Өлең, жыр, ақындар

Күмісті мылтық қолға алып

Күмісті мылтық қолға алып,
Көлден қуларды ұшырдым.
Қолымдағы құсымды
Қапылыңмен ұшырдым.

Толық

Кел, кетелік

Уа, Исаеке, Исаеке!
Кел, кетелік, кетелік,
Кетіп бір Жайық өтелік.
Атаның жұрты хазірет -

Толық

Зынданда

Кеше біз зынданда жатып құбылдың,
Қамалаған көп дұшпанға қор болдық.
Терезеден телміріп,
Ағайын мен туғанды

Толық

Жақия

Исатай шыққан бас болып,
Хан ұлымен қас болып.
Арыстанымның баласы
Адағанда ел таппай,

Толық

Жалғыздық

Бұ дүниенің жүзінде
Айдан ару нәрсе жоқ,
Ол түнде бар да, күнде жоқ.
Күннен ару нәрсе жоқ,

Толық

Жалған дүние

Қоғалы көлдер, құм, сулар
Кімдерге қоныс болмаған?
Саздауға біткен құба тал
Кімдерге сайғақ болмаған?

Толық

Ерулі атқа ер салмай

Ерулі атқа ер салмай,
Егеулі найза қолға алмай,
Еңку-еңку жер шалмай,
Қоңыр салқын төске алмай.

Толық

Ерлердің ісі бітер ме?

Беркініп садақ асынбай,
Біртіндеп жауды қашырмай,
Білтеліге доп салмай,
Қорамсаққа қол салмай,

Толық

Ер жігітке оқ тиді

Ер жігітке оқ тиді
Қыл мықынның түбінен.
Жантайып жатып көп іштім,
Жаздықтың шалшық көлінен.

Толық

Елмен қоштасу

Атама менің сәлем айт,
Атын басқа байласын,
Еменнен найза сайласын.
Достыны достым демесін,

Толық

Mалдық сана туралы мұң

Біздер қашан арыламыз дүлей-шампа күдіктен?
Ең дұрысы, адамдығы еңкейгеннен қорыққан.
Көп жыл бұрын Гималайдың баурайында жүріп мен
Бір жолбарыс аулаушыға жолыққам...

Толық

Бағаналы терек

Бағаналы терек жарылса,
Бақыраш жамап болар ма?
Қарағайға қарсы бұтақ біткенше,
Еменге иір бұтақ бітсейші.

Толық

Түркістандағы тау

Біздің елде, заманында әлем назар аударған
Озге түгіл өз ұлтынан шеттетілген таулар бар.
Соның бірі сенің аға - қазағымның нар тауы
Дәуірінің өр рухпен суарылған арқауы,

Толық

Атадан туған аруақты ер

Атадан туған аруақты ер
Жауды көрсе, жапырар
Үдей соққан дауылдай.
Жамандарға қарасаң,

Толық

Арман

Ерте, ерте, ертеде Отырарда,
Біздің іңкәр өлкеде,
Иық бұрмай тек білімнен басқаға
Қатар өсті екі бірдей жас бала.

Толық

Отырар қаһармандығы немесе жеңiлген жеңiмпаз туралы дастан

Даңқың қайда төске өрлеген?
Екi жүз мың әскерменен
Алты ай бойы кiп-кiшкентай Отырарды ала алмау,
Алты ай бойы Отырардың осал тұсын таба алмау

Толық

Арғымаққа оқ тиді

Арғымаққа оқ тиді
Қыл мықынның түбінен.
Ер жігітке оқ тиді
Ауыз омыртқаның түбінен.

Толық

Арғымақтың баласы

Арғымақтың баласы
Арығанын білдірмес,
Арқамнан қосым қалар деп.
Ағыны күшті ақ дария

Толық

Айныман

Айтса-дағы айныман
Көлденеңнің сөзіне.
Әшкере болған ісім бар
Жайылған жұрттың көбіне.

