Ақылды өзінен көреді,
Ақылсыз ағайыннан көреді.

Ілмектер: ақыл

---

---

Қарудеме қылышты,
Шапқанда сүйек қаппаса.
Ақылды деме — туысты,
Сасқанда ақыл таппаса.

Ілмектер: ақыл

---

---

Ақылдасқан азбас,
Жақындасқан тозбас.

Ілмектер: ақылдасу, ақыл

---

---

Ақылды кісі — азбайды,
Асыл бұйым тозбайды.

Ілмектер: ақыл

---

---

Ақылды адам,
Ақымақтан да бірдеңе үйренеді.

Ілмектер: ақыл, ақымақ

---

---

Ақылды — ойлап, түйгенін айтады,
Ақылсыз — шала-пұла білгенін айтады.

Ілмектер: ақыл

---

---

Ақылдыға — жан қымбат,
Ақылсызға — мал қымбат.

Ілмектер: ақыл

---

---

Өмір — теңіз,
Еңбек — егіз,
Ақыл — сегіз.

Ілмектер: ақыл, еңбек, өмір

---

---

Ашу — садақ,
Ақыл — таяқ.

Ілмектер: ашу, ақыл

---

---

Ақылды ісіне сенеді,
Ақымақ күшіне сенеді.
Әңгүдік түсіне сенеді.

Ілмектер: ақыл

---

---

Ас тасыса, қатығы төгілер,
Ашу тасыса, ақылы төгілер.

Ілмектер: ашу, ақыл

---

---

Ақылды көндім десе,
Ақымақ жеңдім дейді.

Ілмектер: ақыл

---

---

Ақылдының сөзі қысқа,
Айта қалса, нұсқа.

Ілмектер: ақыл, сөз

---

---

Төрде отырған ақыл айтар,
Есікте отырған нақыл айтар.
Босағада отырған басын шайқар,
Ақылды кісі ойлап, байқар.

Ілмектер: ақыл

---

---

Ағын су арам болмайды,
Ақылды сараң болмайды.

Ілмектер: ақыл

---

---

Көп ақылды жиналса,
Қиын істі бітірер.
Көп ақымақ жиналса,
Оңай істі жітірер.

Ілмектер: іс, ақыл

---

---

Ақымақ жылынса, тон киместей,
Тойса, нан жеместей.

Ілмектер: ақымақ, ақыл

---

---

Ақымақтың ақылы
Түстен кейін кіреді.

Ілмектер: ақыл

---

---

Ақыл тозбайды,
Алтын шірімейді.

Ілмектер: алтын, ақыл

---

---

Ақымақ ішкен-жегенін айтады,
Ақылды көрген-білгенін айтады.

Ілмектер: ақылды, ақымақ, ақыл

---

---