Сыныбы: 10

Күні:

Сабақтың тақырыбы

Онтогенез-организмдердің жеке дамуы

Мақсаты

Ұрықтанудың дамуы мен кезеңдерінің белгілі бір заңдылықтар негізінде өтетіндігін түсіндіру

Күтілетін нәтиже

Эмбриология ғылымы, онтогенез, онтогенездің даму сатыларын біледі, эмбриондық даму мен олардың сатыларын сипаттай алады, постэмбриондық даму мен олардың түрлерін түсіндіре алады.

Құрал-жабдықтар

Компьютер, оқулық, флипчарт, түрлі түсті бояу

Сабақтың әдіс-тәсілдері

Сұрақ-жауап, сәйкестігін тап, постер құру, тест, семантикалық карта

Сабақ барысы

Сабақ

кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе

3минут

2 минут

4 минут

4 минут

Амандасады. Сыныпты түгендейді. Жоспармен, мақсатпен таныстырады. Тренинг (сабақ басталарда оқушыларға психологиялық дайындық жасаймын). Оқушыларды топқа бөлу үшін «Молекула» ойынын ойнаймыз. Ол үшін сынып ортаға шығады, мұғалім 3 санын айтқанда үш-үштен топқа бөлінеді.

Ой шақыру

1. Аталық пен аналық жыныс жасушасының қосылуы
2. Қосарынан ұрықтануды ашқан ғалымдар
3. Ұрықтану дегеніміз не?
4. Аналық жыныс жасушаларының даму атауы
5. Аталық гаметалардың дамуы
6. Эндоспермнің триплоидтің табиғатын қай жылы, кім ашты?

Анықтама бер

1-топ: Митоз

1. Интерфаза
2. Редукциялық бөліну
3. Бөлінген жасуша ядросында диплоидты хромосома жиынтығы сақталады.
4. Дене жасушаларының бөлінуі
5. Кроссинговер
6. Кариокинез
7. Синтез алдындағы кезең
8. Бөлінген жасуша ядросында гаплоидты хромосома жиынтығы сақталады.

2топ:Жыныссыз көбею

1. Бүршіктену
2. Гаметалар
3. Телу
4. Бөліну
5. Спора
6. Овогенез
7. Вегетативті
8. Партеногенез

3-топ: Мейоз

1. Эквационды бөліну
2. Жіңішкерген жіпшелер сатысы
3. Дене жасушаларының бөлінуі
4. Конъюгация
5. Жыныс жасушаларының бөлінуі
6. Синтез кезеңі
7. Бөлінген жасуша ядросында диплоидты хромосома жиынтығы сақталады.
8. Бөлінген жасуша ядросында гаплоидты хромосома жиынтығы сақталады.

Сәлемдеседі.

Сабаққа дайындалады. Топқа бөлініп отырады.

Жаңа тақырып

2минут

Онтогенез- бұл тірі организмнің жеке дамуы

Оқушылар ой-пікірін айтады.

Негізгі бөлім

20 минут

Мағынаны тану бөлімінде тақырып мазмұнына қысқа шолу жасалады. Әрбір топқа тақырып мәтіні бөліп беріледі. Постер жасау және оны қорғау

І топ:

Онтогенез түсінігі. Эмбриология ғылымының дамуы туралы қысқаша тарихи мәліметтер.

ІІ топ:

Бір қабатты ұрық-бластуланың түзілуі

Үш қабатты ұрықтың пайда болуы. Гаструла

Нейрула. Жеке мүшелердің дамуы

ІІІ топ:

Постэмбриондық даму.

Әрбір топтың тақырыбы өзара талқыланып болған соң мазмұны сұралады.

Тест:

1. Аталық жыныс жасушалыр:
2. Сперматозоидтар
3. Хромосомалар
4. Жұмыртқа жсушасы
5. Споралар
6. Овогенез
7. Аналық жыныс жасушалары:
   1. Сперматозоидтар
   2. Хромосомалар
   3. Жұмыртқа жасушасы
   4. Споралар
   5. Бүршік
8. Организмнің жеке дамуы:
   1. Овогенез
   2. Гаметогенз
   3. Сперматогенез
   4. Онтогенез
   5. Митоз
9. Ұрық жапырақшаларының сыртқы қабаты:
   1. Эктодерма
   2. Мезодерма
   3. Энтодерма
   4. Зигота
   5. Бластула
10. Ұрық жапырақшаларының ішкі қабаты:
    1. Эктодерма
    2. Мезодерма
    3. Энтодерма
    4. Зигота
    5. Бластула
11. Ұрық жапырақшаларының аралық қабаты:
    1. Эктодерма
    2. Мезодерма
    3. Энтодерма
    4. Зигота
    5. Бластула
12. Бөліну нәтижесінде пайда болған бөлшектер.
    1. Бластомерлер
    2. Нейрула
    3. Гаструла
    4. Бластула
    5. Тура бөліну
13. Тура даму дегеніміз-
    1. Эмбриондық даму
    2. Дернәсілдік даму
    3. Организмнің бірден ересек түріне ұқсап дамуы
    4. Қуыршақтық даму
    5. Эмбриондық дамудын соң дернәсілдің пайда болуы
14. Эмбриология ғылымының негізін қалауға үлес қосқан ғалым:
    1. Г.Кребс
    2. И.И.Сеченов
    3. Ч.Дарвин
    4. К.Бэр
    5. И.П.Павлов
15. Эмбриондық дамудан соң дернәсілдің пайда болуы
    1. Түрленіп даму
    2. Тура даму
    3. Шала даму
    4. Постэмбриондық даму
    5. онтогенез

Постерді қорғайды және бағалайды.

Мадақтау

Тест.

1 А,2С,3D,4А,

5С,6В,

7А,8С, 9D 10D

5 минут

Семантикалық карта (дәптермен жұмыс)

Қорытынды

3 минут

2 минут

Кері байланыс. Не ұнады? Не ұнаған жоқ?

Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын стикерлерге жазу

Бағалау: өзін өзі бағалау

Үйге тапсырма беру.