Күні: 07.02.2018ж

Пәні: Биология

Мұғалім: Азаматова Гулжамал Мырзабаевна

Сынып: 8 «А»

Сабаққа қатысқандар:                                              

Сабаққа қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы:  

Тыныс алу қозғалыстары, олардың реттелуі. Тыныс алу орталығы

Практикалық жұмыс:

Тыныс алу тоқтап қалған кезде алғашқы көмек көрсету

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

Сабақ мақсаттары

Тыныс алудың ішкі ортада қалай жүретіндігі, тыныс алудың негізгі орталығының жұмысы, қорғаныш рефлекстері, өкпенің тіршілік сыйымдылығы, тыныс алу мүшелері зақымданған жағдайда қандай көмек көрсетуіміз керектігі туралы түсінік қалыптастыру.

Барлық оқушылар: тыныс алу мүшелері зақымданған жағдайда қандай көмек көрсетуіміз керектігі туралы біледі.

Оқушылардың көбісі: қорғаныш рефлекстері, өкпенің тіршілік сыйымдылығы, тыныс алу мүшелері зақымданған жағдайда қандай көмек көрсете алады.

Кейбір оқушылар: Тыныс алудың ішкі ортада қалай жүретіндігі, тыныс алудың негізгі орталығы өкпенің жұмысы, қорғаныш рефлекстері, өкпенің тіршілік сыйымдылығы, тыныс алу мүшелері зақымданған жағдайда қандай көмек көрсету керек екендігін біледі

Бағалау критерийі  

Оқушы оқу мақсатына жетеді, егер:

1. Тыныс алу қозғалыстары, олардың қалай реттелетінін білсе

2. Тыныс алудың негізгі орталығы өкпенің жұмысы, қорғаныш рефлекстері, өкпенің тіршілік сыйымдылығын білсе

3. Тыныс алу мүшелері зақымданған жағдайда қандай көмек көрсету керектігін білсе

Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алады:

Адам ағзасындағы тыныс алу  қалай жүретіндігін түсініп, сөздіктерді нақты қолданып, дұрыс сөйлей біледі, ойын дұрыс жеткізе алады.

 Пәнге қатысты лексика және терминология

Өкпе, өкпеқап қуысы, өкпеқап сұйықтығы, альвеола, диффузия,көкет.

Құндылықтарға баулу

Жауапкершілік, өмір бойы оқу, ашықтық

Пәнаралық байланыс

Физика, химия,ағылшын тілі,  медицина саласымен байланыс

Алдыңғы білім

Тыныс алу мүшелерінің маңызы.Тыныс алу мүшелерінің құрылысы.

Сабақ кезеңдері

Жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

     Басталуы

Жалпы

(3 минут)

4-10 минут

10-13 мин

Амандасу. Жағымды атмосфера қалыптастыру. Оқушыларды топқа бөлу.

1. Эндокриндік жүйе
2. Тірек-қимыл жүйесі
3. Қанайналым жүйесі
4. Тыныс алу жүйесі

Үй тапсырмасын сұрау (Білу)

Тест сұрақтары беріледі.
1. Тыныс алу мүшелерін ата..
А. Бұлшықет, омыртқа,бездер,тері
Ә.Тамыр, лимфа, плазма,эритроцит
Б. Мұрын, көмей, кеңірдек, бронхылар
2. Мұрын қуысы неше бөліктен тұрады?
А. 2
Ә. 3
Б. 4
3. Мұрын қуысының ішкі беті
А. 100см³
Ә. 500см³
Б. 1500см³
4. Дыбыс түзілу қай мүшеде жүреді?
А. мұрын қуысы
Ә. көмей
Б. кеңірдек
5. Кеңірдек қабырғасы неден түзіледі?
А. бұлшық ет ұлпасынан
Ә. шеміршекті сақинадан
Б. шеміршекті жартылай сақинадан
6. Кеңірдектің жалғасы
А. қаңқа мен жұтқыншақ
Ә. көмей
Б. бронхылар
7. Кеңірдек қалай бөлінеді?
А. екі бронхыға
Ә. үш бронхыға
Б. бронхиолаға
8. Тыныс алу жүйесінде қандай процес жүреді?
А. ас қорытылады
Ә. газ алмасады
Б. жүрекше жиырылады
9. Көмей нешінші омыртқалардың тұсында орналасқан?
А.IV-VI
Ә.III-IV
Б.IV-V
10. Оң және сол жақ өкпе неше бөлімнен тұрады?
А. Оң жақ екі бөлім,сол жақ үш бөлім
Ә. Оң жақ үш бөлім, сол жақ төрт бөлім
Б. Оң жақ үш бөлім,сол жақ екі бөлім

Оқушыларға бейнебаян көрсетіліп, ой-қозғау сұрақтары беріледі? Сол сұрақтарға жауап беру арқылы сабақтың тақырыбын анықтайды.

1 .Бейнебаяннан не байқадыңдар?

2. Тыныс алу орталығы қандай мүшелер жүйесімен байланысты?

 (Сабақ тақырыбы мен мақсатымен танысады )

Бейнажазба, презентация, кестелер, сызбанұсқа, қосымша интернет материалдары

https://youtu.be/Vl9QnqChVvU

https://youtu.be/Vl9QnqChVvU

Білімді жаңғырту

14- 25 минут

26-30

30-33 мин

34-36 мин

37-40

Үйге тапсырма 

 Жаңа тақырыпты меңгеру. Топтық жұмыс (Түсіну)

Жаңа тақырыпты ашу үшін 4 топқа тапсырма беріледі.
Осы тапсырмалар бойынша оқушылар өз түсініктерін ортаға салады.
1. Тыныс алу қозғалыстары,олардың реттелуі.(макетпен жұмыс)
2. Тыныс алу орталығы туралы мәлімет береді.(сызбанұсқамен жұмыс)
3. Қорғаныш рефлекстері,гуморальдық реттелу  туралы мәлімет (Жөтелу, түшкіру, суретпен жұмыс)
4. Өкпенің тіршілік сыйымдылығы туралы мәлімет береді.
  (Осы жерде мен spark аппаратына қосылған спиромертмен өкпенің тіршілік сыйымдылығын өлшеу әдісін көрсетемін оқушылармен бірге.)

                                Бағалау критерийлері

 Полиглот кезеңі (Қолдану)

1. Кеуде қуысын құрсақ қуысынан бөлетін күмбез тәрізді бұлшықет?
 Көкет-Диафрагма-diaphragm
2. Ең терең тыныс алғаннан кейін шығарылатын ауаның ең көп мөлшері өкпенің ........
ӨТС-Жизненный емкость легких-vital capacity of the lungs
3. Тыныс алу кезінде ішке сіңірілетін ең негізгі ауа
Оттегі-кислород –oxygen
4. Тыныс алудың гуморальды реттелуіне әсер ететін гормондар
Адреналин-адреналин-adrenaline
Тироксин-тироксин-thiroxin
5. Өкпенің тіршілік сыйымдылығын реттейтін құрал?
Спирометр-спирометр-spirometer (lung tester)

     Практикалық жұмыс

Тыныс алу тоқтап қалған кезде көрсетілетін  алғашқы көмек көрсету.

                Жасанды тыныс алу жолдары.

  а) аурудың басын шалқайта қатты заттың үстіне жатқызу;          
  ә) түймелерін ағытып, кеудесін жалаңаштау;
  б) мұрны мен аузын дәкемен жауып, минутына 16 рет ауа үрлеу;                           
  в) суға кеткенде етпетінен жатқызып, өкпесін судан тазартып құстыру;    
  г) жүрегі тоқтап қалса кеудесін қос қолдап ырғақты басу;
  д) әрбір 5–6 рет басқаннан соң аузына ауа үрлеу;
  е) тамыр соғуын ұдайы тексеріп (қадағалау) тұру.

 Жасанды тыныс алуда көрсетілетін жәрдем (бағдарша кеуде қуысын қолмен басу бағытын көрсетеді

Ассоциация әдісі бойынша сабақ қорытындыланады (Жинақтау) «Тыныс алу» сөзін қандай ұғымдармен байланыстыруға болады?

Талдау. Бүгінгі сабақ бойынша, «Галереяны шарлау» әдісі бойынша 1 оқушы талдау жасайды, толықтырулар мен идеялар ұсынады, қателерді жөндейді.                        

Қорытындылау.  Кері байланыс жасау,мобильді кері байланыс әдісі арқылы смс жолдау.

Оқушыларды бағалау

Топ басшысы берілген критерийлер бойынша тобындағы оқушыларды бағалайды (бағалау парақшасы беріледі)

Тақырыпты оқу, қосымша іздену, тыныс жолдарының аурулары туралы мәлімет жинақтап келу

Қосымша ақпарат

Бөліп оқыту – Көбірек қолдау көрсету үшін Сіз не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушылар алдында қандай міндеттерді қоюды  жоспарлайсыз? 

Бағалау – Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалайша тексеруді  көздейсіз?

Пәнаралық байланыс

Денсаулық пен қауіпсіздік ережелері

АКТ
Құндылықтар мен байланыс (тәрбие)

Дифференциация сабақтың көпшілігі үшін осы кезеңде жүргізіледі. Үлгерімі төмен оқушыларға үлестірме материал тарату арқылы қолдау көрсетуге болады, ал барынша үлгеретіндерге метакогнитивті сұрақ қою арқылы олардың білімдерін кеңейту  қажет.

Сабақта   бағалаудың әдеттегі әдістерін қолдануға болады. Алайда бағалау бұл жерде формальды емес болғаны дұрыс: мұғалім түсініктерді тереңдетуге дейін апарып, сұрақ қою арқылы оқушыларды толық сұрап шығады және жеке оқушылардың материалды меңгеру дәрежесін анықтауға тырысады.

Тапсырмалар берілген құрылымды парақтар көмегімен 

Сабақта топтық жұмыс істеу және  нәтижелерді басқа оқушылармен ауқымды пікірталас жүргізуарқылы талқылау өзге пікірді құрметтеу мен коммуникативті дағдыларды дамытуға мүмкіндік береді. Оқушылар бақылауының негізінде жатқан қағидаттарды түсіндіруде сыни тұрғыдан ойлау қасиетінің көптеген мүмкіндіктері бар.

Рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары қол жетімді болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным жоспарлағандай  жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгізуім қажет және неліктен? 

Берілген бөлімді өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты сол жақта келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі әрекетті атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты)

1:

2:

Қандай екі әрекет сабақтың оданда жақсы өтуіне ықпалын тигізуші еді? (оқытуға және үйренуге қатысты)

1:

2:

Осы сабақтың барысында менің келесі сабағыма қажет болуы мүмкін барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы   қандай ақпаратты алдым?

1 нұсқа. Бөліктерді өзара сәйкестендіріңіз.

2 нұсқа. Бөліктерді өзара сәйкестендіріңіз.

Білемін

Білгім келеді

Білдім