«Ұлан» газетінің қалыптасуы мен қазақ балалар баспасөзіндегі орны

«Ұлан» газеті — қазақ жастарының рухани әлемін қалыптастыруға ерекше үлес қосқан, бірнеше буынның балалық шағымен тығыз байланысты басылым. Бұл газет тек ақпарат тарататын құрал емес, жас оқырманның ойына бағыт беретін, талантын ашатын, дүниетанымын кеңейтетін тәрбиелік мектеп ретінде қалыптасты. Басылымның басты ерекшелігі — оның әр кезеңде балаларға жақын тұрып, олардың қажеттілігіне сай мазмұн ұсына білуінде.

Газет алғаш пайда болған кезден бастап жасөспірімдердің бойына еңбекқорлық, ізденіс, білімге құштарлық сияқты қасиеттерді сіңіруге мән берді. Баланың сұрағын түсінетін, ойын тыңдайтын, арманына қанат бітіретін материалдар жариялау — басылымның негізгі мақсаты болды. Уақыт өзгерген сайын балалардың қызығушылығы да өзгеріп отырса да, «Ұлан» сол өзгерістерге тез бейімделіп, жаңа форматқа көшіп, жаңа мазмұн жасап отырған басылымдардың бірі болып қала берді.

Басылым беттерінде түрлі жанрдағы материалдар мол жарияланды: балалар әдебиеті, қызықты танымдық деректер, ұлттық мәдениетке қатысты мақалалар, заманауи ғылым-техника жаңалықтары, мектеп өмірінен репортаждар, жас таланттардың алғашқы шығармалары, ауыл-аймақтағы белсенді оқушылардың хаттары. Бұл газеттің ерекше күші – балаға өз ойын айтуға мүмкіндік беруінде. Қазақстанның әр өңірінде тұратын балалар өз өлеңдерін, әңгімелерін, суреттерін, эсселерін жолдап, оларды республика көлемінде жарияланып жатқанын көріп, өзіне сенім қалыптастырды.

«Ұлан» газеті жас тілшілер қозғалысының дамуына да зор ықпал етті. Басылымға материал жіберген оқушылар журналистикаға алғашқы қадам жасайды, редакциямен байланыс орнатады, өз еңбегінің жарыққа шыққанын көріп шабыт алады. Қазақ журналистикасының белгілі тұлғаларының біразы бала кезінде осы газеттің жас тілшісі болғанын жиі айтады. Бұл — «Ұланның» тек ақпараттық емес, кәсіби қалыптастырушы рөл атқарғанын көрсетеді.

Газет жылдар бойы өзгеріп отырған қоғамға тез бейімделе білді. Мектеп бағдарламасы жаңарса — соған жанашырлықпен материал әзірледі. Балалар психологиясы, жасөспірімдердің қиындықтары, интернеттің ықпалы, әлеуметтік мәселелер — бәрі басылым назарынан тыс қалған емес. «Ұлан» өз оқырманын тек қуантып қана қоймай, тәрбиелік бағытты да ұстанып келеді. Ол баланың тілін, ойын, талғамын түсінеді; қажет кезде ақыл-кеңес береді, қажет кезде мотивация, шабыт сыйлайды.

Ұлттық құндылықтарды насихаттау — «Ұланның» негізгі бағыттарының бірі. Газет дәл қазіргі уақытта да қазақтың салт-дәстүрін, тарихын, өнерін, тілін құрметтеуге шақыратын көптеген мақалаларды тұрақты жариялап келеді. Бұл — жас буынның ұлттық тамырынан ажырамауына үлкен ықпал ететін маңызды жұмыс.

Қазіргі таңда «Ұлан» тек қағаз күйіндегі газет емес, онлайн кеңістікте де жұмыс істеп, бүгінгі буынның ақпаратты тез қабылдау ерекшелігіне сай контент жасап жүр. Заманауи дизайн, жаңа айдарлар, түрлі жобалар, балаларға арналған байқаулар — барлығы да оқырманмен байланысты нығайтуға бағытталған.

«Ұлан» газетін ерекше ететін тағы бір нәрсе — оның өміршеңдігі. Қанша уақыт өтсе де, қанша буын ауысса да, балаларға арналған басылымның қажеттілігі жоғалған жоқ. Бұл газет балалардың рухани серігінің рөлін атқаруды жалғастырып келеді. Әрбір нөмірінде балаға ой салатын, оны дамытатын, қолдайтын, қуантатын материалдар кездеседі.

Осылайша «Ұлан» — қазақ балалар баспасөзінің бөлінбес бөлігіне айналған, талай ұрпақты тәрбиелеп, талай баланың арманына жол ашқан ерекше ұлттық басылым. Оның бүгінге дейін жетуі — балаларға деген шынайы қамқорлықтың, қоғамның оны қажет етуінің белгісі.