Тарих пәні мұғалімі:                Мухамбедиярова Алтынгүл Жолымбетқызы

Атырау облысы, Жылыой ауданы , №3 мектеп

Сыныбы: 8 сынып

Қазақстан  тарихы

Тақырыбы

Сырым Датұлы бастаған ұлт-азаттық көтерілісі

Мақсаты

1783-1797 жылдардағы көтерілістің негізгі алғышарттары,қол бастаған көсем,сөз бастаған шешен,халық батыры-Сырым Датұлының өмірі,көтеріліс барысы және жеңілу себептерімен таныстыра отырып,осы көтерілістің дамуына тигізген ықпалын ашып көрсету.

Күтілетін нәтиже

А.   Тақырып бойынша ойларын толық әрі ашық айтады

В.    Белсене қатысқан шайқастарды анықтайды, көтерілістің жеңілуінің негізгі себептері мен салдарларын талқылап қорытындылайды

С.Қазақтардың шаруалар көтерілісіне қатысуының тарихи маңыздылығын түсінеді,деректерді талқылайды және баға береді.

Дереккөздер, құрал-жабдықтар

Интернет, ресурстар, оқулық мәтіндері,кесте.Карта,тірек–сызба. Слайд,стикер,бағалау парағы,маркер,қосымша әдістемелік құралдар.

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңдері:

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе

Оқушылармен амандасу. Оқушылардың  құрал жабдықдарын  түгендеу

Тренинг. «Шын ниетпен»

Үй тапсырмасын тексеру:

Тақырыптағы жылдарға  байланысты   төрт  топқа  бөлініп отырады. 

Топтар бір – біріне сәттілік тілейді.

Кесте толтыру.

Оқушылар  қойылған  сұраққа  жауап  береді.

Тұсаукесер

Жаңа тақырып: Сырым Датұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыс О.Игельстром

реформалары 

электронды оқулық  

С.Датұлының суреті беріледі. Слайд.                     Ой қозғау.

С.Датұлының көтеріліске қатысу себебі?

Тақырыпты    дәптерлеріне    жазады.

Сабақ мақсатын анықтайды

Сабақ критерийлерін шығарады:

ü  Көтерілістің   пайда   болу   себептерін  анықтау

ü  Көтерілістің  тарихи  маңызын   зерттеу

ü  Көтерілістің   нәтижесін  талдау.

 сұрақтар  қою.

ü    тапсырмалармен   жұмыс.

ü  Бағалау.

 Картадан   көрсетеді, оқулықты оқып, сол бойынша  тақырыпты ашады.

Негізгі бөлім

Сергіту сәті

Оқулықпен   жұмыс.  Жаңа тақырыпты өздігінен меңгеру.

Мәтінді оқушыларға оқыта отырып талдатамын.

«Жигсо» әдісі

1-топ. С.Датұлы мен Е.Пугачев  көтерілісінің салыстырмалы сипаты.

 “Венн диаграммасы”

2-топ. “Картамен жұмыс ”

3-топ. «1783-1787 ж.  С.Датұлы бастаған көтеріліс»

4-топ  «Жылдармен жұмыс»

Тәуелсіздік толғауы

Оқулықты оқиды

Басты ұғымдарды  флипчартқа түсіріп постер қорғайды

«Жигсо» әдісі бойынша төрт топқа бөлініп топтағы оқушылар       А1, А2, А3, А4 ретімен нөмірленіп, осы ретімен тақырыпшалар бөліп берілді. Ары қарай жүру бағыты түсіндірілді. Оқушы өздері оқып, топтарға нөмірлері бойынша жиналып, талқылап, қайтадан бастапқы топтарына қайтып келіп, тақырыпша бойынша түсінігін топтың басқа нөмірдегі оқушыларына уақытқа сай кезекпен түсіндіруі керек болды. Оқушылар бағалау парағына топ мүшелерінің ішінен ең жақсы сөйлеген оқушыны белгілеп отырады.                                  

Қорытынды

Тест жауабы

1. Сырым көтерілісі неше жылға созылды?

а) 10 в) 20 с) 15 д ) 14 е) 18

2. Сырым батыр көтерілісшілерінің барлық санын қанша деп көрсетуге болады?

а ) 5800 в) 3500 с) 2700 д) 5500 е) 5400

3. Отто Игельстром қандай қызмет атқарды?

а) Түркістан өлкесінің губернаторы в ) Орынбор өлкесінің губернаторы

с) Жетісу губернаторы д) жазалаушы топтың басшысы е) шекаралық сот басшысы

4. Орал казактарымен қақтығыста Сырымның балалары қайтыс болды

а) 1795ж в) 1779ж с) 1775ж д ) 1778ж е) 1776 ж

5. 1797 ж 17 наурызда С. Датұлы тұтқиылдан шабуыл жасады

а) казак әскеріне в ) хан сарайына с) әскери бекініске д) жазалаушы топқа е) Орал шекара шебіне

6. Игельстромның жоспары бойынша Кіші жүздегі әкімшілік билікті беру көзделді.

а) хандық кеңес в) аға сұлтанға с ) шекаралық сотқа д) старшындар тобына е) расправаларға

7. С.Датұлы хандықты құртып, жоғары әкімшілік басқаруды кімдерге беруді көздеді?

а) халық сотына в) сұлтандарға с) старшындарға д) губернаторға е ) билерге

8. Орынборда Шекаралық комиссия қашан құрылды?

а) 1788ж в) 1787ж с) 1783ж д) 1789ж е ) 1786 ж

9. Датұлы көтерілісінің негізгі ошағы

а) Жайық шебі в ) Сағыз өзені ауданы с) Ор бекінісі д) Елек қалашығы е) Орынбор бекінісі

10. 1785 ж көктемінен кейін көтерілісшілердің басты мақсаттарының бірі

а) патша үкіметіне қарсы в ) Нұралыны тақтан тайдыру

с) ханды өлтіру д) көтерілісті тоқтату е) келісімге келу

Бағалау

Үй  тапсырмасы

Сабақ критерийлеріне сәйкес оқушылар өздерін бағалайды,  сабақ барысындағы жұмыстануы бойынша, сыныппен кеңесе отырып  бағалаймын, бағаға түсініктеме беріп, жетілу жолдарын айтамын.

Сырым Датұлының шешендік өнері туралы мәлімет жинап, эссе жазу

Бағалау парағы

Тапсырма  бойынша бағалайды. Оқушылар  өз өздерін  бағалайды

Рефлексия

«Екі жұлдыз, бір тілек»