Ажал келмей жан шықпас,
Қысыр сөзден мән шықпас.

Ілмектер: ажал, сөз, тіл

---

---

Тез қасында қисық ағаш жатпас,
Бек қасында бейбақ сөз айтпас.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Байламсыз сөз
Баусыз — шелек.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Найзалассаң найзалас,
Тіл найзаңмен түйреме
Тіл найзаңа түйреп ап,
Олай-бұлай сүйреме.

Ілмектер: тіл, сөз

---

---

Көптің сөзі — темір талқы,
Қисайғанды түзетер.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Жылататын да,
Жұбататын да — тіл.

Ілмектер: тіл

---

---

Қыздырманың
Қызыл тілінен сақтан.

Ілмектер: тіл

---

---

Төр төбесінде отырып,
Теріс сөйлегеннен түңіл
Есік алдында отырып,
Ерсі сөйлегеннен түңіл.

Ілмектер: тіл, сөз

---

---

Жігіт жауда өлер,
Шешен дауда өлер.

Ілмектер: жігіт, тіл, сөз, дау

---

---

Сақина — сәнге жатпас,
Айқай — әнге жатпас.

Ілмектер: айқай, тіл, сөз

---

---

Ақын өлең айтпайды, жантайған соң,
Адам келмес үйіңе мал тайған соң.

Ілмектер: өлең, адам, тіл, сөз

---

---

Біреу қасып айтады,
Біреу басып айтады,
Біреу жаны ашып айтады.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Көргенінен көз ақы алады,
Сөйлегенінен сөз ақы алады.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Әділ сөздің зілі жоқ,
Көп көзінен өткен істің міні жоқ.

Ілмектер: әділ, зіл, сөз, тіл

---

---

Көңілдегі құпияңды —
Көзің айтып қояды,
Көп сөйлеген күпілдеп —
Сөзің айтып қояды.

Ілмектер: көңіл, құпия, тіл, сөз

---

---

Дуасыз ауызға,
Судыраған сөз бітер.
Жылан мінез жауызға
Жеп қойғандай көз бітер.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Кедейге өлең айтқан да — шығын.

Ілмектер: кедей, сөз, тіл, өлең, шығын

---

---

Ақынның хаты өлмейді,
Батырдың аты өлмейді.

Ілмектер: ақын, батыр, сөз, тіл

---

---

Сөзі ырайлының —
Жүзі шырайлы.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Аузын бағып айтқанның — аузы күймес,
Отын бағып жаққанның жеңі күймес.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---