Өлең, жыр, ақындар

Құдайыңды ұмытсаң...

Құдайыңды ұмытсаң,
Дүниеге құнықсаң,
Сенің кім болғаның?
Дүниеге құл болғаның.

Толық

Бөшке

Дөңгеленген бөшке болды,
Өзі тым мешкей болды.
Арандай ашып қақпағын,
Күн-түні тыным таппады.

Толық

Шенеунік пен Жорналшы

Шенеунік пен Жорналшы кім дейсіңдер?
Құқығы азаматтық бір дейсіңдер.
Алайда, өмірдегі орны менен
Кереғар қылықтарын білмейсіңдер.

Толық

Қожанасырдың кеңесі

Бір падиша бек қартайған шағында,
Мұрагерін қалдыруға тағында,
Шақыртыпты дана Қожанасырды,
Сүйікті ұлын келтіруге ақылға.

Толық

Кім қайда туып, қайда өледі?

Орыстардың:
«Ақындар ауылда туып,
Қалада өледі» дегені
Қазаққа да келеді.

Толық

Сот соттамайды

– Иә, достым, қайдан келесің?
Жүрісіңнің байқадым жайдан емесін.
– Бейімбет айтқандай, соттан келемін,
Сот емес, оттан келемін,

Толық

Бақыт қайда қонады?

Басымда тамаша ой бар еді,
Тамаша той бар еді:
Хор қызындай керемет
Бір қызға үйленсем, не керек?

Толық

Жансақтау мен жалпақтау

Жансақтау,
Жалпақтау
Өзара жолқты,
Бірін-бірі мол ұқты.

Толық

Айдаһар

Елтаңбасы «Айдаһар»,
Қытайдай ел қайда бар?
Сұсты десең, сұсты ел,
Күшті десең, күшті ел.

Толық

Жалмауыз кемпір

«Алтын сақа», «Ер Төстік»...
Ертегі тыңдап, ерке өстік.
«Жалмауыз кемпір» деген сөз –
Қлаққа түрпі ерен сөз.

Толық

Қаңғыбас иттер

Қаңғыбас иттер қаптап жүр,
Қала көшелерін таптап жүр.
Ешбірінің иесі жоқ,
Жүрістерінің жүйесі жоқ.

Толық

Қос дипломды шенеунік

Қос дипломды бір бастық,
Қызметкерлеріне дүр бастық,
Бірінші сыныпта оқитын баласын
Дейтұғын «сен данасың».

Толық

Балық пен халық

Өзіміздің Каспий мен Аралда,
Өліп жатыр Қаракөз, Табан да.
Мұндай теңіз балық үшін таяз ба?
Өліп жатыр Бекіре де, Қаяз да.

Толық

Шапан мен шампан

Қоймада ілулі Шапан тұрды,
Төменгі жәшікте Шампан тұрды.
Той иесі тойға қамданып,
Алынған заттар еді таңдалып.

Толық

Әйелдер жасарып келеді

Екі дос кездесті,
Кездескенде не десті:
– Айтайын бір жаңалық,
Жаңалық болғанда – даналық. –

Толық

Қожа, маймыл және есек

Ақсақ Темір бірде,
Көңіл бөліп тілге,
Қожанасырды шақыртыпты:
– Сенде көп дейді ақыл тіпті,

Толық

Жала мен пара

Пара мен Жала кезікті,
Бірін-бірі тез ұқты.
Сөзді Пара бастады:
– Екеуміз мүшеміз бір бастағы.

Толық

Қасиет пен қасірет

Қасиет пен Қасірет, несі керек?
Екеуінің пішімі екі бөлек:
Қасиеттің жүзінен нұр шашылған,
Секілді бір көктемгі гүл ашылған.

Толық

Топлилер

Шенеунік болды шіренген,
Көңілі көкке тірелген.
Қарыны болды қампиған,
Танауы болды таңқиған.

Толық

Тасбақа мен қаршыға

Бір кездері Қаршыға мен Тасбақа,
Жануарлар секілденіп басқа да,
Жер бетінде қатар өмір сүріпті,
Бір-бірімен араласып жүріпті.

