндет, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Еңбек түбі - рахат.

Ілмектер: еңбек, рахат, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Жігіттің ерінгені көрімнің көрінгені.

Ілмектер: жігіт, еріншектік, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Кімді қорласаң, содан зар тартарсың.

Ілмектер: қорлық, зар, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Жақсының айтқан ақылы - алуа.

Ілмектер: ақыл, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Өзі жемес, өзгеге бермес.

Ілмектер: қызғаншақтық, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Ісің ақ болса, құдайың жақ болар.

Ілмектер: іс, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Алдау - зұлымдық, алдану - ақымақтық.

Ілмектер: алдау, алдану, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Бай - балпаң келер,
Жарлы - жалтаң келер.

Ілмектер: бай, кедей, жарлы, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Барыңа шүкір ет, жоғыңа сабыр ет.

Ілмектер: сабыр, шүкір, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Бермегенге қақсама, бергенді тастама.

Ілмектер: өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Жақсы есім малдан артық.

Ілмектер: есім, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Жаман ат қамшыласаң өрге шаппас,
Жақсының жаман адам бабын таппас.

Ілмектер: жақсы, жаман, ат, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Жақсыдан тиер шапағат,
Жаманнан тиер кесапат.

Ілмектер: жақсы, жаман, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Жақсы - текшіл,
Жаман - кекшіл.

Ілмектер: кек, жақсы, жаман, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Жаман адамды жасауыл қойсаң, үстіңе жау келтірер.

Ілмектер: жаман, жау, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Растық (шындық) жауған қардай, сүттен ақ, судан таза.

Ілмектер: шындық, ақ, таза, су, сүт, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Байдың мал азығы,
Бала атаның қазығы.

Ілмектер: бай, мал, бала, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Тастаған шоқпар сорлының басына тиер.

Ілмектер: өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---