От арба терезесінен

(САРАҒА)
1927 - жаңа жылды құттықтап отарбада кетіп бара жатып жазған хат.

Шайқайды ырғап сүйреп алға,
Жүйрік поезд арбасы.
Жұрт далаға қарасады,
Терезеден жармасып.
Мен де тұрмын көз жіберіп,
Қиырменен арбасып,
Аппақ дала... мұхит, теңіз
Жатыр қалың қар басып...
Қатқан қурай, селдір бұта
Қартайғандай бүкшиіп.
Бастары аппақ, тоқырайып,
Қырау басқан түксиіп.
Мұзды қырау, аппақ қарлы
Қыстың суық қабағы —
Аппақ қарттай, басы түкті,
Қыс қабағын жабады.
Қыстың қырау суық беті
Өткен жазды ойлатты...
Қыс мысал боп кәрілікке
Ой түбіне бойлатты...
Жансыз дала ұқсағандай
Ақ кебінді өлікке.
Қиял ұқсас, ұзақ шарлап
Бетпақ кезген елікке...
Сен сөйлеп ең бір уайым
Сол кеп түсті есіме.
Қарағым-ай, сол қайғыны
Айтып едің несіне?..
«...Жаз өткендей, жастық өтіп,
Қыс келгендей, кәрілік
Келеді! — ғой лезде жетіп...»
Деп едің бір тарығып.
«Өлім шіркін күнін санап,
Келеді-ау — деп тақалып»
Күрсініп ең төмен қарап,
Басып қайғы қапалық.
Айтып ең бір сондай қайғы:
«Қанша енді деп жүрерміз?..
Суық қойнын мәңгі жай ғып
Қара жерге кірерміз...»
Айтқан осы уайымың
Түсті келіп есіме.
Неге сонша мұңайып ең,
Қайғы сөйлеп несіне?..
Күні ілгері суық қыстың,
Әлі тіпті күз емес.
Жүрек әлі оттай ыстық,
Суынған жоқ, мұз емес.
Қыс келіп-ақ, қара шашты
Аппақ қырау басса да,
Әжім қатып ақсақал қарт
Маңдайға айғыз жазса да.
«Өмір шіркін осы-ақ па?» — деп
Керек емес уайым?
Уақытымен болмақ әрне,
Күрсінбе ауыр мұңайып!
Адам керуен, өмірі жол,—
Ешкімге жат із емес.
Жолмен көшкен керуеннің
Алды, арты да біз емес.
Дүние ешкіммен жасалмаған,
Қараң қалмас ешкіммен.
Жалт етед те мәңгі сөнед,
Өмір бірдей ұшқынмен.
Сан керуен қонып өткен
Бір жұрттағы жолдаспыз.
Көшкен, — қайта қонған емес,
Біз де қайта қонбаспыз...
Талай жаннан қалған емес
Жұртта жақсы белгісі;
Солардың да келген шығар
Жұртқа қайта келгісі.
Жұртқа қайта келмесек те
Бізде жақсы белгі бар,—
Біз істедік, біз істейміз,—
Оған жалпы ел куә.
Негізін сап, қызыл сарай
Жүрміз міне қаласып;
Ауыр тасын, әлі талай
Қойысармыз таласып.
Бізден қалар белгі толық
Кейінгілер көрерлік.
Апасы мен ағасының
Ісіне құн берерлік.
Біз қаладық, қиындықпен
Кең сарайға іргені,
Біздің тілек: сол сарайға
Кейінгілер кіргені.
«Қаластық» деп отырмаспыз
Бұл іргені әзіргі.
Қаласармыз әлі талай
Жастарменен қазіргі.
Керуен көшер, керуен қонар
Үйреншікті әңгіме,
Бізден қалар талай белгі
Кейінгіге, мәңгіге.
Біздің шілде әлі өткен жоқ,
Қыс түгіл, сұр күз де емес,
Оттай ыстық жүрек әлі
Суынған жоқ, мұз да емес.
Қыс келіп-ақ, қара шашты
Аппақ қырау басса да,
Әжім қатып, ақсақал қарт
Маңдайға айғыз жазса да:
«Өмір шіркін осы ма?» — деп
Керек емес уайым.
Уақытымен болмақәрне,
Күрсінбе ауыр мұңайып!

1927 жыл, 1-қаңтар

---