Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Молекулалық физика

Мектеп:

Күні:

Мұғалім:

Сынып:

Қатысқаны:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы:

Молекулалық физика

Сабақта меңгерілетін

дағдылық мақсаттар

Молекула-кинетикалық теорияның теңдеуі

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар білуге тиісті:

Жаңа тақырып мазмұны туралы біледі.

Оқушылардың көпшілігі білуге тиіс:                          

Молекула-кинетикалық теорияның анықтама береді, теңдеуді біледі, есеп шығаруда қолданады  

Кейбір оқушылар білуге тиіс:                

Тәжірибелік есептер шығарады.

Бағалау критерийі

• газ күйі теңдеуінің анықтамасы және оның қолданылуы;
• изопроцестерге жататын газ күйі теңдеуінің дербес жағдайларын құрайтынын дәлелдеу;
• идеал газдың нақты газдан ерекшелігі.

• газ молекулаларының жылдамдықтары бойынша таралуы;
• орташа жылдамдық, орташа квадраттық жылдамдық және ықтималдық түсінігі;
• газ молекулаларының орташа кинетикалық энергиясы мен газ температурасы арасындағы байланыс;
• газ қысымы, қысым және орташа квадраттық жылдамдық арасындағы қатынас;
• газдардың  молекулярлық – кинетикалық теориясының негіздері.

Тілдік мақсаттар

Нақты газ, Ван-дер-Ваалсь теңдеуі, қаныққан бу

Құндылықтарды дарыту

Ынтымақтастық дағдысын қалыптастыру, қарым-қатынас орнатуда сыни тұрғыдан ойлану сынды қасиеттерді қамтиды.

Пәнаралық  байланыс

химия, математика

АКТ қолдану дағдылары

Таныстырылым

Бастапқы білім

Менделеев-Клапейрон теңдеуі

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Жоспарланған  іс-әрекет

Ресурстар

Басталуы

0-2 минут

8 мин

І. Ұйымдастыру

Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу, сынып ішіндегі тазалық пен оқушылардың сабаққа қатысымын түгендеу

 ІІ. Ынтымақтастықты қалыптастыру

«Мен өмірді сүйемін,себебі ... » деген аяқталмаған сөйлемді аяқтауға нұсқау бере отырып, топқа ынтымақтастық қарым-қатынас орнатуға ықпал ету. Сабаққа қатыспаған оқушыларды белгілеу.

2. Қызығушылықты ояту

«Ыстық орындық» арқылы үй тапсырмасын сұрау.

Оқушылар сыныптастарының білімдерін тексереді.

Есептер шығару

Оқушыларды 1,2,3  саны арқылы топқа бөлу

Тақырып бойынша дайындалған ресурстар.

Сабақ ортасы

Жаңа сабақ

«Джигсо» әдісі

(10 мин)

 Бұл әдіс қысқа уақыт аралығында өте көлемді тақырыпты оқып білуге мүмкіндік береді

І топ тапсырмасы «Нақты газ».

1)Нақты газ

2)Ван-дер-Ваалсь теңдеуі

ІІ топ тапсырмасы «Булар».

1. Аса қаныққан бу
2. Аса қыздырылған сұйық

ІІІ топ тапсырмасы «Газдардың техникада қолданылуы».

1. Газдардың техникада қолданылуы
2. Газдардың қолданылуы

АКТ (Компьютер, проектор).

Тапсыраны қорғау

(10 мин)

Әр топ берілген тапсырманы сынып алдында теңдеулерін  тақтада жазып, қорғайды.

Топ басшылары тапсырмаларды орындау шапшаңдығын, қосқан үлесін бағалайды

Сабақтың соңы

Рефлексия

(3 мин)

1. Мен үшін бүгінгі сабақта құнды болғаны......
2. Топтық талқылауда мен не үйрендім?

Үйге тапсырма: §4.7-4.8

Кестені толтырады.

Дифференциациялау оқушыларға мейлінше қолдау

көрсетуді қалай жоспарлайсыз?

Қабілетті оқушыға тапсырманы

қалайша түрлендіресіз?           

Бағалау – оқушы білімін

тексеруді қалайша

жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс –

Денсаулық пен қауіпсіздікті

тексеру, АКТ

Рефлексия

- Сабақ оқу мақсаттары шынайы ма?

- Бүгін оқушылар  не білді?

- Сыныптағы ахуал қандай болды?

- Мен жоспарлаған саралау тиімді болды ма?

- Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?

- Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нәрсе табысты болды?

1.................................................................................................................................................................. 2..................................................................................................................................................................

Барлық дене (зат) белгілі бір арақашықтықта орналасқан бөлшектерден тұрады

(молекула, атом, иондар).

Тәжірибелік дәлелдеу (негіздеу)

- заттың ұсақталуы, - заттардың араласуы (диффузия),

- сұйықтың булануы, - тунелді микроскоптың суретке түсіруі.

Заттың құрамындағы атомдар мен молекулалар үздіксіз хаосты қозғалыста болады.

Бөлшектер арасында молекулалық өзара әсерлер болады (тартылу, тебілу).

Тәжірибелік негіздеме:

- Қатты дене пішінінің сақталуы.

- Бөлшектер белгілі арақашықтықта болуы.

- Денелердің серпімділігі.

- Денелердің өңделген беттерінің жабысуы.

Молекула (грек. – кішкентай масса)

Химиялық қасиеті бар заттың кішкентай орнықты бөлшегі.

Молекула атомдардан құралады

Атом

Химиялық элементтің ең кіші бөлшегі, оның қасиеттерін тасымалдаушы

Авогадро саны

N_A(1/моль)

12 г көміртегіндегі (¹²С) атомдар саны

(заттың 1 моліндегі бөлшектер саны)

N_A≈6,02∙10²³ 

Зат мөлшері

ν [моль]

1 моль – 12 г көміртегінде қанша атом болса, сонша атомы бар

заттың мөлшері

N – бөлшек саны

(молекула, атом)

Молярлық масса  μ [кг/моль]

1 мольдегі заттың массасы

µ=Mr·10^-3, кг/моль

M_r – заттың салыстырмалы молекулалық (атомдық) массасы (Менделеев кестесінде)

= ·N_A  – бір бөлшектің массасы (атом, молекула)

Бөлшектің массасы (атом, молекула) [кг]

Концентрация (шоғыр) п [1/м³]

(бірлік көлемдегі бөлшектердің саны)

Бөлшектер саны N

Атомдар өлшемі

газ қысымы –молекулалардың бірлік ауданға соғылу күштерінің қосындысы.

(N ‒ соғылысқан молекулалар саны;

F₁ ‒ бір молекуланың соғылу күші).

Больцман тұрақтысы

Кельвин шкаласы