Өлең, жыр, ақындар

Зәр шығару жүйесінің құрылысы

Қысқа мерзімді жоспар

САБАҚ:  биология.

   Зәр шығару жүйесінің құрылысы мен қызметі

 

Мектеп: С.Кәттебеков атындағы жалпы орта мектеп

Күні: 16.03.2018

Мұғалімнің есімі: Исмагулова Ақзия

СЫНЫП: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)

 1. Зәр шығару жүйелері мүшелерінің құрылысы мен қызметін туралы ақпарат алады.

  2. Бірінші және екінші реттік зәр құрамын салыстыра алады.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:

Зәр шығару жүйелері мүшелерін айта алады, бүйректің қызметін сипаттай алады.   

Оқушылардың басым бөлігі:

 Адам ағзасындағы зат алмасу өнімдерін сыртқа шығарудағы маңызын айта алады.

бірінші және екінші реттік зәр құрамын салыстыра алады

Кейбір оқушылар:

Зәр шығару мүшелерінің адам ағзасындағы басқа да мүшелермен байланыстырды.

               Тілдік мақсат

 

Оқушылар:

Оқушыларды өздігінен  жұмыс істеуге дағдыландыру.

Сыни тұрғысынан ойлауды дамыту.

Оқушыларды танымдық іс-әрекетінің мақсатын анықтауға дағдыландыру.

Негізгі сөздер мен тіркестер: Бүйрек. Несепағар. Қуық. Бүйрек веналары. Бүйрек артериялары. Пирамидалар. Зәр шығарылуы. Капиляр шумағы. Зәр түзілуі. Бүйрек капсуласы. Уремия (зәрліқан).  Нефрит.

Бүйрек тасы(уролитаз). Қуықтың қабынуы(цистит) .  Энурез (шыжың).Уролог. Гемодиализатор.

Талқылауға арналған тармақтар:

Бүйрек аурулары:

○ Уремия (зәрліқан) – қанда несепнәр мөлшері шектен тыс көбейеді

○ Нефрит – бүйрек қабынуы, бактериялар тудырады, зәр түзілу баяулайды

○ Бүйрек тасы(уролитаз) – зәр құрамындағы қатты заттар зәр жолында қатайып, тасқа айналады (зәр қышқылы, кальций фосфаты)

○ Қуықтың қабынуы(цистит) – қуыққа салқын тигеннен зәр тоқтамайды.

○ Энурез (шыжың) – түнде зәр тоқтамау. Бадамша бездерінің жұлын қызметінің бұзылуынан болады.

○ Уролог – бүйрек ауруын емдейтін дәрігер.

○ Гемодиализатор – жасанды бүйрек аспабы.

Жоспар

Жоспарлан-ған уақыт

Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)

Ресурстар

Басталуы

 

Кіріспе.

 Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен амандасу

Психологиялық ахуалын қалыптастыру

1. Бейнеролик қарау

Бейнеролик арқылы оқушылар тақырыпты ашады.

Жұмыс дәптері,

слайд

видео

 

Ортасы 

    Жаңа сабақтың тақырыбы:

   Зәр шығару жүйесінің құрылысы мен қызметі

    Әр топ өздеріне берілген тақырыптық тапсырмаларды кластер құра отырып қорғайды,

1 топ. Бүйректің құрылысы  мен  қызметі

2 топ. Бүйрек аурулары

3топ.  Жасанды бүйрек

4 топ.Зәр шығару жүйесіне кіретін мүшелер зәрдің түзілуі; шығарылуы

    Зәр шығару жүйесінің құрылысы мен қызметі

 1. Зәр шығару жүйесінің құрылысы мен қызметі
 2. Бүйректің құрылысы өте күрделі.
 3. Нефронның
 4. Бүйректің қызметі. Несепағардың құрылысы.
 5. Қуықтың құрылысы.

Флипчарт,

 түрлі - түсті қаламсаптар.  слайд, суреттер плакаттагы, үлестірмелі тапсырмалар

 

 

Жұмыс дәптері,

Сандық ішіндегі

үлестірмелі тапсырмалар, бағалау парағы

Слайд.

