Өлең, жыр, ақындар




Мейірман

мейірімді, шафағатты, қайырымды адам.


Есімге сілтеме: Мейірман

Мекемтас

араб тілінен алынған мехкәм — берік, мықты, нық + қазақ сөзі тас. Бала өмірі тастай қатты, мықты, өмірі ұзақ болсын деп қойылған есім.


Есімге сілтеме: Мекемтас

Мең

адам денесіндегі қал. Біріккен тұлғалы ер (әйел) есімдері құрамында жиі қолданылатын сөз. Бұрынғы кезде бала бақытты болады деген сеніммен мең сөзін бала есіміне қосып отырған. Негізінде Мең, Меңлі сөздері сұлу, әдемі, көркем деген мағыналарда жұмсалған. Біріккен тұлғалы есімдер — Меңлібай, Меңгерей, Меңсұяу.


Есімге сілтеме: Мең

Меңдібай

денесінде меңі көп, яғни бақытты адам. Еркелете қысқартып айту тұлғасы — Меңдеш.


Есімге сілтеме: Меңдібай

Меңдахмет, меңліахмет

бақытты Ахмет.


Есімге сілтеме: Меңдахмет, меңліахмет

Мерген

қазақтың сөзінен нысанаға дәл тигізетін атқыш. біріккен тұлғалы есім — мергенбай.


Есімге сілтеме: Мерген

Мерей

бақыт, қуаныш. Біріккен тұлғалы есім — Мерейбек.


Есімге сілтеме: Мерей

Мизам

араб тілінен алынған - қыркүйек айына сәйкес келетін ай аты. Осы айда туған балаға қойылған есім.


Есімге сілтеме: Мизам

Мирас

араб тілінен алынған - мұра, артта қалатын кез, тұяқ.


Есімге сілтеме: Мирас

Мирғали

иран тілінен алынған мир - араб тіліндегі әмір сөзінің өзгерген тұрі. Бұл сөз «әкім, билеуші, бастық» деген мағынаны білдіреді.


Есімге сілтеме: Мирғали

Мирон

грек тілінен - бейбітшілік, тыныштық сүйгіш.


Есімге сілтеме: Мирон

Мырхайдар

арыстандай айбатты әмір, әкім, бастық.


Есімге сілтеме: Мырхайдар

Мият

корғаныш, тірек, қуат. Біріккен тұлғалы есім — Миятжан.


Есімге сілтеме: Мият

Молбай

араб тілінен алынған - өте бай. Синонимі — Көпбай.


Есімге сілтеме: Молбай

Молдабай

араб тіліндегі мавло - мырза, хожа, сөзінің өзгерген түрі. Тәжік тілінде білімді, сауатты деген мағынағада ие. Сауатты, білімді болсын деген мақсатта қойылады. Біріккен тұлғалы есімдер — Молдажан, Молдахан, Молдабек.


Есімге сілтеме: Молдабай

Момбек

иран тілінен алынған мом — балауыз + қазақ сөзі бек. синонимдері — жарық, жарықбек.


Есімге сілтеме: Момбек

Момынәлі

қазақ тілінен алынған жуас + араб тілінен алынған әли. Өте жуас, жұмсақ, биязы адам. Еркелете айту түрі — Момыш.


Есімге сілтеме: Момынәлі

Мояз

араб тілінен алынған муяссар — өте бай, әлді.


Есімге сілтеме: Мояз

Мөңке

алтай тілінен алынған моньку — мәңгі, моңғол тілінен алынған мөңгө — күміс, ақша. Ақшалы болсын деген мағынада.


Есімге сілтеме: Мөңке

Мұзафар

араб тілінен алынған музаффар — жеңімпаз. Түрі — Мұзапар.


Есімге сілтеме: Мұзафар

Мұқа

көне түркі тілінен келген зор, күшті, үлкен, батыр.


Есімге сілтеме: Мұқа

Мұқағали

көне түркі тілінен муқа + араб тілінен алынған ғали ; аса күшті, зор батыр.


Есімге сілтеме: Мұқағали

Мұқаділ

араб тілінен — тең, бірдей; тең бағалы.


Есімге сілтеме: Мұқаділ

Мұқали

араб тілінен алынған мохали — жоғары, көтеріңкі.


Есімге сілтеме: Мұқали

Мұқамәди, мұхамәди

араб тілінен алынған — Мұхамбеттің жолын қуушы; мақтауға лайық.


Есімге сілтеме: Мұқамәди, мұхамәди

Мұқамбет, мұқамет

араб тілінен алынған Мохаммад — даңқы шыкқан, атақты, мақталған. Біріккен тұлғалы есімдер — Мұқамбетбай, Мұқамбетбек, Мұқамбетғали, Мұқамбеткәрім, Мұқамбетназар, Мұқамбетқожа, қысқарта еркелетіп айту түрлері — Мұқатай, Мұқан, Мұқай, Мұқаш, Мұқыш, Мәмет, Мамай және т. б.


