Көп бейінді облыстық ауруханасында зәр шығару жолдарының несеп тас ауруы бар пациенттерге күтім көрсету кезіндегі мейіргерлердің жұмыс сапасын анықтау

Студент: Бисенова Акжаркын Жетегуловна
Ғылыми жетекші: Саим Л.Н.
«Көп бейінді облыстық ауруханасында зәр шығару жолдарының несеп тас ауруы бар пациенттерге күтім көрсету кезіндегі мейіргерлердің жұмыс сапасын анықтау»
Көп бейінді облыстық ауруханасы
Қызылорда медициналық жоғары колледжі

Кілт сөздер: білім, мейіргерлер, респонденттер, ауру, таралуы, қауіп факторлары, аурудың қайталануы, урологиялық аурулар.

Тақырыптың өзектілігі: Зәр шығару жолдарының аурулары проблемасын зерттеудің өзектілігі, ең алдымен олардың жоғары жиілігімен, соңғы жылдары өсу тенденциясымен және ауыр асқынуларымен байланысты.

Статистикалық мәліметтер: 

Америка Құрама Штаттарында және бүкіл әлемде кездесетін несеп тас ауруының өсуі мен таралуын ішінара рентгенографиялық зерттеулерді, әсіресе компьютерлік томографияны кеңінен қолдану арқылы асимптоматикалық емес тастарды анықтаудың жоғарылауымен түсіндіруге болады деген болжам айтылды . Исландияда 1985 жылдан 2008 жылға дейін (алғашқы диагноз қойылған бүйрек тастарының 5945 жағдайы) зерттеушілер жыл сайынғы несеп тас ауруы зерттеудің алғашқы 5 жылындағы 108-ден 100000-ға 138-ден 100000-ға дейін айтарлықтай өскенін анықтады. Дегенмен, симптомдық тастардың жыл сайынғы саны екі жыныста да симптомсыз тастарды анықтау жиілігінің едәуір артуымен салыстырғанда (ерлерде 100000-ға 7-ден 24-ке дейін, әйелдерде p<0,001 және 100000-ға 7-ден 21-ге дейін, P<0,001) салыстырғанда айтарлықтай артпағаны анықталды .

Несеп тас ауруының ең күрделі мәселесі-бүйректің Маржан тастарын емдеу мәселесі (Staghorn stones) - бұл бүйректің қуыс жүйесінің көп бөлігін немесе барлығын алып жатқан үлкен бүйрек тастар. Тастар көбінесе бүйрек жамбасын толтырады және айналадағы шыныаяқтарға таралады. Толық және жартылай Маржан тастарына арналған стандартталған анықтамалар жоқ, дегенмен көпшілігі толық маржан тәрізді тастар бүйректің бүкіл қуыс жүйесін алады, ал жартылай маржан тәрізді тастар аз көлемді алады деп санайды. Струвиттер Маржан тастарының көпшілігін құрайды, дегенмен бұл конфигурация кез-келген тасты қамтуы мүмкін

Әлем бойынша Несеп тас ауруы - бұл жалпы ауру. Қазіргі уақытта халықтың 5% - ы нефролитиазбен ауырады. Несеп тас ауруы әлемнің барлық елдерінде кездеседі, бірақ оның едәуір таралу аймақтары белгілі, бұл аурудың пайда болуындағы экзогендік факторлардың рөлін растайды. Несеп тас ауруы  әсіресе Закавказьеде, Оралда, Еділ аймағында, Сібірде, Арктикада, Таяу Шығыста, Үндістанда, Орта Азияда және Солтүстік Америкада жиі кездеседі.

Әлемнің көптеген елдерінде, соның ішінде Ресейде несеп тас ауруы барлық урологиялық аурулардың 40% құрайды. Урологиялық стационарларда пациенттердің үштен бірінен көбі несеп тас ауруы бойынша емделеді. Тамақтану сипатының өзгеруіне, әлеуметтік өмір сүру жағдайларына және адам ағзасына тікелей әсер ететін қолайсыз экологиялық факторлардың әсерінің артуына байланысты, көптеген ғалымдардың пікірінше, несеп тас ауруы жиілігі одан әрі артады.

Ресейде Ресейде урологиялық аурулар халықтың жалпы ауруының 10-12%-ды құрайды және өмір сүру сапасының төмендеуінің, мүгедектіктің және өлімнің себептерінің бірі болып табылады .

Бұл жұмысты орындау үшін институтта эпидемиология және урологиялық көмекті ұйымдастыру тобы құрылды және 1990-шы жылдардың басында алғашқы нұсқаулар шықты: "медициналық мекемелерге халықтың өтініші бойынша урологиялық ауруды зерттеу" және "профилактикалық тексерулерде оларды анықтау арқылы РСФСР тұрғындары арасында урологиялық аурулардың таралуын зерттеу". Болашақта аймақтың урологиялық ауруы, урологиялық қызметтің құрылымы және оның қажеттіліктері туралы негізгі ақпарат жазылған сауалнама жасалды, алынған материалға көп өлшемді талдау жүргізуге мүмкіндік беретін автоматтандырылған мәліметтер базасы құрылды.

Қазақстан Республикасы. Динамикада 2015 жылы халықтың несеп тас ауыруы 2013 жылмен салыстырғанда 7,9% - ға өсті, ал 2014 жылға қатысты 2,7% - ға өсті. 2015 жылы сырқаттанушылықтың 2014 жылмен салыстырғанда айтарлықтай өсуі Астана қаласында – 1204 жағдайдан 2420 жағдайға дейін, Жамбыл облысында 2013 жылы 1930 және 2015 жылы 2339 жағдай анықталды. Бұл аймақтардағы жоғары көрсеткіштер НТА ерте диагнозымен ғана емес, сонымен бірге халықтың еңбек көші-қонымен де байланысты. Көрсеткіштердің төмендеуі Атырау, Ақтөбе облыстарында байқалды.