Толық

Тәбет пен әлек

Көңілің неге шапса,
Тәніңнің емін тапса –
Ол дегенің тәбет.
Суды да аңсап ішсең,

Толық

Елек пен Кебек

Диірменде Елек тұрды,
Түскен дәнді елеп тұрды.
Тартылған дән әппақ ұн боп,
Ақ шанақта бөлек тұрды.

Толық

Сыйлық

Бас қосып, пікір алысқанда,
Әрине, аң патшасы Арыстанға
Өзгелер қарсы келіп, жарысқан ба?
Оңды, мейлі солды,

Толық

Тоқтар мен Сотқар

Әубәкіров Тоқтарым –
Еш теңдесі жоқ дарын.
Тұңғыш болып қазақта
Салды ғарыш соқпағын.

Толық

Ораз бен қораз

Баршагүлдің байы – Оразы болды,
Қорасында Қоразы болды.
Оразының көңілі кең еді,
Жұмысына барады, келеді.

Толық

Кредит

Елеңдетіп өзгелерді,
Кредит сөзге келді:
Мені жұрт «Кредит» дейді,
Кредиттің айтылар аты нағыз

Толық

Демалыс

Аң патшасы Арыстан
Бір-бірімен алысқан
Аңдар үшін барлық
Шығарды жарлық:

Толық

Шапанның шағымы

Қазақ салтында салмақты,
Шапан едім ардақты.
Құрметті қонақ келсе көбіне,
Отырғызып төріне,

Толық

Ұрлық пен Құлдық

Атырау, Алтай арасында,
Жасыл жайлау даласында
Ұрлық пен Құлдық кездесіп қалды,
Өткен-кеткен жайлы сөздесіп қалды:

Толық

Атып алдым қоянды-ай...

«Атып алдым қоянды-ай,
Қанжығам қанға боянды-ай.
Осынау әнге салғанда,
Қыз-келіншек оянды-ай».

Толық

Мырзан Мырзаға

Ей, Мырзаным, Мырзаным,
Мен өзіңе ырзамын:
Адамға ақыл айтатын,
Айтқанда батыл айтатын.

Толық

Өтірік өлең

Айтпайын көңіл сенбес қиыспасты,
Үмітім арманыммен жиі ұштасты.
Мазасыз тіршілікті иеленіп,
Қуанам болғаныма жұмыс басты.

Толық

Мен кіммін?

Арамдарға мен араммын,
Сараңдарға мен сараңмын.
Жамандарға мен жаманмын,
Өйткені, мен де

Толық

Тыңда мені

Жанымның жалынынан мың дәмелі,
Жарығым, жатырқама, тыңда мені.
Жүрекке дауа бар ма, о, дариға,
Сен жұтқызған у тәтті, мұң да әдемі.

Толық

Өмір туралы ұғым

Бір-ақ өмір тышқанға,
Бір-ақ өмір мысыққа.
Бір-ақ өмір ұшқанға,
Бір-ақ өмір пысыққа.

Толық

Иіскеу мен күйістеу

Жерде жатқан шылымды
Шошқа келіп иіскеді,
Иіскеді де тиіспеді.
Ит те келіп иіскеді,

Толық

Болашақтың ақынына

Бейне боп сені де жатар ең,
Жаның сансыз күй теңдеп.
Болмайды енді ешкім Наполеон,
Тумайлы енді ешкім Ньютон боп...

Толық

Өлшем

Бәрі өлшеулі,
Деміңе дейін өлшеулі,
Тағдырдың салдар-себіне дейін өлшеулі.
Жаялық, күндақ жеріңе дейін өлшеулі,

Толық

Жер мен жырдың салмағы

6 000 000 000 000 000 000!
Санап шығып осынау бір таңбаны,
Алты секстрильон тонна дер
Жер шарының салмағы.

Толық

Шынын айтсам

Сынға болмай төзімді,
Мақтау күткім келмейді,
Ашпай тұрып көзімді,
Ақтауды ұққым келмейді.

Толық