Есімдік. Қазақ тілі 4 сынып

Пән: Қазақ тілі

Мұғалімі: Уалиева Нұргүл Барибайқызы

Сыныбы: 4 сынып

Тақырыбы: Есімдіктер

Мақсаты:

1. Есімдіктердің есім сөздердің орнына жұмсалатынын еске түсіре отырып, оларды сөйлеу тілдерінде қолдана білуге үйрету, жіктеу есімдіктерді септеуге, сөйлем ішінде тауып, сұрақ қоя білуге дағдыландыру.

2. Есімдіктерді үш тілде (қазақ, орыс, ағылшын) жаттық меңгеруге бейімдеу. Үш тіл тұғырын дамыту.

3. Өз елін сүйюге, патриоттық сезім қалыптастыру, сонымен қатар өзге халықтардың тілін құрметтеуге тәрбиелеу.

Сабақ түрі: кіріктірілген сабақ.

Әдіс-тәсілдер: іздену, талдау, сұрақ-жауап, әңгімелеу, өз-ара , өзін-өзі бағалау.

Пәнаралық байланыс: дүниетану, ағылшын, орыс тілдері, музыка.

Көрнекіліктер: интерактивтік тақта, слайдтар, үш елдің тулары, үлестірмелі карточкалар.

 

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

1 слайд Қонақтармен амандасу. (бас изеді)

 Психологиялық ахуал:

 Күн сәулесінің жылуын бір-біріне сыйлау

2 слайд    

Қазақ тілім - өз тілім, ана тілім,

Абай, Мұхтар сөйлеген дана тілім.

Қастерлейді ұл-қызың мәңгі сені,

Болашағым,бақытым, дара тілім.

 

 Бағалау парағын тарату:    

№	Үй тасырм.	График дикт	«шашу»	септеу	Орыс тілі	Ағылшын тілі	Қосымша	тест	Қорытынды
Баға

 

ІІ. Үй жұмысын тексеру

184 б. 5-жаттығу ( дәптерлерін алмастыра отырып бір-бірінікін тексеру)

ІІІ. Өткенді қайталау

3 слайд Графикалық диктант «Йә, жоқ» ойыны

Графикалық диктанттың парағы
Йә	*			*	*		*	*
жоқ		*	*			*			*	*

 

Мына тұжырымдарды дәлелде:

1.  Етістік - сөз табы? (йә)
2. Қызыл,ала, көк - етістікке жатады (жоқ)
3. Етістіктің сұрақтары - кім?не? (жоқ)
4. Ек, үй, түй - етістіктер ме? (йә)
5. Болымды етістіктер –ма, -ме, -па, -пе, -ба, -бе жұрнақтар арқылы жасалады? (йә)
6. Боядым, бардым - 3 жақта жіктеліп тұр? (жоқ)
7. Етістіктің 3 шағы бар? (йә)
8. Етістіктер тұлғасына қарай негізгі және туынды болып екіге бөлінеді (йә)
9. Қимылдың, іс-әрекеттің болмауын, іске аспауын білдіретін етістікті болымды етістік дейді (жоқ)
10. бара жатыр, келіп тұр дара етістік.(жоқ)

 

ІΥ.Жаңа сабақ

4 слайд    1.Сабақтың тақырыбын ашу:

	1	2	3	4	5	6	7	8
1	А	М	И	С	Ө	Ә	Қ	Һ
2	Е	Н	І	К	Б	Д	Ұ	Ы

Іздену әдісі арқылы жаңа тақырыпты ашу.

Шифрлар( 2-1; 1-4; 2-3; 1-2; 2-6; 2-3; 2-4)

5 слайд  Қызығушылықты ояту

Сабақтың мақсатымен таныстыру:

• Бүгін сабақта есімдіктерді қайталап отырып, оларды зат, сын, сан есімдердің орындарына дұрыс қолдануға, жіктік есімдіктерді септеуге жаттығу.
• Есімдіктерді 3 тілде жатық меңгеру үшін саяхатқа барамыз.

1. слайд  Н.Ә.Назарбаевтың халыққа жолдауынан. Барша Қазақстандықтарды біріктірудің басты факторлардың бірі - еліміздің мемлекеттік тілін білу.
2. слайд  «Туған жер»  Музыка ойнап тұрады.

• Туған жерді сүйю парыз, сүйю үшін білу парыз демекші ...

Сұрақ- жауап арқылы білімдерін тиянақтау:

• Туған жеріміз қай ел? (Қазақстан), ( халық саны - 16 мил 416 мың.)
• Аумағы бойынша Қазақстан нешінші орында орналасқан ? (9орын)

    Ауданы 2724,9 мың шаршы км. Шекара ұзындығы – 15313 км

• Астанасы қай жылы бас қала болып қабылданды? (1997 ж.) Биыл Елордамыздың 15 жылдығын тойлап отырмақшы болып отырмыз.
• Мемлекеттік тіл қай тіл? (қазақ тілі)
• Қазақ болғандықтан қазақтың көптеген дәстүрлері бар. Қандай дәстүрлерін білесіңдер?
•  Соның ішінде «Шашу» дәстүрі кең жайылған

1. слайд  Есімдік туралы білімдерін тиянақтау. «Шашу» кәмпиттеріндегі тапсырмаларды орындау:

• Есімдік деген не?
• Жіктеу есімдіктерді ата?
• Есімдіктердің түрлерін атаңдар?
• Есімдіктердің сұрақтары?
• Неше жақта жіктеледі?
• Жіктеу есімдіктердің септелуі?

