Жұтқыншақ

(аударма)

Жүруші едім мен күліп,
жанымнан бір кеткендей-ақ сең жүріп,
астан-кестең бола қалдым, байқасам
өлім маған қарап қапты телміріп.
Еңсе басқан емханада нықталып
жатып алдық, шықпадық.
Неше түрлі аппаратпен денемді
дәрігер күнде қарайды ылғи сұқтанып.
Тамарыма басын сұғып алды да,
саусағымен өңешімді ал бұра!
Қолдарымен шарлап жатыр дамылсыз,
деп кояды «Өлімнен із қалды ма».
Түтін болып ұшқым келді, сонда мен
қанатымды көк аспанда қомдар ем...
Ұстатпас ем еш пендеге, ажалға да,
амал не -
алып жаттым зорға дем.
Қашқым келді өзімнен де, жұрттан да,
жем болғанша өлім деген сырттанға,
Бірақ әл жоқ, талмаусырап жүдедім,
бар күшімді ажал шындай құртқан ба!
Жыным келіп өлімге айттым ашынып:
«Ей, жалмауыз, кеттің неге басынып?
Сенің түпсіз күлқыныңа жем болды
қанша қыршын жас үміт...
қанша керең болсаң да сен, желөкпе,
мына жаймен есептесу керек те:
ойнама сен өмірмен -
тірлік керек адамға да, терекке.
Менің қаңқам неге керек ал саған?
Әлі өмірге тойғаным жоқ, тамсанам.
Тіміскілеп неге жүрсің қасымда,
Бар арманың мен болдым ба аңсаған?
Неге алмайсың азап шеккен сорлыны,
күтіп отыр ол мұны.
Неге, неге жалмамайсың жауызды
жұртқа батқан қорлығы?
Неге алмайсың адалдықтан жұрдайды
өсекшілді жұртқа әкелер мұң-қайғы;
журналисті ұнататын өтірікті қосқанды;
неге алмайсың сатып кеткен достарды -
ойландың ба бұл жайлы?
Не болмаса судьяны әділдіктен тыс қалған;
полиция бастықтарын сұстанған;
қанаушыны неге алмайсың
біздің жерді таптаған,
сөйтіп кекті әперсең ғой дұшпаннан,
басқалардың көрмей былық, қылығын,
маған ғана неге түсті құрығың?
Маған сенің жұмағың да,
дозағың да қажетсіз, -
жерде менің тұғырым!»
Мен осылай елімменен ұстасып,
берілмедім азайса да күш қашып.
Ал дәрігерім тыным көрмей, өкпемді
шарлай берді нық басып:
қолқамды да қопарды,
саусақтары жайлап алды жотамды,
бар денемді түгелімен шарлады -
өлімнен сәл белгі болса,
сылып бәрін алғалы.
Тамағымның бар-жоғын да білмедім.
Аузымды ашып жата бердім, жүрмедім.
Дәрігерім сәтке тыным таппады,
өткізетін жанымда ылғи түндерін.
Титтей тыным көрмеді.
«Мұндайлардың мүмкін бе, - деп, - сөнбегі».
Мен бұл жолы құтылдым бір пәледен -
ажал-сұмның құшағынан
тартып алды ол мені.
Дәрігер сөйтіп бір қиянат істеді.
Армандап ем:
ол дүниенің күштері
күтіп мені отыр ғой деп сарылып,
сауық құрып бірге тамақ ішкелі;
құдай өзі ертіп әкеп кемпірін
мені күтіп отыр-ау деп елтідім.
Тез қоштасып кеткені ме ажалдың,
енді тағы басталды
тауыққа ұқсап селкілім.
Ал, адамдар, келіңдер,
сендерменен барлық қайғым жеңілдер.
Өкініп-ақ жүрмін десем өлмегенім үшін мен
мұным жалған. Сондықтан да
өтіріктің емін бер!

ПАБЛО НЕРУДА

---