Толық

Аймақ көл

Аймақ та аймақ, аймақ көл
Дария болып шалқымас
Аяғы төмен аққан соң.
Айдан жарық нәрсе жоқ -

Толық

Міне алмаған алаға-ай

Міне алмаған алаға-ай,
Шыға алмаған далаға-ай
Мұсылманның баласын
Атаңа нәлет Жәңгір хан

Толық

Мінгені Исатайдың ақтабан-ай

Мінгені Исатайдың ақтабан-ай,
Сүт беріп, сұлы беріп баптағаны-ай.
Зеңбірек үш атқанда дарымады,
Құдайдың міне қара сақтағаны-ай!

Толық

Исатай деген ағам бар

Исатай деген ағам бар,
Ақ кіреуке жағам бар.
Хан ұлымен қас болып,
Қара ұлымен дос болып,

Толық

Еңіреу ұлы емшек боз

Еңіреу ұлы емшек боз
Ер мінген күні берік болсын.
Еменнің түбі сары бал
Ер ішкен күні көп болсын.

Толық

Арғымаққа айдай таға қақтырса

Арғымаққа айдай таға қақтырса,
Кілегей қатқан Еділдің
Көкше мұзынан таяр ма?
Ата ұлының баласы -

Толық

Арғымақтан туған қазанат

Арғымақтан туған қазанат -
Шабуыл салса нанғысыз.
Қазанаттан туған қаз мойын -
Күніне көз көрінім жер шалғысыз

Толық

Ереулі атқа ер салмай

Ереулі атқа ер салмай,
Егеулі найза қолға алмай,
Еңку-еңку жер шалмай,
Қоңыр салқын төске алмай,

Толық

Мен - мен едім, мен едім!

Мен - мен едім, мен едім!
Мен Нарында жүргенде
Еңіреген ер едім.
Исатайдың барында

Толық

Сайын батыр

Бұрынғы елдің барында,
Өткен елдің заңында,
Сол елдердің тұсында,
Ноғайлы деген халық өтті.

Толық

Өтірік өлең

Өтірік өлең айттым да, қызға жақтым,
Кұмырсқаның асауын қойдай бақтым.
Асауын шегірткенің ұстап мініп,
Тау-таудан тарбаңдатып түлкі қақтым.

Толық

Қара өлең

Үлкенге керсең қалды да,
Ас құйылды тегешке.
Үлкен билер қалды да,
Құлдар кірді кеңеске.

Толық

Қалмақтың Сарыарқаны жоқтап жылаған зары

Қайран да, қайран, қайран тау,
Тиюші еді пайдаң тау.
Пайдасының белгісі -
Үйімде тұрған үлгісі.

Толық

Қалмақ Сарыарқадан ауғанда, тамақ сұрап жылаған балаларына айтқаны

Сорқара. Сортың бар ма?
Сүрлеп жайған етің бар ма?
Көнек, Толағайың бар ма?
Көнекте тұрған қымызың бар ма ?! -

Толық

Тәтиді жоқтау

Қара бір таудың жылғасы,
Халқының бағлан құлжасы,
Сүйіндіктің ағасы,
Алтыннан салған сырғасы,

Толық

Тақпақ

Арай, арай, арай бар,
Арай толған сарай бар.
Бурылша атқа бұғау бар,
Бұғауды кесер егеу бар.

Толық

Мысал-аңыз үлгілері

Айтамын Құдайдан соң Мұхаммедті,
Сібірде көкжал салды көк жендетті.
Тоғыз түлек болғанда, топ қазды алып,
Қазасы көкжендеттің иттен жетті.

Толық

Жұбату

Қара суды жағалай қаз барады,
Анасынан айырылып қыз барады.
Қара суға қан кұйсаң, ағар- кетер,
Жат кісіге қыз берсең, алар-кетер!

Толық

Жоқтау өлеңдері

Бұрынғы жоқтау үлгісі.
Алты атасы бай өткен,
Алты атанға жүк артқан.
Жеті атасы бай өткен,

Толық

Жарапазан

Жарапазан айта келдім, сіз байларға,
Кім кетіп, кім жетпеген бұл айларға?!
Кірерсіз сегіз бейіш сарайларға
Мұхаммед үмбетіне шақыр рамазан!

Толық

Жар-жар (1-нұсқасы)

- Бір толарсақ, бір тобық
Санда болар, жар, жар!
Қырық кісінің ақылы
Ханда болар, жар-жар!

Толық