Өлең, жыр, ақындар

Қызының анасына құттықтау тілегі

Шаттық күлкі жүзде ойнап тұрған күн
Қуандың да, сол шаттықпен нұрландың.
Мама, өйткені бүгінгі күн сен үшін
Ақ тілектер тасқындайтын туған күн.

Толық

Ана

Уайым жеп біз үшін алаңдады,
Болсын дейді өмірде саған бәрі.
Сенде болсын дейді ол бар жақсылық,
Қандай жақсы өмірде анаң бары.

Толық

Әйел-Ана

Болмысың, бар тілегің елің үшін,
Әйел-жар, отбасының сенімісің!
Тәлімін Ару-ғұмыр күннен алған
Сен бүгін бір әулеттің келінісің.

Толық

Сұраншы батыр

Ақ домбыра қолға алып,
Ай мен апта толғанып,
Жылға құйған теңіздей,
Жырдың селі тасқындап,

Толық

Азаттықтың Ата Заңы

Бір шақта азаттық деп алаңдадың,
Жаңғырды сол тарихың санаңда мың.
Тізесі барды бүктіріп, елдік құрып,
Басы барды еңкейткен қағандарым!

Толық

Өз тілінің болғаны қандай жақсы...

Шексе де азап, жатса да ол көріп те мұң,
Қасиетіне қашанда сеніпті елім.
Өз тілімнің бағасын ұлық көрем,
Өзге тілді емес ол кеміткенім.

Толық

Тарихтан қаланған бүгінім - Елордам

Сан ғасыр бостан болар күнін күткен,
Алаш ел биік бүгін білімді ұлтпен.
Талай шаһар бабалар салғаны анық,
Тарих боп көне жұртта сырын бүккен.

Толық

Құштарлық немесе махаббатта жолы болмаған ақынның бір сәттік көңіл-күйлері

Ойларым менің ойран боп
сарқылып жүрген кезімде,
бұрқан да талқан сезімге
алқынып жүрген кезімде,

Толық

Дүние сұлық

Дүние сұлық.
Тыныштық құшқан шартарап,
бір сілкіністі күткендей ғалам
ішіне демін тарта қап.

Толық

Өтіп жатыр күндерім

Өтіп жатыр күндерім
қуанышсыз, қайғысыз, үнсіз менің:
көппен бірге жүреді құр сүлдерім.
Күзгі жауын секілді сүйекке өтер

Толық

Ананың тілегі

Өмірден ылғи нұр күттім,
кешсем де талай өткелін.
Таңданам бүгін, тірліктің
құпиясы, мұнша көп пе едің?

Толық

Өзімді жүрегіңнің есі қылдың

Өзімді жүрегіңнің есі қылдың,
бұл жайды, амалым не, кеш ұғындым.
Өзіңді мен де оңаша қиялдадым,
жаным деп жүрегімнен күй арнадым.

Толық

Мен саған сыр айтамын

Мен саған сыр айтамын:
біреулердің қайтеміз құр айтағын,
сезе тұрып қайғысын соңындағы;
білеміз ғой - қателік со жылдағы,

Толық

Әйелге деген махаббат

Түндерде жалын боп өткен
біреуді жаным деп өпкен
сенің гүл еріндеріңнен
әйтеуір жерінбедім мен.

Толық

"Өркениеттің адасуы" атты романнан Компьютербасты жарты адамдар

«Елге ұстаздық еткен қарттан алғыр, құйма құлақты,
Қонақтары сұрапты:
- Аға, неше балаңыз бар соңыңыздан самғаған?
- Бір жарым! - деп тіл қатыпты әлгі адам.

Толық

Кета балықтың ерлігі

Өріс ашқан сан кеме, сан қайыққа
Біздің сонау айтолқын Ақжайықта
Кета деген балық бар.
Уылдырық шашар кезде сол балық.

Толық

Эверестке шығу

Қадалған көз таларлық,
Жігер отын жанар ғып,
Эверестке шыққандардың тізімі,
Саусақпенен санарлық.

Толық

Қазақ дастарқаны

Сендерменен бір бастым шыңға қадам,
Сендер барда келген жоқ мұң да маған.
Далаң анау талдырған құс қанатын,
Бабаң анау кеңдігін бұлдамаған.

Толық

Мерейдің сақтар ханына айтқаны

Біз әрқашан жан байлығын адамның,
Болашағы деп қарадық ғаламның.
Кәне, ақыл-таразыға төрелік
Берелік те сіз басқарған хандықты

Толық

Рух пен тіл

Табиғаттың өзгермейтін заңына бұр бетіңді,
Қай кезде де туған тілің туған анаң секілді.
Бабалардың арманы бар мына қызыл гүлдерде,
Олар елін, тілін қорғап жанын қиған бұл жерде.

Толық

Туған күн кешінде

Тойыңа гүл алып,
Келдім мен қуанып,
Қарсы алдың күлімдеп көктемдей.
Жүзіңе нұр тұнып,

Толық

Түркістан аңызы

Талай-талай биiкпаз асылдарды
Теңескенде келтiрмей иығынан,
Ескерткiш тұр
Қаншама ғасырларды

Толық

Біз қазақтың екі ақыны біргеміз

Біз қазақтың екі ақыны әрқашан да біргеміз
Түрлі сыпсың сөздерден де,
Ызғар шашқан көздерден де,
Заман мен заң өзгергенде

Толық

Қымыз бен піспек

Кел, ағатай, сырласалық, ойласалық аз уақыт
Шабыт отын жаққандардың бірі сенсің маздатып.
Ара-тұра намысыңның желмаясын боздатып,
Ойларыңды ұлы Әуезов ойларына қоздатып,

Толық

Саматтың жұбайы Айжанармен жекпе-жек

Замана тұр бөркiн алып ойланып,
Сол түнгi ойлар кеттi бiздi қайда алып?
...Сол түнi бiз сенiң туған сiңлiңнiң
Он ceгiзгe толған күнiн тойладық.

Толық

Желтоқсан тағлымы

Желтоқсанда шындық жырын шырқаймын деп шарқ ұрдың,
Желтоқсанда егеменді ел болсақ деп талпындың.
Кеудеңде әлі сызы жатыр сол кездегі салқынның,
Айналайын, жас қайратым, жас өркені халқымның!

Толық

Ғұмыр

Ғұмыр келте деп налисың, досым-ау.
Бұдан миллион ғасыр бұрын,
Жер ғарышқа тең шашып жасыл нұрын.
Мимырт, шабан тіршіліктің құшағында күліпті.

Толық

Достық пен махаббат

Өзендер мен көлдердің,
Көлден шалғай шөлдердің,
Биіктер мен алыптардың,
Жылулар мен жарықтардың арасын

Толық

Тамырсыздану қаупінің тұжырымдамасы

Жаһандану рухсыздығы өз жeңісін тoйлауда.
Сoдан қазір қаншама адам бeйім былай oйлауға:
"Мeн қай тілдe eркін сөйлeп, oқи алам, жаза алам,
Білім, жұмыс, нан таба алам, сoл тіл - мeнің өз анам".

Толық

Отырар кітапханасы

Тек қарынның байлығына сенген елдiң соры бар,
Көне тарих сабақтары бiзге мойын бұрғандай.
Отырарды ғаламда жоқ жазба кiтап қоры бар,
Өткен заман елестерi әлi қоршап тұрғандай.

Толық

Ғайша

Ғайша жеңгей сүйген жарын аттандырды майданға...
Сенген жүрек серттен оңай тайған ба?
Соғыс бiттi.
Ал күйеуi келмедi.

Толық

Махаббатты қорғау

Бiз екеумiз жолықтық,
Бipaқ тым кеш жолықтық,
Достасудан от тұтап, қоштасуға қорықтық.
Маған құйды жарығын сенiң көңiл-терезең,

Толық

Махаббаттың жазылмаған заңы

Жол бұралаң, сезім тура, oй тура,
Жол түскен соң болмас кейін қайтуға.
Сүйген адам сезімі үшін бақытты,
Болмайды оны бақытсыз деп айтуға.

Толық

Наурыз парасаты

Айналаңнан жаңа көктем лебі ескен,
Бұл кезеңде күн менен түн теңескен.
Сан ғасырлық ата-баба салтына
Көпір болған Наурыз өзің емес пе ең?!

Толық

ГИМАЛАЙ ЖОЛБАРЫСТАРЫ немесе малдық сана туралы мұң

Біздер қашан арыламыз дүлей-шампа күдіктен?
Ең дұрысы, адамдығы еңкейгеннен қорыққан.
Көп жыл бұрын Гималайдың баурайында жүріп мен
Бір жолбарыс аулаушыға жолыққам...

Толық

Мәңгүрттенбеу марсельезасы

Қазақ ұлты, мың сүрініп, мың жығылып, мың тұрған,
Даңқыңды ешкім бүркей алмас ізгілікке ұмтылған.
Жомарттығың сорға айналып, туып өскен жеріңде,
Ана тілің шетте қалды, орын жетпей төріңде.

Толық

Ормандағы оқиға

Көргендер де,
Көрмеген де арманда,
Ертеде бір той бопты, ұлым, орманда.
Қоқиқаз да, қарақұс та, қыран да,

Толық

Қыран тағдыры

Баяғыда,
Бабамыздың бабасының бабасы
Жүрген кезде сүйенбей таяғына
Көңіліне пәктіктен өсірген гүл,

Толық

Дүние бос қалды ғой сен кеткелі

Дүние бос қалды ғой сен кеткелі,
күлегеш достарды қой жер-көктегі:
ешбірі өзіңдей боп жүрегімді
шаттықтан не қайғыдан кернетпеді.

Толық

Жігерлендіру

Жігерлендіру немесе өзін бақытсызбын деп есептеген жігітке жауап
Сен жыладың, жігітім,
Көп көрдім деп тұрмыстың тапшылығын,
Қайтпады деп,

Толық