1. слайд Суретпен жұмыс 

         ЖОЛ                   ЕМЕН                    СӘБІЗ

Суретте берілген сөздерден есімдіктерді табу.

Тапсырмаларды орындау:

• Қай жақта тұрғанын анықтау?
• Септеу: 1-қатар - ОЛ; 2-қатар - МЕН; 3-қатар - БІЗ.

Атау септік (кім? кімдер?) Ол, мен, біз

Ілік септік (кімнің?) оның, менің, біздің

Барыс септік (кімге?) Оған, маған, бізге

Табыс септік (кімді?) оны, мені, бізді

Жатыс септік (кімде?) ода, менде, бізді

Шығыс септік (кімнен?) одан, менен, бізден

Көмектес септік (кіммен?) онымен, менімен, бізбен

(бір-бірін тексеру, бағалау)

1. слайд  Тақтамен жұмыс

Тиісті есімдіктерді қою.

... Бурабайдың суретін салды. .... әжеммен бірге Майра апамның үйіне талай бардым. Майра апам ... құшағын жайып қарсы алды.Асқар.... дос.Айналайын, ..... атың кім? ... ақылдасатын шаруам көп. .... алғашқы ұстазым Төлеухан Нұрғожақызы.Арман .... кітап алды.Оқушылардың өнері .... ұнады.

11 слайд  Орыс тілі (Музыка ойнап тұрады, слайдтарды көрсету)

- Балалар, біз есімдіктерді қазақ тілінде қайталап өттік, ендеше осы тақырыпты орыс тілінде қайталап шығамыз. Ол үшін біз Рессей мемлекетіне саяхатқа барамыз. Осы мемлекетпен таныстыратын және тақырыпты қайталауға көмектесетін гид - Динара Сагидоллаевна.

- Ойнап тұрған әннен есімдіктерді табу.

- Тапсырмаларды орындау.

- Сергіту сәті. (жеті минут)

    12 слайд  Ағылшын тілі (Ұлыбританияның гимны ойнап тұрады)

  - Қызуғышылықты ояту. Тақпақты айту.

  - Ойын «Дұрысын тап»

  - Әнмен аяқтау (жеті минут)

13 слайд  Елге оралу (Қазақстан туралы слайдтар, Электрондық оқулық)

- Біз өз тілімізді құрметтеп, мәртебесін биіктетуге тиіспіз, бұл ұлы тұлғалар Абай, Мұхтар, Сәкен сөйлеген қасиетті де, құдіретті тіл. Өзге тілдің бәрін біл, өз тілінді құрметте! 

Υ. Бекіту

Тест тапсырмалары:

1. Есімдік деген не?

          А) заттың қимылын білдіретін сөздер.

          Ә) Зат есім, сын есім, сан есімдердің орнына жұмсалатын сөздер.

          В) заттың атын білдіретін сөздер.

2. Жіктеу есімдігімен тіркесіп тұрған сөзді табыңыз:

          А) Сіз келесіз

          Ә) Атаның баласы

          В) Қалаға бару

3. «Ол» деген сөздің көмектес септікте тұрғанын көрсетіңдер:

           А) оған

           Ә) оны

           В) онымен

4. «Маған» деген сөз қай септікте тұр:

            А) Барыс септік

            Ә) Жатыс септік

            В) Табыс септік

5. Көп нүктенің орнына тиісті есімдікті қой:

           А) Сенің

           Ә) Сіздің

           В) Біздің

6. «Мен» есімдіктің қай түріне жатады?

            А) Сілтеу

            Ә) Сұрау

            В) Жіктеу

7. Көпше түріндегі 3 жақтың есімдігін табыңдар:

            А) Олар

            Ә) Сіздер

            В) Біздер

8. «Бізді» қай септікте тұр:

            А) Атау септік

            Ә) Табыс септік

            В) Көмектес септік

9. Сілтеу есімдікті тап:

             А) Сіз

             Ә) Неше?

             В) Анау

10. Мақалды толықтыр: « ...білем деген өрге баспас.»

             А) Сен

             Ә) Өзім

             В) Ол

(Бағалау)

 ΥІ.   Қорытынды  

Үш тілде айтылатын есімдіктердің ұқсастығын айту

(Оқушылардың жауаптары)

ΥІІ. Үй жұмысы: Үш тілдегі есімдіктердің айырмашылығын зерттеп келу.

Бағалау парағын толтыру. 

---