Салауатты өмір салты витаминдер сіз үшін маңызды

Суда еритін және майда еритін витаминдер

Витаминдер екі үлкен топқа бөлінеді - суда еритін және майда еритін.

Суда еритін витаминдерге мыналар жатады: С, В1, В2, В3 (РР), В6, В12 витаминдері, фолий қышқылы, пантотен қышқылы және биотин. Олардың басты ерекшелігі-денеде мүлдем жиналмау немесе олардың қорлары өте ұзақ уақытқа жетеді. Сондықтан артық дозалану суда еритін кейбір дәрумендер үшін ғана мүмкін.

 

С дәрумені-аскорбин қышқылы дененің барлық биохимиялық процестеріне қатысады.

Қамтамасыз етеді:

дәнекер тінінің қалыпты дамуы;

жараларды емдеу;

стреске тұрақтылығы;

қалыпты иммундық жағдай;

гемопоэз процестерін қолдайды.

Күнделікті қажеттілік 30 мг дейін (3 жасқа дейінгі балалар) 120 мг дейін (емізу). Көп мөлшерде ішектің бұзылуын тудырады және бүйрекке нашар әсер етеді. Бар көкөністер мен жемістер, барлығы - қр болгар перце, қара смородине, шиповнике, облепихе, жапырақ жасыл, балғын қырыққабат, цитрус.

 

В1 дәрумені-тиамин жүйке импульстарын өткізуді қамтамасыз етеді. Күнделікті қажеттілік 1,5 мг.ірі нан, соя, бұршақ, бұршақ, шпинат, майсыз шошқа еті мен сиыр етінде, әсіресе бауыр мен бүйректе кездеседі.

 

В2 дәрумені-рибофлавин: майлардың тотығуын; көзді ультракүлгін сәулелерден қорғауды қамтамасыз етеді. Күнделікті қажеттілік: 1,8 мг.жұмыртқа, Ет, сүт және сүт өнімдерінде, әсіресе сүзбе, бауыр, бүйрек, қарақұмықта кездеседі.

 

В3 дәрумені-ниацин (РР дәрумені) организмдегі барлық дерлік биохимиялық процестердің" энергиясын" қамтамасыз етеді. Күнделікті қажеттілік: 20,0 мг.қара бидай наны, қарақұмық, бұршақ, ет, бауыр, бүйректе кездеседі.

 

В6 дәрумені - пиридоксин мыналарды қамтамасыз етеді: ақуыздың сіңуі; гемоглобин мен эритроциттердің өндірісі; жасушаларды глюкозамен біркелкі қамтамасыз ету. Күнделікті қажеттілік: 2,0 мг.ет, бауыр, балық, жұмыртқа, дәнді нан.

 

В12 дәрумені-кобаламин мыналарды қамтамасыз етеді: қан түзудің қалыпты процесі; асқазан-ішек жолдарының жұмысы; жүйке жүйесіндегі жасушалық процестер. Күнделікті қажеттілік: 3,0 мкг. Жануарлардан алынатын өнімдерде кездеседі: ет, сүзбе және ірімшік.

 

Фолий қышқылы жүктілік кезінде өте маңызды - қамтамасыз етеді: ұрықтың барлық мүшелері мен жүйелерінің қалыпты қалыптасуы. Қамтамасыз етеді: нуклеин қышқылдарының синтезі (ең алдымен ДНҚ); атеросклероздан ішкі қорғаныс. Күнделікті қажеттілік: 400,0 мг.жүкті әйелдер үшін - 600 мг, емізетін әйелдер үшін-500 мг. жасыл жапырақты көкөністерде, бұршақ дақылдарында, ірі ұннан жасалған нан, бауырда кездеседі.

Пантотен қышқылы май қышқылдарының, холестериннің, жыныстық гормондардың алмасуын қамтамасыз етеді. Күнделікті қажеттілік: 5,0 мг.бұршақ, жаңғақ, жасыл жапырақты көкөністер, қарақұмық және сұлы жармасы, гүлді қырыққабат, бауыр, бүйрек және жүрек, тауық еті, жұмыртқаның сарысы, сүт.

Биотин жасушалық тыныс алуды, глюкозаның, май қышқылдарының және кейбір аминқышқылдарының синтезін қамтамасыз етеді. Күнделікті қажеттілік: 50,0 мкг. Ұсталады дрожжах, помидорах, шпинате, сое, жұмыртқа желтке, саңырауқұлақтар, бауыр.

Майда еритін дәрумендерге мыналар жатады: А, Д, Е және К дәрумендері.олардың басты ерекшелігі - дене тіндерінде, негізінен бауырда жиналу жолдары.

А дәрумені-ретинол қамтамасыз етеді:

өсу және көбею процестері;

тері эпителийі мен сүйек тінінің жұмыс істеуі;

иммунологиялық мәртебесін сақтау;

көздің торымен жарық қабылдау.

Күнделікті қажеттілік 900 мкг. Ретинол Жануарлар тағамында (балық майы, бауыр, әсіресе сиыр еті, уылдырық, сүт, май, қаймақ, сүзбе, ірімшік, жұмыртқаның сарысы) және өсімдіктегі провитамин каротин түрінде (жасыл және сары көкөністер, сәбіз, бұршақ дақылдары, шабдалы, өрік, итмұрын, теңіз шырғанағы, шие) кездеседі.

 

Д витамині-кальциферол жаңа туған нәресте үшін өте маңызды, бұл витаминсіз қаңқаның қалыпты қалыптасуы мүмкін емес. Кальциферол күн сәулесінің әсерінен теріде пайда болуы мүмкін. Организмдегі кальций мен фосфор алмасуын қамтамасыз етеді; сүйек тінінің беріктігі. Тәуліктік қажеттілік 10,0 мкг (400 ХБ). Ұсталады, бауыр, балық. Аз дәрежеде-құстардың жұмыртқаларында. Д витаминінің бір бөлігі ағзаға тамақпен бірге кірмейді, бірақ күн сәулесінің әсерінен теріде синтезделеді.

 

Е дәрумені-токоферол-бос радикалдарды инактивациялайтын және жасушалардың бұзылуын болдырмайтын біздің ағзамыздың негізгі антиоксиданттарының бірі. Күнделікті қажеттілік: 15 мг.өсімдік майларында кездеседі: күнбағыс, мақта, жүгері, Бадам, жержаңғақ, жасыл жапырақты көкөністер, жарма, бұршақ дақылдары, жұмыртқаның сарысы, бауыр, сүт.

 

К дәрумені-бауырда қанның ұюының кейбір факторларын синтездеуді қамтамасыз етеді, сүйек тінінің қалыптасуына қатысады. Күнделікті қажеттілік: 120,0 мкг. Шпинат, түрлі-түсті және ақ қырыққабат, қалақай жапырақтары, қызанақ, бауырда кездеседі.

---