Өлең, жыр, ақындар

Сырттан иттің жыры

Мен деген Сырттан — итпін кәдімгі,
Атымда әуез жоқ онша.
Құйқа құсатып үйттім жанымды,
Қотаннан бір қой жоғалса.

Толық

Аттаныс

Аттанамын мен Ертең Ұлы Жолға,
Қамданады сол жолға жырым —
Ол да.
Қарызды айтып қайдағы, парызды айтып

Толық

Көне жұртқа қайрылу

Жатқанмен талдар гүлдеп, дүреп терек,
Сөнетін болмады ғой жүректегі от.
Бақ тілеп кеткеніммен: "Ермеді" деп, —
Жырларым саған әлі жүр өкпелеп.

Толық

Суық үрей жортып жүр

Суық үрей жортып жүр жер бетінде,
Ұйқыдағы үңілед елге түнде —
Сілекейлі ақсиған жұлдыз - азу,
Ай - көзі бар ақшиған келбетінде.

Толық

Далаға ұшу

Мен ертең сонау сағымды белге ұшамын,
Қонамын қырға, толады нұрға құшағым.
Адымымды менің құрсаулап жүрген құса - мұң
Шешіліп қалар — кісенім, шідер, тұсауым.

Толық

Тұншығу - 1983

— Ей-й! һей - һей - һей!..
Жан даусыма бұл әлем
Оянбай ма?
Сап-сап басып сезімді — ой алдай ма?

Толық

Таныстыру

Ерлігі аңызға - аян, ертекке — анық,
Өр халық — менің халқым — тентек халық.
Ұрынған пышағына дұшпаны көп,
Қысты, әні, құшағына да өртеп барып!

Толық

Жын-шайтан жайлы жыр

Әжем айтқан ертектерде —
Кіл сойқан
Үрейімді ұшырушы ед жын-шайтан.
"Шайтан деген бұл неғылған сорлы жұрт?!"

Толық

Қара саба

Жылқы ауыл...
Күлде жатыр қара саба,
Әр жерін тесіп кеткен бала-шаға.
Түсетін қара шал жоқ арашаға,

Толық

Жылан жайлы жыр

Қастық қылған жан емен тірі жанға,
Қастық қылман амалым құрығанда.
Күннің нұрын шаша алам жанарымнан,
Жақсылықтан жүрегім жылығанда.

Толық

Ой мен сезім озаны

Әр сөзімнің астында жатса деп ем жымдасып,
Сезім менен ақыл-ой бір-бірімен мұңдасып.
Айтқанына ақылдың сезім шіркін көнбейді,
Бітуажа болам деп бейшара тән терлейді.

Толық

Сөну

"Шырақтай жанған жүрегім, —
Нұр шашам маңға—шашам жыр.
Мен, мен!.." — деп алыс кеткен сол—
Досымның нағыз бірі еді...

Толық

Майдангерлермен кездесу сәтінен

Жеңбесе де сендерді қанша сынақ,
Жағылса да сендерге барша шырақ;
Әлі шошып оянып жүрсіңдер ме,
Көздеріңнен от пенен қан шашырап?!

Толық

Анама

Қызығымды әлі бір тойламаған,
Не күйде жүр екенсің,
Қайран анам?
Ащы-тұщы татыған таңдайыма

Толық

Алматы. Торығу

Көптен бері естімей сыңғырын жырдың,
Алматыға сия алмай шыңғырып жүрмін.
Қай жаққа кеткен баяғы бұла дауысым?
Төмендеген бе, биіктен құламау үшін?..

Толық

Арманыма таласпа

Аяулымды алғаусыз армандадым,
Сен де соған көз сүздің, арланбадың.
Ақ көңілмен жүргенде аңғармаппын,
Арманыма таласар арлан барын...

Толық

Әзіл

"Оңашалап жолықтық жылға жақта,
Сыбырласып сырластық біржар апта.
Менен мықты ақын көп, сенем,
Бірақ,

Толық

Көрініс

Жаздың түні.
Аспан — теңіз,
Жер — теңіз,
Теңіз болып кеткендей бар шартарап.

Толық

«Арал қызына»

Анау жатқан Каспийдің ұлы едім мен,
Атырау ем —
жаныммен, жүрегіммен.
Аралдық қыз,

Толық

Жылқы ауылда жазғы түн баллада

Ар жағы —
Айырқанат самолетпен,
Бер жағы —
Ауытталған қара көртпен,

Толық

Жылқы ауылда қысқы түн

Қара жерге қар әбден басқан бауыр,
Бұлт торлап тұр әлі де аспанды ауыр.
Атқораның ығында мен отырмын,
Тілеп таңда боранның басталмауын.

Толық

Хантәңірі — I

Кемпірқосақ Мұзартқа беріп көрік,
Әлсін-әлсін күн жауды төгіп-төгіп...
Хантәңірі моншаға түсіп жатыр,
Алқымы көбік-көбік.

Толық

Нарынқолда

Елшенбүйрек, Хантәңірі — жырлы алап,
Тас төбемнен аспан таулар тұр қарап...
Қасқыр-бұлттар түлкі-күнді қанжоса
Көкжиекке қуып тықты мылжалап.

Толық

Алатауға қарап

Алатауға ақ қар жапқан мәңгілік
Барғым келед бұлтпен бірге қаңғырып.
Үндемейді басылған жел таңға ұлып,
Қарсы алады қарқ - қарқ етіп қар күліп.

Толық

Асау жуасыту

... Шу асау бұғалық сүйреп,
Арқырай атылған тұста,
Алқынып шығалықшы үйден
Бұрынғы батырларға ұқсап...

Толық

Жампоз інгенде жан тарту

Маң, маң бір басқан, паң басқан,
Топшы шудасын шаң басқан,
Түйеде — текті жампозым,
Мөлт ете қалған жанарың—

Толық

Аруаналар

Аруаналар, боздаған аруаналар! —
Адамда жоқ қасиет малда болар.
Маңғыстаудың мәңгілік ардағы олар,
Адайлардың сиынар әруағы олар...

Толық

Көйіншік көрт

Түйелі ауыл...
Үйді-үйде қою сүт көп,
Тоққа бәрі көрінбек ойыншық боп...
Тынымды ап жүр,

Толық

Сағым қуған

Сағыныштың соңында шаңым қалған,
Шаң қалдырмай қойсын ба арынды арман.
Жанарымның алдында сағым қалған,
Сағынғаннан бәрі де,

Толық

Қазақ жыры

Қазақ өткен белестің бәрін де өткен,
Көріп те жүр жырақтар шаңын көптен ...
Қазақ жыры кешегі Тайбурыл ғой,
Шаба - шаба бүгінге талып жеткен.

Толық

Аға ақылынан ұққаным

Меже, міндет алмасаң езеді індет.
Осы ақылды сыр қылып айтып тұрмын,
Біздің елдің төлі деп — өзегім деп.
Сыры бөлек дәуірдің, жыры бөлек,

Толық

Ақын

Жатқызбас құдай берген қуат ұлды,
Оқыста жыр оқитын сұрапылды;
Маңдайын тауға да ұрған, тасқа да ұрған,
Көрдің бе Алматыдан бір ақынды?

Толық

"Абай жолын" қайта оқығаннан кейін

... Әлі күнге Шыңғыстың даласында
Жүрген сынды ұлы Абай –
Нанасың ба?
Толқындарға телміріп әлі күнге,

Толық

Әжемнің зиратында

Тумай жатып мен қанша аза көрдім,
Тармағымын шумағы аз өлеңнің ...
Ақ әжеме орнатқан мынау күмбез —
Кимешегі тәрізді ақ әжемнің.

Толық

Кабактағы жыр

Ақын досым, құйшы шарап, сыраңнан –
Тұншығайық, бір шығайық құмардан.
Көк түтіннің көзге жағып бояуын,
Қақсын қанат — қауырсыны кір арман.

Толық

Алагөз атты қосқанда

Шаңқан боз атқа сал жабу,
Ойтаңға үй тік көгалды.
Бәйгіге бапсыз барғаны
Шын жүйрік үшін обал-ды.

Толық

Қансонар

Бүгін сонар.
Қардың беті кілең із,
Аң қағуға аттанамыз, міне, біз.
Жемелегі желге ойнаған көрші қыз,

Толық

Белбеу

"Байтаба белбеу орамай,
Кәнеки, шыққан ұшпағың?
Деңмент белбеуге қарамай,
Ұстаған қайсы пұшпағың?

Толық

Шалдарды сағыну

Әруағыңнан айналдым, ұлы шалдар,
Өздерің жоқ, сөздерің — тірі шалдар;
Сонау жылы бір ақыл айтып еңдер:
"Ақыл сырын, ұланым, дұрыс аңғар. —

Толық

Нығымет шал

Келген жан босағадан аттаса еппен,
Қақ төрде жамылып ап қақпа шекпен;
Жастыққа қызыл - ала жантайған шал
Бейне бір қыш құмандай шоққа шөккен.

Толық