Өлең, жыр, ақындар

Ата, бата

Мектептен (қайтты) Марияш,
Әліппесі қолында.
Шақырады оны атасы:
«Кел, құлыным, кел мұнда».

Толық

Асық иіру

Сынайын бір сақаны,
Иірейін құрғырға,-
Айттырғанға қалқаны
Толды ма екен он жылға?

Толық

Ана

Үйдің іші ұйқыда,
Түн ортасы шамасы.
Көзін алмай бесіктен,
Бөбек жатыр албырап.

Толық

Алданған сұлу

Күні кеше толған ай жүзің еді,
Сиқырлы қара нәркес көзің еді.
Мап-майда мамық қардай мінсіз денең
Бейне бір бақшадағы үзім еді.

Толық

Алатауда

Иір-иір Алатау
Бұйра-бұйра жал ма екен?
Қарасам көзім талады-ау
Қияңа, асқар Алатау.

Толық

Ал ішіңдер, бұл - қымыз

Ал ішіңдер,
Бұл - қымыз.
Бұл қымыздың арғы атасын сұрасаң,
Құлаша қулық бие сүті еді,

Толық

Өтелер ме?

Аңсамаймын,
Алмаймын көп өмірді!
Білемін, көп өмірден көрерімді.
Аларымды алған соң, ақысына

Толық

Өтініш

Ескі көздер бара жатыр азайып,
(Олар жайлы ойламаудың өзі айып).
Ей, тірілер!
Соларды бір еске алып,

Толық

Өмірімді несіне жек көремін

Өмірімді несіне жек көремін,
Ауыр-жеңіл болса да өткеремін.
Өмір қашып барады құсқа мініп,
Мен артынан жетем бе деп келемін.

Толық

Өмір сүрейік алмасып

Жапырақ-жүрек жас қайың!
Жанымды айырбастайын.
Сен адам бола бастасаң
Мен қайың, бола бастайын.

Толық

Өмір жайлы

Өмір жайлы сұрай берме сен менен,
Өмірді мен әлі зерттеп көрмеп ем.
Өмір жайлы білгің келсе, қартқа бар,
Қан майданнан жалғыз ұлы келмеген.

Толық

Өмір дейтін

Өмір дейтін тайғанақ мұз-айдында,
Жырлап кетем, алдымен жылаймын да.
Сөредегі кермені кесіп өтсем,
Маған әлі жетпейді құдайдың да.

Толық

Өлең керек

Сая болып жаныңа емен, терек,
Жетер енді жатқаның көлеңкелеп.
Өгейсінбей өзі боп қалу үшін,
Өнер керек ұрпаққа, өлең керек!

Толық

Өлең деген тумайды жайшылықта

Өлең деген тумайды жайшылықта,
Өлең деген тулайды қайшылыңта.
Ақын болсаң жарқыным, алысқа аттан,
Күнделікті тірлікке бой суытпа.

Толық

Өледі кімдер, туады кімдер

Өледі кімдер, туады кімдер,
Батады күндер, шығады күндер.
Семеді гүлдер, өседі гүлдер,
Келеді күндер, көшеді күндер.

Толық

Өкпелеттім...

Өкпелеттім...
He дейін, өкпелеттім,
Өкпелетіп қалайша көктемекпін.
Сенің қойған межеңнен аттадым да

Толық

Өкпелетті дей алман өмір мені

Өкпелетті дей алман өмір мені,
Кейбір ойым ұшқанда көңілдегі.
Салауат боп, сал денем жеңілдеді.
Қуантты да дей алман өмір мені,

Толық

Өкінбеймін

Өшем деп өкінбеймін, жыламаймын,
Жыласам да жұбат деп сұрамаймын.
Қыранның құдіретін қимасаңдар,
Қайтейін, тағдырын бер құралайдың.

Толық

Өзеніне асыққан бұлақтайын

Өзеніне асыққан бұлақтайын,
Енесіне жүгірген лақтайын,
Жайқалайын жаныңда құрақтайын,
Енді мен де саған кеп тұрақтайын.

Толық

Өзімнің есебімше...

