«Бірлік туы-ел рухын оятқан басылым»

Қазақ халқының үстін қара бұлт торлаған қиын кезеңде, сол түнекті жарып шыққан үміт сәулесіндей болған басылым – «Бірлік туы». Ел ішіндегі жағдайды ашық жеткізіп, халықтың ой-санасын оятқан бұл газет ауыл шаруашылығы, экономика мен саясат тақырыптарын да назардан тыс қалдырмаған. «Бірлік туының» басты ерекшелігі – елді ынтымаққа, бірлікке үндеп, сол ұғымды өз ұранына айналдыруында. Ондағы көптеген мақалалар халыққа үндеу түрінде жазылып, ашаршылық жылдары жұртты бірігуге шақырып, қоғамдағы ащы шындықты батыл түрде жариялаған.
«Бірлік туы» газеті жайлы толық ақпарат болмағанымен,  газет туралы аздаған деректер беретін еңбектер бар. С. Сейфуллиннің «Тар жол тайғақ кешу» романынада «Бірлік туы» туралы қысқа мәлімет беріледі. Онда: «Түркістан алашшыл оқығандары Ташкентте «Бірлік туы»деген газет шығарып, «Алашты»ұран қылып, советті сөгіп тұрды»/4/,- деп жазылған. Осы жерде автор «Бірлік туы», «Жас азамат», «Үш жүз», «Тіршілік» газеттерінің керекті нөмірлерінің қолына түспегендігін тілге тиек етеді. «Әлеумет тархына қарағанда, 1917-1918 жылғы саяси күрестің зор майданындай ұлы дүбірлерде оқыған адамдардың бәрі де сол заманда шығып тұрған газет, журналдардың айналасына жиналмақ. Егерде әлеумет қатысқандар маңайындағы газет, журналдардың бағытына риза болмаса, өздері бөлек газет, журнал шығарып, майданға шықпақ», -деген С.Сейфуллиннің сөзін тарихи фактке сүйене жазғаны анық.
«Қазақ» газетінің 1917 жылғы 236- санында жарияланған. Онда: «Бірлік туы» атты қазақ газетінің 1 һәм 2 нөмірлері басқармамызға келді. Шығарушысы: Мұстафа Шоқай баласы. Газет жетісіне бір рет шығады. Жылдық хақы 5 сом, жарты жылдағы 3 сом, үш айлығы  1 сом 70 тиын. Баспасөздің ең керек уақытында көтерілген «Бірлік туына» құтты болсын айтамыз. «Бірлік туы» алаш ұранына жала жапқан марқұм «Алаш» газетіндей болмай, қазақ-қырғыздың шын қызметкері, шын жолбасшысы болуына тілектеспіз һәм солай деген үміттеміз. «Бірлік туының» адресі:г. Ташкент, ред. Газ. «Бірлік туы»/2/,- деп хабар беріп ,газеттің шыққаны жайлы айтылады.
Газеттегі М.Дулатовтың "ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ДҰШПАНДАРЫ"  атты мақаласын алатын болсақ, бұл жерде қазақ арасынан шыққан сатқын тыңшылардың бет бейнесін ашып көресеткен. "Кешегі Николай заманында губернаторға тілмаш болып, қазақтан көп пара алып, охраны отделениеде тыңшылық жұмысын атқарып, айына 20 сом алып тұрған адам. Бұның қазақтан пара алып, «тыңшы» болып тұрғаны мойнына қойылып, өткен жылғы апрель басында болған қазақ сьезінен қуылып шыққан еді."  — мақаладағы бұл сөздер сатқындардың бірі Мұхамедияр Тұңғашинді сипаттаған еді.

Суюнбай Анель
Әл-Фараби атындаты Қазақ Ұлттық Университеті 1-курс студенті 

Ғылыми жетекші:фил.ғ.к.доцент Р.С.Жақсылықбаева