№

Сабақ кезеңдері

Кезең мазмұны

Уақыты

1

Ұйымдастыру кезеңі

Амандасу, студенттердің  қатысуын, аудиторияның дайындығын тексеру, сабақ өткізу жоспары

1

2

Білімдерін тексеру (астын сызу)  Білім бағалау өлшемі

Жалпы сұрау, нұсқа бойынша сұрау, тестілеу, тақта алдында сұрау

15

3

Жаңа сабақты түсіндіру

Компьютерлік желілер және телекоммуникациялар

1. Internet-пен танысу

Компьютерлік желілер және телекоммуникациялар

Телекоммуникация құралдарымен өзара байланысқан компьютерлер жиынтығын компьютерлік желі деп атайды (КЖ).

Компьютерлік желілер желгілікті (локальная) және ауқымды (глобальная) болып бөлінеді де, аппараттық және бағдарламалық қамту құралдарынан жұмыс принциптері бойынша ерекшеленеді.

Жергілікті компьютерлік желі – ортақ міндеттерді атқаруға арналған, белгілі ережелер бойынша байланысқан өзара жақын орналасқан компьютерлер жиыны.

Компьютерді жергілікті желіге қосу үшін онда әртүрлі өндіріс орындарының компьютерлерінің бір-бірімен ақпарат алмасу талабын қамтамасыз ететін арнайы бағдарламалар мен құралдар болуы қажет.

Компьютердің желілік аппараттық және бағдарламалық құралдарын қамтамасыз ететін ережелер мен талаптар жиынтығы хаттама деп аталады.

Негізгі желілік хаттамалар - ISO (International Standard Organization)  Халықаралық стандарттар ұйымымен стандартталған және барлық желілік құралдар өндірушілерімен қамтамасыз етіледі.

Хаттамалар:

•   желінің физикалық және электрлік параметрлерін;
• орнату кезінде, байланыстың үзілуі кезінде, ақпарат алмасу кезінде сигналдардың берілу ретін;
• ақпаратты беру кезіндегі қателікті табу және түзету реті және т.б. қызметтерді орындайды.

Жергілікті компьютерлік желінің физикалық негіздер

Компьютерді ЖКЖ-ге қосу үшін кеңейтілу слотына немесе аналық платаға орнатылатын және желілік сымға қосылатын арнайы қосқышы бар желілік адаптер қажет.

ЖКЖ үшін қазіргі кезде келесі ақпаратты берудің физикалық орталары қолданылады:

• Жіңішке коаксиальды сым (сур.1) – ең арзан, бірақ жылдамдығы аз орта; компьютерлердің арақашықтығының ұзақтығы-150 м-ге дейін;
• Жуан коаксиальды сым (сур.2) – жіңішке сымға қарағанда қымбат орта; компьютерлердің арақашықтығының ұзақтығы-500 м-ге дейін;
• Көпталшықты сым (сур.4) – ең қымбат нұсқа, көбінесе қуатты компьютерлерге қолданылады; компьютерлердің арақашықтық ұзақтығы 2 км-ге дейін;
•  Сымсыз байланыс Wi-Fi (сур.5) – ауалық радиоканал қолданылады; бұл өте ыңғайлы, себебі сымдарды қажет етпейді, бірақ сымды байланыстарға қарағанда қымбат.

20

4

Студенттердің өздік жұмысы

№1 Берілген қондырғылардан жергілікті желі құрыңыз

№2 тапсырма

22

5

Тақырыпты бекіту

Студенттерге төмендегі сұрақ қойылады. Жауаптары арқылы тақырыпты толық түсіндіріп өтемін.

Компьютерлік желі дегеніміз не?
*Жергілікті желінің қызметі қандай?
*Корпоративті және аймақтық желілер деген не?
*Шлюз деп нені атайды?
*Желілік құрылғыға не жатады?
*Желілік адаптердің қызметі қандай?
*Интернетке қандай анықтама беруге болады?

15

6

Сабақ қорытындысы

Студенттерді бағалау

5

7

Үй тапсырмасы

Компьютерлік желілер                  15-18бет

2