Сырымның әйелге қамқорлығы (III нұсқа)

Осы алшынның екі адамы сол арғын жаққа барып ауылға қайтып келе жатқанда, жолда қой бағып жүрген бір әйелге тап болып, жөн сұрайды. Сонда әйел «Сіздер Сырым дегенді білесіздер ме?» — деп сұрайды. Бұлар біліп шығады. Сондай әйел басындағы шаршы орамалының ұшынан, үстіндегі көйлегінің қолтығынан екі жапырақ шүберек жыртып беріп: «Осыны Сырымға тапсырыңдар», — деп өтінеді. Бұлар ауылға келгеннен кейін жаңағы әйелдің екі жапырақ шүберегін Сырымға әкеліп береді. Сырым оны өздігінен шеше алмай, баяғы есентемір Бөкен би мен тана Қоскен билерге әкеліп беріп, мән-жайды айтады. Сонда Бөкен би: «Мен жастаумын ғой мына Қосекеңе бер», — дейді. Сонда Қосеке:

— Басындағы орамалынан бергені — басым байлауда жүр, мені осы тұтқыннан құтқар дегені. Ал көйлегінің қолтығынан жыртып бергені — денеге көйлек жақын ғой, мен сенің жақыныңмын дегені — деп шешеді.

Бөкен мен Қоске:

— Шырағым, сен бала болғанмен бастай едің, дауға шебер едің, қасыңа жолдас ертіп сол әйелге барып алып қайт, «бермейміз» деп айтыса қалса, сол елдің Мөңке деген биі бар, соның алдына барарсың, — дейді.

Сырым жолдастарымен арғынның Мөңке биіне барып:

— Сіздің қарауыңызда менің жақын қарындасым қой бағып құлдықта жүрген көрінеді. Сол қарындасымды босатып ауылға алып қайту үшін келдім, — дейді. Сонда Мөңке Сырымға былай дейді:

— Өзіңмен қырық жігітті бір түстен киіндірем, біреуі сен боларсың. Ал ол жақтан қырық қызды бір түстен киіндіріп қарсы шығарам, біреуі сенің қарындасың болады. Қарсы келгенде, екеуің біріңді-бірің тани табанда көріссеңдер, қарындас сенікі, болмаса бере алмаймыз, — дейді.

Сол қалпымен қырық жігіт, қырық қыз қарсы келгенде, әлгі тұтқын әйел:

— Арыстаным, аман келдің бе? — деп, Сырымның қолын алады. Сонда Сырым:

— Асылым, аман жүрмісің? — деп, қолын береді.

Екеуі танысқаннан кейін қайтадан Мөңке биге келеді. Сонда Мөңке әйелге:

— Сіз, көп адамның ішінен Сырымды қайдан таныдыңыз? — дейді. Сонда әйел тұрып:

— Келе жатқан жігіттердің біреулері жан-жағына қарайды, ал біреулері күліп-ойнап келеді. Мына менің ағам Сырым бір қалыпта тұнжырап келеді екен. Жоқ жоғалтқандай, дұшпанда кеткен кегі кеткендей, түсі тұнжырап келе жатқан алшынның арыстаны осы болар деп көрістім, — дейді. Сырымға Сіз қайдан таныдыңыз! — дейді. Сонда Сырым:

— Қайғысыз адамның бетінде жарығы бар, қайғылы адам- ның бетінде салығы бар, мен содан таныдым, — депті.

Мөңке би әйелді Сырымға береді. Сырым ауылға алып кел- геннен кейін төркіндері:

— Сіз өзіңіз осы қызды жаттан алып келдіңіз, енді өзіңіз өкіл аға болып өз қолыңыздан ұзатыңыз, — дейді.

Сырым өз қолынан қызды ұзатып, өз теңіне әлім Дербісәлі дегеннің баласына қосады.

Оқуға кеңес береміз:

Жылқының торысы көп пе, төбелі көп пе? (І нұсқа)

Сырымның Нұралы ханды шабуы (ІІ нұсқа)

Баймағамбет сұлтан мен Сырым батыр