Зерттеу мақсаты: Көп бейінді облыстық ауруханасында зәр шығару жолдарының несеп тас ауруы бар пациенттерге күтім көрсету кезіндегі мейіргерлердің жұмыс сапасын анықтау. Бұл мәселе бойынша медицина қызметкерлерінің және пациенттердің пікірін анықтау арқылы сұрақтарға жауап алуға және зерттеу міндеттеріне қол жеткізуге мүмкіндік береді.

Тәсілдер мен материалдар

Зерттеу жұмысы Көп бейінді облыстық ауруханасында жүргізілді. Зерттеуге барлығы 20 пациент қатысты.

Зерттеу түрі:Сапалық,феноменальды

Зерттеу дизайны:Жағдайды зерттеу.Сауалнама әдісі қолданылды. Сауалнама урология бөлімшесіндегі пациенттер арасында жүргізілді.

Зерттеу объектісі: 2020 жылы желтоқсан айында Қызылорда қаласы, көп бейінді облыстық ауруханасының урология бөлімінде зерттеу жұмысы жүргізілді. Осы  зерттеуді  жүргізуде сауалнама алынды. Зерттеуге жалпы 20 пациент қатысты.

Зерттеу құралы: Сауалнама Сафия Янмистің «Университеттік аурухананың урологиялық бөлімшесінде пациенттердің мейіргерлік қызметке қанағаттану деңгейі» атты мақаласына сүйене отырып жасалды.

«Университеттік аурухананың урологиялық бөлімшесінде пациенттердің мейіргерлік қызметке қанағаттану деңгейі» тақырыбында зерттеу 2014 жылы шілде айынан қыркүйек айына дейін жүргізіліп, 70 пациент қатысқан. Бұ зерттеу Стамбул қаласының урологиялық клиникаға жатқызылған пациенттердің мейіргерлік қызметтеріне қанағаттанушылығын анықтау мақсатында жүргізілген. Осы зерттеудегі сауалнама сұрақтарының үлгісі менің зерттеуімде қолданылады.

Сауалнама барысында ауруханадағы «Урология» бөлімшесінің мейіргерлерінің жұмыс сапасының қандай екені анықталды. Сауалнамада пациенттерге арналған 20 сұрақтан тұрды. Сұрақтардың әрқайсысына бірнеше сәйкес жауаптар ұсынылды. Респонденттерге ыңғайлы болу және сауалнама нәтижелерін жақсарту үшін пациенттерге қазақ тілінде сауалнама дайындалды. Сауалнама жасырын түрде жүргізілді. Зерттеуге қатысушылардан зерттеуге рұқсат беруге жазбаша түрде келісім алынды.

Қорытынды: 2020 жылдың желтоқсан айында көп бейінді облыстық ауруханасының урология бөлімінде пациентке көрсетілетін мейіргерлердің қызметін пациенттер 70%-ға  бағалады.

Көп бейінді облыстық ауруханасының желтоқсан айында «Көп бейінді облыстық ауруханасында зәр шығару жолдарының несеп тас ауруы кезіндегі мейіргерлердің жұмыс сапасын  анықтау » атты сапалық зерттеу жұмысын жүргіздім. Зерттеуге өз келісімдері негізінде урология бөлімі бойынша 20 пациент қатысты, зерттеу нысаны ретінде пациенттерден сауалнама алынды. 

Несеп тас ауруымен ауыратын науқастарға мейіргерлік күтім жасау, асқыну қаупін азайтып қана қоймай, олардың алдын алады, осылайша қалпына келтіру процесін, сауығуын жеделдетеді.

Бұл зерттеуде мейіргерлердің қызметіне қанағаттану деңгейі орташа болды. Қанағаттану деңгейіне білім деңгейі, экономикалық мәртебе, әлеуметтік қамсыздандыру және бұрынғы күтімге қанағаттану сияқты факторлар әсер ететіні анықталды. Пациенттердің қанағатануын бағалау нәтижесінде алынған ақпарат Мейіргер ісі мен медициналық қызметтердің сапасын жақсартудың маңызды дәлелі бола алады.

Дұрыс ұйымдастырылған мейіргерлік күтім несеп тас ауруының даму қаупін азайтады.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ:

1. Андреев О. Л. Мочекаменная болезнь. - М.: Наука, 2009. - 241 с.

2. Барыкина Н.В. Сестринское дело в хирургии. - М.: Феникс, 2014. - 179 с.

3. Белый Л.Е. Почечная колика. - Спб., 2009. - 322 с.

4. Валягина-Малютина Е.Т. Мочекаменная болезнь человека. - СПб.: Спец. лит., 2006. - 314 с.

5. Елисеева Ю.Ю. Справочник медицинской сестры. -М.: Эксмо, 2004. - 840с.

6. Колпаков И.С. Мочекаменная болезнь: руководство для врачей. - М.: Наука, 2014. - 397 с.

7. Кьосев П.А. Теоретические основы сестринского дела. - М.: ЭКСМО - пресс, 2010. - 225 с.

8. Ладыгина Е.А. Мочекаменная болезнь: руководство для врачей. -М.: Медицина,2010. - 310 с.

9. Ларин Т.П. Основы сестринского дела. - Ростов-на-Дону: «Феникс», 2012. - 480 с. 10.Машковский М.Д. Мочекаменная болезнь человека. - М.: Новая волна, 2010. - 422 с.

---

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: