Музей - өткенімен үндескен болашақтың айнасы

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Философия және саясаттану факультеті

Мәдениеттану 3 курс студенті Әріпбек Диана

Жетекші аға-оқытушы: Кудерина Айжан  

Музей – өткенімен үндескен болашақтың айнасы

      Бүгінгі күннің жедел өзгерістерге толы қарқыны мәдениет пен руханият саласына да жаңа серпін әкелді. Технология, цифрлық коммуникациялар, жасанды интеллект мүмкіндіктері біздің дүниетанымымызды ғана емес, сонымен қатар тарихи мұраларды сақтап, жеткізудің жолдарын да түбегейлі өзгертіп жатыр. Осы өзгеріс аясында музейлердің атқаратын рөлі де мүлде жаңа биіктерге көтерілді.

      Музей – бұл жай ғана экспонаттар жинағы емес. Ол – халықтың жадын сақтайтын, ұрпақтар сабақтастығынқамтамасыз ететін киелі кеңістік. Әр жәдігер – ұлттыңтарихы мен болмысын, рухани тереңдігін бейнелейтінқұндылық. Музей – бұл қоғамның «ұжымдық жадын» сақтайтын мекеме.

      Осы тұрғыда Қазақстан Республикасының МемлекеттікОрталық музейі – ел тарихының, мәдениетінің, руханибайлығының ең шынайы куәгері болып табылады. 1931 жылы Алматы қаласында құрылған бұл музей – Қазақстандағы ең көне әрі ең ірі музейлердің бірі. Оныңэкспозициялары қазақ халқының арғы-бергі тарихынанбастап, этнографиясына, өнеріне, тәуелсіздік кезеңінедейінгі маңызды деректер мен құндылықтарды қамтиды.Бүгінде музейлер тек жәдігерлер қоймасы емес, мәдени-ағартушылық, ғылыми, танымдық орталық ретінде қызмет етеді. ҚР Мемлекеттік Орталық музейі де осы бағытта жаңа тыныс алып, қоғаммен белсенді байланыс орнатып отыр. Онда әртүрлі көрмелер, дәрістер, шеберлік сағаттары, конференциялар мен фестивальдер өткізіледі. Музей қызметінің заманауи аспектілеріне тоқталсақ, цифрландыру жұмыстары ерекше мәнге ие. Сандық каталогтау, 3D-модельдеу, онлайн көрмелер ұйымдастыру арқылы ҚР Мемлекеттік Орталық музейі өз коллекцияларын жаңа буынға ыңғайлы әрі қолжетімді түрде ұсынуға бет бұрды. Мысалы, “Цифрлы музей” жобасы аясында келушілерэкспонаттармен интерактивті түрде таныса алады. Виртуалды турлар арқылы кез келген адам, қай жердеболмасын, музей залдарын аралап, қазақ халқының ұлытарихына үңіле алады. Орталық музейдің экспозицияларынан тек өткен тарихты ғана емес, Қазақстанның егемендікке жету жолындағы сан қилы белестерін де көруге болады. Алаш арыстарының мұралары, тәуелсіздікке қатысты құжаттар мен фотоматериалдар – еліміздің саяси, рухани тарихын айшықтайды.

      Бүгінгі таңда ҚР Мемлекеттік Орталық музейі – халықаралық дәрежедегі ғылыми, мәдени диалог алаңы. Ол ЮНЕСКО, ICOM (Халықаралық музейлер кеңесі), шет мемлекеттердің музейлерімен ынтымақтасып, бірқатар ортақ жобаларды жүзеге асырып келеді. Бұл – Қазақстанның мәдени мұрасы әлемдік өркениетпен үндесе алатынын көрсететін жарқын дәлел.

Музейдің болашағы – тек сақтау емес, зерттеу, үйрету және шабыттандыру. Орталық музей бұл миссияға сай келіп қана қоймай, оны үнемі дамытып отырады. Жас зерттеушілер мен оқушылар үшін ашылған ғылыми-білім беру бағдарламалары музейді тек тамашалаудың ғана емес, оқытудың орталығына айналдыруда. Болашақта мұндай музейлер толық цифрландырылып, жасанды интеллект көмегімен келушілердің қызығушылықтарына сай мазмұн ұсынуы мүмкін. Бірақ олардың басты мақсаты өзгермейді – рухани тұтастықты сақтау, өткен мен болашақ арасында көпір болу.

      Қорытындылай келе айтқанда, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Орталық музейі – бұл жай ғана тарихи ғимарат емес, бұл – ұлттың жан дүниесін бейнелейтін, оның терең тамырынан нәр алып, болашағына бағдар беретін рухани кеңістік. Қандай заман келсе де, музейлер – біздің кім екенімізді еске салатын, ұлт жадын сақтайтын қасиетті орын болып қала бермек.

Музей – мәңгілік құндылық. Өйткені ол өткенді сақтап, болашаққа жол сілтейді.