Гүлбаһрамға

(Совпарттағы қарындасыма)

Елден келдің қалаға
Оқу іздеп, шырағым!
Жүрмегейсің ұмытып
Ауылдың алыс — жырағын.
Надандықпен шіріген
Қалды алыста ауылың.
Сенен дерек күтеді
Елдегі көп бауырың.
«Тасын кемір білімнің»
Білім үйрен ерінбе!
Болып жүрме әуейі,
Ойынға артық берілме!
Ел қызының келеді
Сенен дерек білгісі.
Елге білім апарып,
Солардың бол үлгісі.
Алыстағы, ұмытпа,
Нашар, надан, жұртыңды.
Бояу қуған қыздарға
Еліктетпе сыртыңды.
Қаланың сылқым қызының
Құр сыртына еліктеп,
Шылым тістеп аузыңа
Оқымай жатып желікпе.
Кеуде ыстаған сән емес,
Әуес қылма шылымды.
Үйренбесті үйреніп,
Шылым деме — білімді.
Кейбіреулер санасыз,
Сыртын ғана түзейді.
Өнер кебі солдай-ақ,
Құр, тек шашын күзейді.
Білім емес мақсаты, —
Сондайлар көп емес пе?
Сөйтіп жүрсең сен-дағы
«Мәнсіз адам» демес пе?
Ішкі қалпың өзгермей
Сыртың ғана өзгерсе,
Өйткеніңді ауылда
Өңкей сыншы көз көрсе,
«Не оқыған өзі?» — деп,
Таба қылып күлмес пе?
«Сыртын ғана бояпты» —
Деп өсекке ілмес пе?
— «Ішкі қалпы мәнсіз» деп
Мазақ қылып жүрмес пе?
Өзгерген тек формыңа
Иттер шулап үрмес пе?
Жаңармасын демеймін
Сыртқы көрнек түріңді.
Жаңарт, бірақ бірдей қыл
Сырт пен ішкі сырыңды.
Өзің бисің, әрине,
Өз басыңның еркіне.
Ішің лайық болсын тек
Сырты өзгерген көркіңе.
Сырты сырлы адамның
Болса ішінің мәні жоқ.
Ұқсамай ма жеміске,
Сырты әдемі, дәні жоқ?
Хат жазбасқа болмады
Ойыма осы сөз келіп.
Жүрмесін деп айтамын
Сыртың ғана өзгеріп.
Жаздым ірікпей ойымды,
Жат емеспін іркетін.
Үлгі күткен аулыңды
Қылма өзіңнен үркетін.
Сен де қырықсаң, мәселен,
Ұзын өрген шашыңды.
Шаш оқуға бөгет пе,
Күтіп жүрсең басыңды?
Ақ құтанның қадірі
Сапарының көрнегі.
Қырғауылды көркейткен
Батсайы жүн өрнегі.
Көркейтпей ме сені де
Жібек шашың оралған.
Түскен асып тоқпақтай,
Аш беліңнен бұралған.
Шаш биттерлік күн туса,
Шашты сонда аларсың.
Ауырсаң — түтін ем десе,
Аузына шылым саларсың.
«Бұл не деген сөзі» деп,
Ренжіме ауырлап.
Сақтандырып айтамын.
Ағалықпен, бауырлас.
Тез даярлан совпарттан,
Білім жинап қайтуға.
Елдегі көп сіңліңе
Ақыл, нұсқа айтуға.
Елден келдің білімге,
Маржан алқа теруге.
Міндеттісің оныңнан
Елге апарып беруге.
Тоқып үйрен, жалықпа,
Өнер-білім өрмегін.
Шеберлей бер жібекпен
Сол өрмектің өрнегін.
Тіге берсең жібекпен,
Көркем өрмек кестесін,
Көрсетерсің ауылға,
Кесте өрнектің дестесін.
Апам ақыл берер ед, —
Қасында емес, — елде алыс.
Ақылдасып жүруге
Жырақ кеттім мен де алыс.
Сүйгенімнен айтамын
Бұл ақылды, шырағым!
Есіңнен бір тастама
Елдің алыс — жырағын!

1926 жыл

---