Өзімнің есебімде,
Мен биыл дәл қырықтың бесеуінде.
Кім біледі...
Ендігі қалған өмір,

Толық

Әулие

Сілелеп, құртып мұршаны,
Саят қып тауда жүргенде.
Сая ғып қалың шыршаны,
Кетіппін ұйықтап бірдемде.

Толық

Әкеме

Сонымен құладың ба, тас қамалым,
Қалмады күйініштен басқа амалым.
Зиратың аяқ асты болмасын деп,
Бұзылған қорғанымнан тас қаладым.

Толық

Әке сөзі

Бұл дүние не боп кетті?
He боп кетті?
Ой! Балам!..
Қызығым-ау, бұзығым-ау,

Толық

Әке аманаты

Аттанарда алыс жолға,
Тапсырды әкем аманатын.
Серт етіп мен де алдым қолға,
Әкемнің берген «асыл затын»

Толық

Әке

Әке, сенің жасыңнан асып барам.
Кезі-кезі келгенде тасып та алам,
Кезі-кезі келгенде жасып қалам,
Мына өмірге, бәрібір, ғашық балаң.

Толық

Әйелдер-ай

Әйелдер-ай!
Әйелдер!
Қандайсың?!
Әдемі боп кетіпсің ғой әрқайсың.

Толық

Әбділдаға

Тұрғанда ұйқы-тұйқы ақ самайым,
Мен қалай,Әбе, сені жат санайын.
Абыржып асаңды ұстап отырғаның,
Ашулы Грозный патшадайын.

Толық

Ұқсастық

Босанған Ана.
Көктемде дала бусанып,
Біріне-бірі болар ма ұқсас мұншалық.
Толғатып дала,

Толық

Ұят болды-ау

Сен де кеттің,
Мен де кеттім,
Ол да кетті ауылдан.
Осынымыз ұят болды-ау, ұят болды-ау,қауымнан!

Толық

Ұям менің

Біздің үй болатұғын осы арада,
Жататын бұлақ ағып босағада.
Орны да өшейін деп қалыпты ғой,
Өтіпті көп уақыт...

Толық

Ұлыма

Жүре-жүре мен өмірге қанықтым,
Өмір сырын жаңа біліп, жаңа ұқтым.
Қызбалақтық күндерімді ұзатын,
Енді, міне, әке боп та қалыппын.

Толық

Үнсіздік

Бәрі де үнсіз.
Үнсіз аспан, үнсіз жер,
Үнсіз орман, үнсіз таулар, үнсіз көл.
Мен де үнсізбін, дәрменім жоқ күрсінер.

Толық

Үзіліп түскен алмадай

Үзіліп түскен алмадай,
Үзіліп көңіл қалғаны-ай!
Арыма басқан таңбадай,
Арылмай қойды-ау дау-дамай!

Толық

Құрметтеңдер, жиырмасыншы ғасырды

Біздер жүрміз дер кезінде туылып,
Суға түсіп, отқа өртеніп, жылынып,
Жетімдердің ұясына тығылып,
Жесірлердің көз жасына жуынып,

Толық

Құрмет хат

Советтік мына заманның
Саясында өскен адаммын.
Іргесіне ұлы қоғамның
Бір кірпіш болып қаландым.

Толық

Құрдастарға

Көктем кетті, күз, міне, жуықтады,
Бармысыңдар, бауырлар, қырықтағы?
Бәрің тірі қалдың ба, қарығанда
Қырықыншы жылдардың суықтары?

Толық

Құмған алған...

Құмған алған,
Суға барған,
Сұлуымды сағындым.
Мұқағали Мақатаев

Толық

Қысырақтың үйірі

-Бағасың! - деді бастығым,
-Бақпаймын! - дедім, бала едім.
Артым бос, айтар тасбуын,
Жоқ-тұғын менің дәлелім.

Толық

Қыс келген күні

Тысқа шықсам,
Күн шыңылтыр, қар жауған.
Ызғар, аяз атырылып бар маңнан,
Асып анау асқар-асқар таулардай,

Толық

Қырқыншы жылдардағы бесік жырынан

«Кебін киген өледі,
Кебенек киген келеді»,
Майданға көкең кеткенде,
Осылай бәрі деп еді.

Толық