Өлең, жыр, ақындар

Екі түрлі дос

Бір досым бар – құс мамықтан төсегі,
Қызыметі жылдан-жылға өседі.
Көре қалсаң, қара желдей күбінің,
Байлығы мен барын айтып бөседі.

Толық

Көсем бише көсіліп, кесім айтам

Көсем бише көсіліп, кесім айтам,
Шешендерше пешіліп, шешім айтам.
Кісі алдында қысылып көргенім жоқ,
Пікірімді, ойымды есіп айтам.

Толық

Болайын деп жүр екем, толайын деп

Болайын деп жүр екем, толайын деп,
Өлең сөзге өзгеше орайым кеп.
Көрген жоқпын алайда еш пенденің
Жолын кесіп, алдынан орайып деп.

Толық

Тойда

Бәріміз бір тойда болдық,
Бәріміз бір ойда болдық:
Бақыт тілеп жұбайларға,
Балқыған бір бойда болдық.

Толық

Аяғы ауыр әйелді жатырқама

Аяғы ауыр әйелді жатырқама,
Сәлем бергін сыпайы жақында да.
Ана болған ол небір ақынға да,
Ана болған ол небір батырға да.

Толық

Ақынға

Емес бұл саған менің жағынуым,
Немесе тәңір тұтып табынуым,
Түсіне біле-білген адам болса,
Ағынан ақтарылып жарылуым.

Толық

Бір ақынды бір ақын

Бір ақынды бір ақын
Қайталаса – өлгені.
Өлмес өмір мұратын
Өз қолымен көмгені.

Толық

Ей, аға, мені текке жек көресің

Ей, аға, мені текке жек көресің,
Көрінген жерде жаман деп келесің.
Өзіңнің болмағанмен аталасың,
Баланың қайдан білдің текті емесін?

Толық

Болмаса егер жанашыр сүйенішің

Болмаса егер жанашыр сүйенішің,
Түрткі көріп әр жерде-ақ күйеді ішің.
Әлін білмес әлек деп әжуа етер,
Жасай қалсаң жөнсізге жүйелі сын.

Толық

Тең келмейтін нар, атан

Тең келмейтін нар, атан
Қысымына күшінің,
Жігіттердің жаратам
Мәрмәрдай нық мүсінін.

Толық

Кейбір адам ретсіз семіреді

Кейбір адам ретсіз семіреді,
Семіреді – өмірін кеміреді.
Көзін ашса, ас болып аңдығаны,
Күні-түні ұйқыға беріледі.

Толық

Мен кеше қара жұмыс істемедім

Мен кеше қара жұмыс істемедім,
Тәбет жоқ – қара нанды тістемедім.
Керенау көтеріліп төсегімнен,
Талықсып әрең жетті түске демім.

Толық

Мен ерке лақ едім

Мен ерке лақ едім,
Анадан бір-ақ едім.
Еркетай мінезіммен
Бөбекке ұнап едім.

Толық

Кісінің аттамаған ала жібін

Кісінің аттамаған ала жібін,
Момақан ұлы жүздің баласымын.
Іні деп келген жанның інісімін,
Аға деп таныр болса, ағасымын.

Толық

Бесіктегі нәресте не біледі?

Бесіктегі нәресте не біледі?
Еркелетсең – елігіп, емінеді.
Сырт айпалып, сыртымнан сырластарым
Ақын емес деп жүр ғой көбі мені.

Толық

Достар әні

Өміріміз гүл жайнаған,
Тамылжыған таңымыз.
Бірге жүріп, бірге ойнаған
Достар едік бәріміз.

Толық

Араздасқан ағайындарға

Отырайық, ағайын,
Туысқан боп, туған боп.
Ашып жанның сарайын,
Таң-тамаша, думан боп.

Толық

Қасиет

Бұл адам өмірді бір рет сүреді,
Тірліктің қысқасын тым жақсы біледі.
Осынша аз ғана уақыт ішінде
Сан рет жылайды, күледі.

Толық

От жүрегім – тоғыз жолдың торабы

От жүрегім – тоғыз жолдың торабы,
Өткен-кеткен жолаушылар қонады.
Талайына деміккенде дем беріп,
Талайларын жылуымен орады.

