Құстар қайда тұрады

ТОҚЫЛДАҚ
Тұрар мекен таппайды,
кез келген жер жақпайды.
Тоқылдатып ағашты,
үй жасайды жарасты.
Кірсе, жайлы қонысы,
басқа әлеммен жоқ ісі.
Бұта жанын қинады-ау:
— Асхана жоқ, үй бар-ау,
төріме шық — бағамын,
барым осы, қарағым!

ҮКІ
Таң атса-ақ, шатырдың ішінде
отырып, күнімен мүлгиді.
Тышқанды көре сап түсінде
үкі оған: «Кел маған, жүр!»—дейді.
Ал тышқан зырылдап қашады,
үкінің маңына жоламай.
Күн бойы қалғиды, аш әрі,
ұшуға жайы жоқ, обал-ай!
Күн түссе, таба алмай жай, жемін,
отырар жек көріп жарықты.
Ұқыпсыз екен — көзәйнегін
байқамай жоғалтып алыпты.

ШЫМШЫҚ
Басқа үйге де қонады,
жатсынбайды неге деп.
Ұйқысы да қанады,
түстер көріп керемет.
Жаңбыр қандай бүгінгі —
дән жауып тұр. О неден?
Естисіз бе дүбірді —
тас төккендей төбеден.
Шымшық отыр шерменде,
басып алып құлағын:
«Дән тізеден келгенде,
мен орнымнан тұрамын».
Жаңбыр бірақ тоқтар ма —
тасырлап тұр. Қарқынды-ақ.
Дән төгілді бақтарға
мөлдір мұздай жалтылдап.

САУЫСҚАН
Әсем айлы түнде де,
шуақ шашқан күнде де
ұясынан бір шықпай,
отыр қалай тұншықпай!
Аяй ма екен көйлегін —
көйлегі оның — ой, керім!
Алтындаған пүліш пе,
ұқсай ма әлде күміске —
жарқылдайды алыстан.
Сен байсың ба, сауысқан?
Шықты: үстінде — бұл неге
ала-құла бірдеңе!

КІШКЕНТАЙ БАЛЫҚШЫ
Тайыз суға қарайды,
балықтарды санайды:
— Кел, балығым, бекерге
тұмсығыңды көтерме!
Сонша кімге керексің?
Сонда неге ерексің?
Балық қорқып қорлады.
Кел, қорықпа!
Мен-дағы
шын балықшы емеспін —
құйттайымын болғаны.

ҚАМЫС ТОРҒАЙ
Арасынан ну қамыстың
себет көріп, қолға аласың.
Қалпағындай күнбағыстың!
Кім өрген деп таңданасың.
Бұл торғайдың өнері екен
жасар салып жаны, күшін...
Ол себетті өреді екен
жұмыртқасын салу үшін.
Тыным көрмей жанығасың, қанша себет сенде дайын!
Бәрін бірдей не қыласың —
базарға әкел, мен де алайын!

САРЫ ШЫМШЫҚ
Көктемдегі жылу қандай!
Тек көбірек шыбын болғай!
Күледі жұрт неге бәрі?
Жерге шыбын себеді әлі.
Шыбын көрсем, бір-ақ қағам!
Сенбейді ешкім бірақ маған.
Мейлі!
Шыбын қаулар әлі!
Тек... Неге осы қар жауады?..
Қардан ертең не шығарын
білем, соған асығамын.
Піскенше егін... азап шегем.
Жазда... сол ғой ғажап деген!

ҚАРЛЫҒАШ
Фрак киіп шығады,
балшық үйде тұрады.
Зағип жан да көреді:
саздан өзі өреді
қабырғасын үйінің,
бүлдіреді киімін.
Сабын да жоқ жууға,
бірақ жайлы тұруға:
тыныш, құрғақ үйде осы,
шыбын — оның сыйлы асы.
Жауын жауса тынымсыз,
ол отырар түк үнсіз.
Жалынбайсың басқаға —
үйің болған жақсы-ау, ә?!

ЖОРҒАТОРҒАЙ
Жорғаторғай қонақта
«Әншімін» деп көпірді.
Қалаш сыйлап,
оған жұрт
«Ән салшы!»—деп өтінді.
Шыңғырды ол керемет,
құйрық жүні ұшқанша.
Жұрт таңданды: «Неге,— деп,
шиқылдайды тышқанша?!»

МЫСЫҚТОРҒАЙ
Ысқырады бір әнді
әуезі жоқ, сазы жоқ,
қайғысы жоқ, жасы жоқ,
аяғы жоқ, басы жоқ.
Ән дегені — ысқырық,
тоқтамайды ышқынып.
Қонып алып шыршаға,
қарар емес сынса да.
Жараспайды мақтанып
ысқырғаны мұншама!

---