 

4 тапсырма. Сұрақтар мен жауаптарды сәйкестендіріп келтіру.

Кесте толтыру

Бірінші және екінші реттік зәр құрамын салыстыра отырып толтырады.     

Зәр түзілу кезеңдері

Құбылыстар

Кайда түзіледі

Құрамы

1 реттікзәр

фильтрация

нефрон капсуларында

  Су, глюкоза,   натрий, хлор, сульфаттармагний, зәр .

2 реттікзәр

кері фильтрация

Нефронның иірім

өзекшелерінде

Су,натрий, хлор, зәр, зәр қышқылы

 

2 топ.

Сұрақ жауап арқылы сәйкестендіру

1. Қандай мүшелер арқылы зат алмасудың соңғы өнімдерін шығарады?(Бүйрек)

2. Зәр шығару қандай мүшелерден тұрады?(Бүйрек, зәрағар,қуық)

3. Зәр қайда жинақталады?(Қуықта )

4. Бүйректе түзілетін сұйықтық?(Зәр )

5. Бүйректің негізгі құрылымдылық  қызмет атқаратын мүшесі?(Нефрон)

6. Үрмебұршақ тәрізді жұп мүше.(Бүрек)

7. Зәр не арқылы шығарылады?(Зәр өзегі)

8. Бүйрек сырты қандай затпен қапталған?(Қоңырқай қыртысты қабатынан)

3 топ

Кесте толтыру

Зәр шығару мүшелері

 

бүйрек, несепағар, қуық, және зәр шығару өзегі.

Бүйрек венасы

қанды бүйректен алып шығады

Бүйрек үсті бездері

ішкі секреция бездеріне жатады

Бүйрек артериясынан тарайтын

ұсақ қан тамырлары - артериолалар  бір бірден капсулаларға енеді

Зәр түзілудің екінші кезеңі

капилляр торымен  қоршалған бүйрек  өзекшелерінде жүреді.

Бүйрек

-үрмебұршақ пішінді  жұп мүше

Бүйрек арқылы

Тәулігне 1500-1700лқан ағып шығады

 

Бағалау парағы бойынша балдық бағалау:

6 балл -"5";

5 балл -"4";

4 - 3 балл - "3"

Жұмыс дәптері,

бағалау парағы

Слайд.

Аяқталуы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сематикалық карта

Атауы

150г.

тұз

Қоңыр түс

Атауы

Глю

коза

Зәр қыш

қылы

Сульфат

магни

Атауы

Қсымын реттейді

Тәулігіне 1700- 1800 қан ағып кетеді

сүзгіш

Бүйрек 

+

 

+

1 рет.

кезең

+

 

+

Зәрдің түзілуі, шыға-рылуы

 

+

 

Зәрдің ыдырау өнімдері

 

+

 

2 рет.

кезең

 

+

 

Бүйрек.қызыметі

+

 

+

Бағалау парағы бойынша балдық бағалау:

9 балл -"5";

8 балл -"4";

7 балл - "3"

Кері байланыс:

Мен не білдім   +

Мен үшін жаңалық -

Қызықты

 

 

 

 

 

Жұмыс дәптері,

үлестірмелі тапсырмалар, бағалау парағы

Слайд.

   Үйге тапсырма: Зәр шығару жүйесінің құрылысы мен қызметі. Ертегі құрастырып келу.

Қосымша ақпарат: 1. Биология, 8 сынып оқулығы –Е. Очкур Л. Аманжолова Р.Жұмабаева  Алматы «Мектеп» 2016.

 2. «Биолог анықтамалығы» №4, 2015ж, №2 2007 ж.

3. Электрондық кітап.

Саралау –Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы байланыс

 

 

 

Рефлексия

Сабақ /оқу мақсаттары шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?

Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.  Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

 


Пікірлер (1)

Пікір қалдырыңыз


Қарап көріңіз