Толық

Адам туралы жыр

Сен шын адам екенсің –
Болаттан да бекемсің.
Шындықпенен өрілген
Шетілмейтін шетенсің.

Толық

Ассалаумағалейкум

Ассалаумағалейкум, таныстарым,
Егер таныс болмасақ – танысқаным.
Жұмыр жерде жүрген соң адам болып,
Ақиқат қой түбі бір табыспағым.

Толық

Насырханға

Ей, Насырхан, Насырхан,
Білуші едім жасыңнан.
Кей күндері бас қосып,
Кетпеуші едім қасыңнан.

Толық

Алтынбекке

Қолдаушым әуел бастан халқым деді,
Халқыммен арта берер даңқым деді.
Келеді сол сезімнің желісімен,
Қазақтың қайталанбас Алтынбегі.

Толық

Амантай кім?

Амантай кім? –
Қалаулысы халқының,
Қашан көрсең, ашық мінез, жарқын үн.
Ауырмасын деп аяулы адамдар,

Толық

Сыйлық алғанда

Сыйлығың құтты болсын, жерлес ақын,
Ешкімге бас бәйгені бермес ақын.
Қыз түгіл, жігіттердің арасында
Жоқ дегем Күләш қызға теңдес ақын.

Толық

Ақын Күләш

Айналып өте алмайтын бұбұл әсті,
Желегін желбіретіп бір гүл ашты.
Айнала күлімдеген күнге ұласты,
Айнала тамылжыған үнге ұласты,

Толық

Сатираның саңлағы

Әуелден бала болып пысық туған,
Тілі ащы тікенектей қышып туған.
Тиісіп қыз-қырқынға тынбаған бір,
Секілді үй айнала күшік қуған.

Толық

Ей, Жарасхан

Ей, Жарасхан, Жарасхан,
Сен кім едің, кім едің?
Әлімнен шыққан ұл едің,
Аралыңда жүр едің.

Толық

Нар тұлға

Қазақтың алып тұлғасы,
Өлеңнің өрен тұнбасы –
Олжас тұр асу асқарда,
Шағылып күнге шың басы.

Толық

Айнат қызыма

Туған күн құтты болсын, Айнат қызым,
Туғаннан қажырлысың, айбаттысың.
Өмірдің қиындығын көп көрсең де,
Қайыспас қарағайдай қайраттысың.

Толық

Ардағым

Алғашқы перзентім ең Ардақ деген,
Жатырсың төмен тартып салмақ-денең.
Көңліңе сүйеу-медет бола ма деп,
Өзіңе өлеңімді арнап келем.

Толық

Асыл аға

Біреулер мақтады деп тасымаған,
Біреулер даттады деп жасымаған,
Өзгеге шапағаты шашыраған,
Өмірде сирек туған асыл адам –

Толық

Балалық махаббат

Балалық махаббатым
Алдыңда ақтарылды.
Шашатын шапағатын
Көп күттім ақ таңымды.

Толық

Сөгетінің сұлуы

Сөгетіде бір қыз бар,
Қыз емес-ау, жұлдыз бар.
Ауылдың бар жігіті
Сол сұлуға ынтызар.

Толық

Дилбарым

Он мың емес, бір жаным,
Бір жанымды сүй, жаным.
Қатты қондың көңілге,
Өзің ойлап-біл, жаным.

Толық

Толғанай

Келе жаттым жол жүріп,
Жолсоқты боп болдырып.
Қасыма кеп отырдың,
Кеудеме күн қондырып.

Толық

Айсұлу

Айсұлу,
Айдай сұлу ақ реңді,
Күніне қырық құбылған лағыл өңді.
Сырнайдай сыңғырлаған үніңді естіп,

Толық

Түсіме көр кіресің

Жаным-ау, түсіме сен көп кіресің,
Ерекше сыңғыр қағып, көп күлесің.
Алыстан алаулаған арманым-ай,
Қаншама қиялдаған өтті кешім?

Толық

Қалқам-ай

Қыздары қазағымның сұлу неткен?
Секілді таңғажайып сұлу көктем.
Келісті келбетімен, қылығымен
Жаныңды жадыратып, жылу төккен.

Толық

Жанашырым

Өзіңсің – анашым да жанашырым,
Көзімде күлімдеген қарашығым.
Өмірде не жақсылық жасар болсам,
Бір саған арналады бар асылым.

Толық