Есімге сілтеме: Мұқамбет, мұқамет

Мұхамбетәзіз

араб тілінен алынған - құрметті, құдіретті.


Есімге сілтеме: Мұхамбетәзіз

Мұхамедияр

араб тілінен - Мұқамбеттің досы. Қысқартылған түрі - Мадияр.


Есімге сілтеме: Мұхамедияр

Мұхамбетжан

араб тілінен - Мұқамбеттің жаны.


Есімге сілтеме: Мұхамбетжан

Мұқым

араб тілінен алынған - муким - тұрақты, табанды, тиянақты, берік, ұзақ жасайтын.


Есімге сілтеме: Мұқым

Мұрабай

мұраға бай болсын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Мұрабай

Мұрат

араб тілінен алынған — мурад - мақсат, тілек, ықылас. Біріккен тұлғалы есімдер — Мұратбай, Мұратбек, Мұратәлі, Мұратберді, Мұратғали, Мұратқожа, Мұратқан, Мұратжан және т. б.


Есімге сілтеме: Мұрат

Мұратбай

(қараңыз: Баймұрат).


Есімге сілтеме: Мұратбай

Мұса

араб тілінен алынған Муса — көне еврей тілінен — Моисей — судан шығарып алынған. Біріккен тұлғалы есімдер — Мұсабай, Мұсабек, Мұсағали, Мұсажан, Мұсахан, Мұсатай.


Есімге сілтеме: Мұса

Мұстафа

араб тілінен алынған Мустафа — таңдалғай, сайлап алынған.


Есімге сілтеме: Мұстафа

Мұстахиб

араб тілінен алынған мүстахиф — сүйікті; қалаулы; мақтаулы; қымбатты.


Есімге сілтеме: Мұстахиб

Мұхит

араб тілінен алынған моһит — қоршаған; төңірек, айнала; Мұхит.


Есімге сілтеме: Мұхит

Мұхитан

тәжік тілінен алынған мохитобон — жарық ай.


Есімге сілтеме: Мұхитан

Мұхтар

араб тілінен алынған мухтар — тандаулы, іріктеулі.


Есімге сілтеме: Мұхтар

Мүбәрак

араб тілінен алынған — мубарак — гүлденген, бақытты; қасиетті.


Есімге сілтеме: Мүбәрак

Мүрсейіт

араб тілінен алынған мүр, иран тілінен алынған мир, амир + араб тілінен алынған сейидь — мырза, әкім, құрметті, яғни құрметті мырза, әкім.


Есімге сілтеме: Мүрсейіт

Мүсірәлі

араб тілінен алынған - дәулетті, бай.


Есімге сілтеме: Мүсірәлі

Мүсіреп

араб тілінен алынған мусриф - ысырапқор, жомарт.


Есімге сілтеме: Мүсіреп

Мүтәліп

араб тілінен - талап ету, сұрау.


Есімге сілтеме: Мүтәліп

Мығым

мықты, берік. Біріккен тұлғалы есім — Мығымбай. Синонимі — Берікбай.


Есімге сілтеме: Мығым

Мыңбай

баланың өмір жасы ұзақ болсын, көп жасасын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Мыңбай

Мырзахмет

иран тілінен алынған мырза + араб тілінен алынған Ахмед. Қолы ашық жомарт, яғни Мырзахмет — жомарт Ахмет. Біріккен тұлғалы есімдер — Мырзабай, Мырзахан, Мырзамұрат, Мырзаболат, Мырзагелді, Мырзаберген, Мырзағұл, Мырзакәрім. Қыскарта еркелете айту түрлері — Мырзатай, Мырзаш.


Есімге сілтеме: Мырзахмет

Мырзабай

(қараңыз: Байызбай).


Есімге сілтеме: Мырзабай

Мырқасым

иран тілінен алынған мыр + араб тілінен алынған хасым — сұлу, әдемі; яғни өте сұлу, әдемі, көркем мырза, әмір, әкім.


Есімге сілтеме: Мырқасым

Мышбай

көне түркі тілінен миши — бұғы + бай. Яғни бала бұғыға бай болсын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Мышбай

Мышырбай

араб тілінен алынған муширь — ақылшы, кеңесші (ертеде Оттоман империясында мушир — генералдық атақ болған. Ол кезде бұл атақ армия қолбасшыларына және генерал-губернаторларға да берілген). Түрі – Мысыр.


Есімге сілтеме: Мышырбай