Мұқаңа

Биіктеп Алатаудың Талғарындай,
Тереңдеп Атыраудың аңғарындай,
Аңқылдап жомарт көңіл келе жатыр
Қазақтың даласының аумағындай.
Тәтті сөз тамылжыған таңдайында,
Бұлақтай атқылаған әрдайым да.
Тоғысып толқын ойдың тораптары,
Жатқандай оның жалпақ маңдайында.
Зеңгір көк, мұзарт таулы даланы кең,
Жалт еткен, шалып өткен жанарымен.
Тізілген нәркес көздей нәзік сөздер
Табиғат талантының қаламымен.
Ұқтырып ұрпақтарға Абай тілін,
Өткізген тебіреніп талай түнін.
Соққанда алыптардың мұнарасын,
Осылай шебер қолдар қалайтұғын.
Даланың арман еткен оянғанын,
Толғаған ата-баба ой-арманын.
Әкелген көз алдына атқан таңмен
Көк өзен, кешкі бұлттың бояуларын...
Кеудесін кернеп зілді бір уайым,
Теңселген Сарыарқада сырлы қайың.
Даланың мұңлы аспаны, мөлдір көлі,
Құшақтап құба жонда тұр Абайын.
Жапанда жапа шеккен жан сырласы
Домалап омырауында тамшы жасы.
Жым-жырт түн жыр аспанын барлағандай
Қазақтың өлеңінің қаршығасы.
Тағы да ол ойға шомған шың басында,
Сол шыңдай алып оның тұлғасы да.
Ақынның қозғап ішкі дүниесін,
Сал Біржан, әнші Әсет тұр қасында.
Арманды, көздерінде ауыр жас бар,
Ақынмен ат үстіндежалын жастар.
Далада Татьяна әнін шырқап
Барады белден асып қарындастар.
Тулаған: толқындай боп жел өтінде,
Өткен күні өтеді алдан тербетіле.
Сол күннің суретшісі Мұқтар аға
Көз тіккен бүгін әлем келбетіне.
Айрылмай жиырма бестің жалынынан,
Алпыстың қарайды асқақ адырынан.
Ақылмен сезім отын тұтастырып,
Байсалды бір танбайды қалыбынан.
Жарылып адалынан ақын жаны,
Мақтаныш ортамызда отырғаны.
Қазақтың қадірменді ақсақалын,
Құттықтап бүкіл елдің жатыр бәрі.
Құшақтап дүниенің күллі бәрін,
Алпыста жас балаша күлді жаның.
Жүз емес, Мұқтар аға бүгінгі күн,
Сыйлайды елің саған мың жылдарын.
1957
* * *
Даңқы Кавказ құздарына жайылған,
Алатауда болған емес Амиран.
Прометей де байланбаған шыңына,
Бірақ мұнда болған талай жан құрбан.
Күн көре алмай кілегей бұлт астынан,
Алатауда ашу қайнап асқынған.
Ел ашуды ерегісе жинаған,
Көк дауылмен күңіренген тасқыннан.
Болашағы —қызы менен ұлы үшін,
Алатауда соққан сомдап қылышын.
Ата-баба ақтабан боп шұбырып,
Көп іздеген кең даладан ырысын.
Күн туғанда қиян-кескі басына,
Шұбырған жұрт паналап тау, тасына,
Содан ба екен тұратыны тұмандап,
Содан ба екен ақ кіргені шашына?
Тау қойнынан тасырлаған атқылап,
Болар көзден жас ұрлаған көп бұлақ.
Жайпап өрттей таптаса да жайлауын,
Жауына ел еңсе берген жоқ бірақ.
Майданда өлді, айдауда өлді ұлдары,
Болды олар азаттықтың құрбаны.
Көк аспанда жүректері жұлдыз боп,
Көк өзенде толқын болып тулады.
Өтті жылдар, кетті жылдар қаралы.
Жан жүрегі тілім, тілім жаралы.
Жетті Әліби даламызға бір күні,
Қолында ойнап Лениннің жалауы.
Кетті көзге қуаныштан жас толып,
Еріп жүрек жатқан қара тас болып.
Лениннің Қызыл туын көтерді,
Аманкелді қалың қолға бас болып.
Болмаса да Алатауда Амиран,
Прометей болмаса да таңылған,
Лениннің туы астында күлімдеп,
Қарайды ол жаңа өмір таңынан.
Ұмытпайды еш уақытта халқы оның,
Жоғалған жоқ даламызда салты оның.
Көтереді Аманкелді жүрегін,
Горький жазған жүрегіндей Данконың.
1957

---